Alles over duimen: is het goed voor baby's?

Waarom duimt het ene kind wel en het andere niet? Hier vind je het antwoord op deze en veel andere vragen over duimen.

Waarom duimen baby’s?

Het ene kind zit vrijwel continu met zijn duim in zijn mond, terwijl het andere er niet naar taalt. Dat komt doordat niet alle kinderen een even grote zuigbehoefte hebben. Dit zijn redenen waarom baby’s duimen.

Ze hebben een gezond brein

Duimt jouw baby al in de baarmoeder? Gefeliciteerd! Prenataal duimen is een aanwijzing voor een gezonde hersenontwikkeling, zeggen onderzoekers van de universiteit van Durham (Engeland). Als je baby 36 weken is, gaat hij anticiperen op handbewegingen. Hij opent zijn mond voordat zijn duim naar binnen gaat. Dit is een teken van een goed werkend brein, dat je baby voorbereidt op sociaal contact, voeding en zelftroost.

Het is een remedie tegen verveling

Bij verveelde baby’s gaat de hartslag tijdens een duimsessie niet omlaag, maar juist omhoog. De duim is dan geen troostgever maar een oppepper, en meteen een interessant speelkameraadje.

Het geeft zelfvertrouwen

Kinderen die duim- of speenzuigen, durven vrijer te ontdekken en experimenteren. Wetenschappers zagen dat deze kinderen verder van hun moeder vandaan durfden te spelen en minder emotioneel afhankelijk waren dan niet-duimers. In plaats van zich meteen door mama te laten troosten, probeerden ze eerst hun vertrouwde duim of speen.

Het is routine geworden

Zodra een baby vast voedsel krijgt, verliest het duimzuigen z’n functie. Het is dan alleen nog routine. Verstandig is om je kind voordat hij vier of vijf jaar is het duimen af te leren. De voordelen wegen dan niet meer op tegen de nadelen: spraakproblemen, tandbederf en oorontstekingen.

Het geeft troost

Duim- en speenzuigen verlaagt de bloeddruk en hartslag. Het doet kinderen denken aan de veiligheid van mama’s borst en dat werkt kalmerend. Hoe heilzaam dit is blijkt uit onderzoek onder te vroeg geboren kinderen. Premature baby’s die op hun duim zogen spendeerden minder energie aan huilen, waardoor ze sneller groeiden én het ziekenhuis eerder mochten verlaten.

Het is een aangeboren behoefte

Een krachtige zuigreflex is essentieel voor de overleving. Het helpt je zuigeling om genoeg voeding binnen te krijgen. Deze reflex is zo sterk dat je kind zelfs met een volle buik nog lekker doorsabbelt op zijn duim, jouw vinger of een fopspeen.

Duimen kan ervoor zorgen dat je kind rustig is of troost voelt, maar het heeft ook nadelen. Deze tips kunnen je helpen om je kind te laten stoppen met duimen.

Heeft duimzuigen invloed op de stand van de tanden?

Volgens orthodontist Anne-Marie Renkema kan het geen kwaad als de melktanden van je kind scheef zijn gaan staan door het duimen. Wél is het belangrijk dat hij ermee stopt voordat zijn blijvende tanden doorbreken. Blijft hij zuigen na het wisselen, dan kan het een blijvend effect hebben op de ontwikkeling van zijn kaken en gebit.

Je kunt toch eerder gaatjes krijgen als je duimt?

Ja. Dat komt doordat een kind dat duimt vaak door zijn mond ademhaalt. Mensen die door hun mond ademhalen kunnen meer last krijgen van plaque-vorming, maar dan moet je ook slecht of onvoldoende poetsen. Het is dus een combinatie van factoren.

Heeft duimen invloed op de borstvoeding?

Lactatiekundige Myrte van Lonkhuijsen zegt dat baby’s meer op hun duim gaan zuigen als ze niet genoeg aan de borst mogen drinken. Ze proberen zich dan met hun duim tevreden te houden. Als je baby continu wil zuigen, drinkt hij misschien niet goed aan de borst. Hij krijgt dan mogelijk te weinig melk binnen, waardoor hij bij honger op zijn duim gaat zuigen.

Het voelt zo gemeen om iets te zeggen van het duimzuigen, omdat mijn kind er zoveel troost in vindt

Voor baby’s geldt dat misschien, maar bij oudere kinderen (2+) is duimen niet meer zozeer een manier om troost te vinden, maar een verkeerde gewoonte. Oudere kinderen kunnen troost vinden door te praten, een knuffelbeer op te zoeken en zichzelf af te leiden.

Je baby heeft van nature een sterke zuigbehoefte. Grote kans dus dat hij behoefte heeft aan een duim of speen. Maar wat is beter?

Kinderen raken van alles aan en stoppen daarna hun duim in hun mond. Hoe erg is dat?

Volgens immunoloog Ger Rijkers is dat geen probleem. Jonge kinderen zitten sowieso overal aan en stoppen van alles in hun mond. Speelgoed, steentjes, soms zelfs ontlasting van een huisdier. Zeker van dat laatste kunnen ze ziek worden. Of ze nu duimzuigen of niet, ze krijgen toch wel bacteriën binnen. Je hoeft je daar geen extra zorgen over te maken. Duimen is voor een kind fijn en fijne dingen zijn goed voor je afweer.

Zitten er goede kanten aan duimen?

Ja, het geeft je kind het gevoel van geborgenheid en ontspanning. Plus: voor een jonge baby is zuigen goed voor de ontwikkeling van zijn kaak en het gevoel in zijn mond.

Houden kinderen vanzelf op met duimen?

Meestal neemt de zuigbehoefte van een baby af met een maand of zes, maar tegen die tijd is duimen vaak al een gewoonte geworden. Je kind haalt er troost en ontspanning uit en houdt er dan niet snel vanzelf meer mee op. (Kinder)psycholoog en opvoedadviseur Tamar de Vos geeft aan dat kinderen vooral onder druk van de buitenwereld besluiten te stoppen met duimen.

Bij kinderen die op latere leeftijd nog duimen kunnen de tanden naar voren gaan staan. Ze kunnen onduidelijk gaan praten of slissen. Plus: omdat duim- en speenzuigende kinderen vaak door hun mond ademen, krijgen ze meer ongezuiverde, koude lucht binnen. Dat maakt ze gevoeliger voor keel- en oorontstekingen en verkoudheid.

Bronnen: Jeugdtandverzorging, GGD, Opvoedadvies