Alles wat je wilt weten over de avondvierdaagse

Halve sinaasappels met pepermunten, 'Het hondje van de bakker', maar ook haasten met eten en veel te laat naar bed. De avondvierdaagse is leuk én stressvol (voor de ouders dan).

Sommigen hebben hem al achter de rug, anderen mogen nog: het is weer avondvierdaagse-tijd. Een oer-Hollandse traditie waar honderdduizenden kinderen met hun vaders, moeders en leraren aan meedoen. Maar vier dagen lang het eten vroeg op tafel en kinderen die ver na hun bedtijd pas onder zeil zijn, dat is best een dingetje. Alles wat je wilt weten over de avondvierdaagse (en hoe overleef je hem)?

Geschiedenis

Eerst wat geschiedenis: volgens Wikipedia komt de term ‘vierdaagse’ uit 1909. De Nederlandse Bond voor Lichamelijke Opvoeding organiseert de wandelmarsen. In 1940 zijn Bussum, Amersfoort en Utrecht de eerste plaatsen die de avondvierdaagse in de huidige vorm houden. De Duitse bezetter heeft de dagtochten weliswaar verboden, maar de steden verplaatsen het evenement naar de avond waardoor het geen dagtocht meer is. De Duitsers verbieden al snel ook de avondtochten, maar na de oorlog gaan gemeentes weer verder met de avondvierdaagse. Pas sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw is het trouwens echt een scholenevenement, waar vooral basisschoolleerlingen aan meedoen.

Facts

De feiten over de avondvierdaagse: het wandelevenement vindt elk jaar plaats in mei of juni. Meestal zijn er twee of drie afstanden: vijf, tien en soms vijftien kilometer. Kinderen uit de onderbouw lopen vijf en de bovenbouw doet tien. Ze wandelen meestal van maandag tot en met donderdag, maar soms ook van dinsdag tot en met vrijdag of woensdag tot en met zaterdag.

Elke avond is er een andere route en die is niet altijd precies vijf of tien kilometer. Bij de vijf kilometer kan het bijvoorbeeld twintig kilometer verdeeld over vier dagen zijn waarbij de ene route zeven en de andere drie kilometer lang is. Over de vijf kilometer doen kinderen één tot twee uur, de tien kilometer duurt ruim twee uur (je loopt in een slakkentempo met zo’n grote groep).

Je kunt als school meedoen, met je groep, of individueel. Deelname kost een paar euro. Elke avond moet je je vooraf en achteraf even melden of je naam laten afstempelen.

Welke leeftijd

Vanaf een jaar of vijf, zes kunnen kinderen meelopen. Vanuit school krijg je meestal de uitnodiging als ze in groep 3 zitten. Misschien denk je dat je kind er nog niet aan toe is, hij begint bij jou immers al te klagen als hij langer dan tien meter moet lopen, maar tijdens de avondvierdaagse gaat dat vaak heel goed. Het samenlopen met klasgenootjes en de bijzondere sfeer – het is echt een happening – geven je kind energie.

Logistieke nachtmerrie

Te vroeg en te laat. Dat vat het eigenlijk wel samen. De avondvierdaagse begint op een tijdstip dat je normaal net thuis komt uit je werk en eten op tafel zet. De tocht eindigt op een tijdstip dat je je kinderen het liefst al in bed zou willen hebben (en zelf op de bank neer wilt ploffen). De starttijd is ergens tussen 17:00 en 19:00 uur. Soms zijn er verschillende tijden voor de vijf en de tien kilometer.

Als de wandeltocht om 18:00 uur begint, is het handig als je kind al gegeten heeft want als hij na 20:00 uur weer thuis is, is het nogal laat om nog te eten, zeker als je een zes- of zevenjarige hebt. Nu is het natuurlijk geen makkelijke opgave om vier dagen lang rond 17:00 uur het eten op tafel te hebben staan, of om überhaupt al thuis uit je werk te zijn. Veel ouders vinden de avondvierdaagse dan ook een logistieke nachtmerrie.

Voorbereiding is alles! Kook het weekend ervoor een pan pasta waar je meerdere dagen van kunt eten, maak het jezelf makkelijk met kant-en-klaar maaltijden of zorg voor vitale opa’s en oma’s of oppassers die een avond wandelen inclusief avondspits voor hun rekening nemen.

Gesponsord

Het populairste buitenspeelgoed

Snoepconcurrentie

Wat moet er mee? De meeste kinderen hebben een tas of rugzak bij zich met wat te eten en te drinken voor onderweg. Bijvoorbeeld fruit of de traditionele avondvierdaagse-snack: een halve sinaasappel of citroen, een of meerdere pepermunten erop, zakdoek eromheen en sabbelen maar. Veel ouders kennen het nog uit hun eigen jeugd. Dat continue sabbelen is alleen niet zo goed voor de tanden, maar dat is een afweging die ieder voor zich mag maken.

Sommige kinderen krijgen snoep mee en troeven elkaar af met hun buit, er wordt ook driftig geruild. De organisatie van de avondvierdaagse zegt zelf: ‘Geef uw kind iets energierijks te eten mee (bijvoorbeeld fruit of een krentenbol) en iets te drinken. Het is beter om geen koolzuurhoudende drank te drinken en liever ook niet al te koude drank. Wees spaarzaam met snoep.’

O, en een EHBO-pakket hoeft niet. Grote kans dat die niet nodig is en pleisters hebben de begeleiders bij zich. Zorg wel voor lekker zittende schoenen die zijn ingelopen.

Moe

Elke avond urenlang wandelen, vaak niet eerder dan 21:00 uur in bed, je kind zal niet de eerste zijn die met donkere kringen onder zijn ogen op school verschijnt. Uitgeputte (maar voldane en blije) kinderen met wallen, dat hoort er een beetje bij. Is het nou heel extreem dan zou je aan de leraar kunnen vragen of je kind iets later mag beginnen op school. Probeer sowieso je kind geen speelafspraakjes te laten maken als hij erg moe is van de avondvierdaagse. Dan kan hij na school even relaxen en opladen voor de kilometers die hij die avond af moet leggen.

Kan het ook 1 avond?

Je kunt ook één avond meelopen, maar dan krijg je niet de medaille of het kruisje. Wel kun je soms een vaantje krijgen of een speciale medaille voor één avond meewandelen. In sommige gemeentes mag je een van de vier avonden skippen en krijg je dan alsnog je medaille.

Moet ik mee?

Als je kind niet individueel loopt maar met zijn klas, hangt het van de school af of je mee moet wandelen. Het organisatiecomité van de school bestaat meestal uit vaders en moeders die een schema uitwerken zodat er genoeg begeleiders zijn. Dikke kans dat je als ouder niet per se mee hoeft te lopen, zeker niet elke avond. Er zijn wel begeleiders nodig, maar niet voor elk kind een.

Sommige organisaties houden bijvoorbeeld een ratio aan van één begeleider op vier onderbouwleerlingen en één volwassene op acht bovenbouwkinderen. Grote kans dus dat je je kind alleen kunt laten wandelen, samen met zijn klas en de juf of andere ouders. Het is natuurlijk wel leuk en gezond om – in elk geval één keer – mee te doen. Ook een mooie gelegenheid om met andere vaders en moeders bij te praten.

Potje vet

We horen dat er steeds minder gezongen wordt tijdens de avondvierdaagse, maar dat hoort er eigenlijk wel een beetje bij. Denk aan klassiekers als ‘Zevensprong’ (‘en dat is één’), ‘Tante in Marokko’ of het wat ondeugendere ‘Hondje van de bakker’. Echt catchy is ‘A-ja-jippie-jippie-jee’. Het leidt af van eventuele vermoeide benen en houdt de sfeer erin.

(On)weer

Regelmatig wordt de avondvierdaagse afgelast vanwege onweer. Soms is er dan een extra inhaalavond, maar vaak ook niet. Bij regen wordt er wel gewoon gelopen. Zorg liever voor een capuchon of regencape dan een paraplu. De organisatie zegt: ‘U kunt uw kind beter een poncho meegeven dan een paraplu, omdat een paraplu dragen in een grote groep mensen het risico met zich meebrengt dat anderen geraakt worden door de paraplu.’

Chaos

Misschien heb je zelf herinneringen aan kilometerslang netjes in de rij lopen, maar tegenwoordig gaat het er in onze ervaring niet zo gedisciplineerd gaan toe. Kinderen rennen vaak heen en weer door de stoet, soms zelfs van helemaal van het begin naar het eind. Onderweg duwen ze elkaar uitgelaten in hegjes en vertonen ze kunstjes op paaltjes. O ja: en onder elk viaduct en elke brug moet natuurlijk keihard gegild worden. Maar dat was vroeger ook al.

Intocht

Oké, oké, het is misschien een beetje overdreven. Op de laatste avond worden kinderen ingehaald alsof ze net de Mount Everest hebben beklommen. Maar wat een leuk feest, die intocht. Traditiegetrouw staan er familieleden en vrienden langs de route en krijgen de jonge wandelaars bloemen, de laatste jaren zie je steeds meer snoepkransen en -kettingen. Nogal vreemd aangezien de vierdaagse bedoeld is om gezond te zijn, vindt de ene ouder. Wat maakt het uit voor één avond, meent de ander. Hoe dan ook: die intocht op de vierde avond is echt heel bijzonder om mee te maken. Zorg voor iets om uit te delen, eventueel ook voor je kinds klasgenoten.

Medaille

De echte beloning is natuurlijk die medaille, dat gestreepte lintje met een zilveren of gouden kruisje eraan dat je op kunt spelden. Vaak staat het aantal uitgelopen avondvierdaagsen erop. Zijn jullie hem kwijtgeraakt en is je kind in tranen? Geen paniek! Tegen betaling kun je gewoon een nieuwe bestellen bij de organisatie.