Dit is waarom kinderen zo dol zijn op unboxing-video's

Je wilt niet constant over de schouder van je peuter meekijken als hij even lekker zit te unboxen op YouTube (en jij iets voor jezelf kunt doen). Maar wát kijkt je kind dan precies? En hoe leerzaam is het?

De tablet: soms is het een uitkomst en op andere momenten gun je dat ding een enkeltje kliko. Als je kind er met geen mogelijkheid vanaf te krijgen is bijvoorbeeld, als hij continu bij de verkeerde filmpjes belandt of als je die vreselijke stem weer door de woonkamer hoort galmen: ‘Hiiiii guuuuys! Disney Collector here. With twenty-five egg surprises. Sooooo, let’s open them all and see what we have!’ Tuurlijk, Sesamstraat heeft ook wat irritant aanwezige bewoners, maar dat voelt toch wat educatiever dan die enge gemanicuurde handen die maar surprise-eieren blijven uitpakken. Maar je peuter is er dol op, jij komt ook graag nog eens ergens aan toe in huis, dus sta je het toe.

Lees ook: Hoeveel beeldschermtijd is oké?

Toch blijft het gek: een huis vol speelgoed en een peuter die liever naar filmpjes kijkt waarop andere kinderen spelen, waarin speelgoeddieren een verfbadje krijgen of autobanden continu over producten heenrijden. Bak zelf eens een croissant in je Play-Doh-oven, denk je dan. Maar dat is dan blijkbaar toch minder leuk dan ernaar kijken. Want je peuter krijgt er geen genoeg van en klikt nog voor het einde van het filmpje snel een nieuwe aan.

Zie ook: Onderzoeker: ‘Kinderen weghouden van beeldschermen is kindermishandeling’

Hypnotiserend effect

Zoals veel in het leven te verklaren is, is dat ook zo met deze fascinatie van peuters voor bepaalde filmpjes op YouTube. Neem unboxing, de zogenaamde uitpakfilmpjes. Het is een wereldwijde hit: de best bekeken uitpakfilmpjes trekken meer kijkers dan videoclips van recente muziekhits.

Nicolien Scheerman is kinderpsycholoog en verbonden aan de Universiteit van Amsterdam. Zij verklaart de aantrekkingskracht van unboxing-video’s als volgt: ‘Deze filmpjes hebben een hypnotiserend effect op peuters, omdat ze zich, door de herhaling die erin zit, ‘veilig’ voelen. Als peuters zo’n video aanklikken, weten ze wat ze kunnen verwachten: ze zien verrassingseieren, wéten dat die worden uitgepakt en dat ze te zien krijgen wat erin zit. Peuters zijn dol op die zekerheid. Bovendien lijkt het door het uitpakken elk moment van de dag wel sinterklaasavond, want wie krijgt er nu in een keer twintig surprise-eieren die je allemaal mag openmaken?’

‘Grip op het leven’

Ontwikkelingspsycholoog Steven Pont vult aan: ‘Peuters willen grip hebben op het leven. Ze willen snappen hoe dingen werken. Door de herhaling in de unboxing-filmpjes krijgen ze die voorspelbaarheid en dat brengt ze tot rust.’ Pont benadrukt dat wij volwassenen qua filmsmaak niet eens zo erg verschillen van peuters. ‘Want wat voor soort films kijken wij zelf het liefst? Ik gok dat de meerderheid van de mensen zegt: een spannende film met een goed einde. Unboxing-filmpjes zijn niet anders: je ziet een cadeau, de maker vraagt zich af wat erin zit en uiteindelijk kom je dat te weten én kun je er leuk mee spelen. Bevredigender kan niet.’

Scheerman legt uit dat de anonieme handen die de eieren en speelgoeddozen uitpakken het nog aantrekkelijker maken voor de doelgroep. ‘Peuters kunnen nog geen onderscheid maken tussen hun eigen perspectief en dat van een ander. Wij zien onbekende handen in beeld, voor hen voelt het alsof het hun handen zijn en zij dus zelf al die spullen uitpakken. Heel slim bedacht.’

Hollandse handen

Klik je op YouTube zo’n unboxing-video aan, dan word je negen van de tien keer door een hysterische Amerikaan(se) welkom geheten, maar er is ook een Nederlands uitpakkanaal: Family Toys Collector. De naam achter díe handen: Mark Buissink uit Rotterdam. Hij is online marketeer en vader van twee dochters. Zes jaar geleden, toen zijn oudste dochter naar de filmpjes begon te kijken, maakte hij zijn eerste unboxing-video. Hij vond het jammer dat er alleen maar Engelstalige video’s waren die zijn dochter niet kon verstaan. Via Amazon kocht Mark een lading Peppa Pig-speelgoed dat nog niet in Nederland verkrijgbaar was en nam zijn eerste video op in een zelfgemaakte studio van blauw karton op zijn zolder.

Inmiddels heeft hij 204.000 abonnees en is zijn populairste filmpje ruim 12 miljoen keer bekeken. Hierin bouwt hij aan, en speelt hij vervolgens met, een knikkerbaan. Zijn filmpjes worden vooral bekeken door Nederlandse, Amerikaanse, Taiwanese en Belgische kinderen en inmiddels vertaalt hij ze met Google Translate naar het Engels, Chinees, Russisch en Portugees. Hij neemt de video’s nog steeds op in zijn zelfgemaakte studio op zolder, inmiddels wel met een professionelere camera.

Kinderen bereiken

‘Het is een beetje uit de hand gelopen,’ lacht Buissink, ook wel bekend als ‘de speelgoedmeneer’. ‘Toen ik mijn eerste video online zette, dacht ik: eens kijken hoeveel views dat oplevert. Toen het er na een week honderd waren, vond ik dat superleuk.’ Het duurde zo’n twee jaar voordat het aantal views een echte vlucht nam. Inmiddels is Buissink tevreden als een filmpje zo’n 10.000 views heeft en maakt hij per week twee video’s waar hij geld mee verdient. ‘Maar dat zijn geen enorme bedragen. Als je video’s op YouTube post, krijg je bij een bepaald aantal volgers geld voor de advertenties voor je video’s. Ik kan er voor mijn gezin leuke extraatjes van betalen.’

Speelgoedfabrikanten weten hem inmiddels ook te vinden. ‘Sommige fabrikanten sturen me het nieuwste speelgoed toe, in de hoop dat ik er een filmpje over maak. En ik heb weleens verzoeken gekregen voor gesponsorde video’s, maar daar zeg ik uit principe nee tegen. Ik beslis zelf of iets leuk genoeg is om er een filmpje aan te wijden. Het moet niet zo zijn dat ouders het idee krijgen dat ik kinderen met mijn video’s probeer te beïnvloeden om bepaald speelgoed te kopen.’ Buissink denkt dat andere kanalen zich wel laten sponsoren. ‘Ik gok dat de Amerikaanse uitpakkanalen met 400 miljoen views heus weleens betaald worden voor een video. Het is voor speelgoedfabrikanten een nieuw medium om veel kinderen te bereiken.’

Even chillen

Net als in de buitenlandse video’s komt Buissink alleen met zijn handen in beeld. ‘Een bewuste keuze,’ vertelt hij. ‘Niet om de filmpjes mysterieuzer te maken of zo, maar mijn vrouw zei dat het ook wel handig is als ik niet herkend word.’ Hij doet het dus niet voor de faam of het geld. Waarom dan wel? ‘Om de simpele reden dat het een kick geeft als zo veel kinderen je filmpjes leuk vinden,’ vertelt hij. ‘Ik wil niet zeggen dat ik de nieuwe Sesamstraat ben, maar ik wil kinderen online wel een soortgelijk vermaak bieden. En ja, stiekem vind ik het zelf ook leuk om al dat speelgoed uit te pakken.’

Hoewel Buissink geen gesponsorde video’s maakt en zegt kinderen niet te willen beïnvloeden, hebben de filmpjes soms wel dat effect. Want ineens zie je bovenaan de verlanglijst van je zoon ook een knikkerbaan staan en kun je geen supermarkt uitlopen zonder minstens twee Kinder Surprise-eieren in de tas. Op dat gegeven na, zijn de video’s onschuldig vermaak, aldus ontwikkelingspsycholoog Pont. ‘Ik geloof niet dat kinderen er iets van opsteken, zoals dat bij sommige tekenfilms wel gebeurt.’ ‘Maar ik ben ervan overtuigd dat zo’n filmpje voor peuters ontspannend werkt. Dus je kunt die eieren gerust voor de twaalfde keer op repeat zetten.’

Wel of niet leerzaam?

Nee, van unboxing-video’s word je kind niet per se wijzer, maar YouTube is enorm: daar zal toch ook wel iets te vinden zijn wat én je peuters goedkeuring kan wegdragen én enigszins educatief is? Ja, dat is er. En voornamelijk vind je dat op YouTube Kids, wat sinds 2018 ook in Nederland te downloaden is voor je smartphone of tablet. YouTube zegt zelf over zijn kidsvariant: we bieden kinderen een veilige plek waar ze eenvoudig en op een leuke zelfstandige manier video’s kunnen verkennen en waar ouders gemakkelijk een oogje in het zeil kunnen houden.’

Het grote verschil met volwassen broer YouTube is dat YouTube Kids probeert zijn jongste gebruikers te beschermen door gezinsvriendelijke filmpjes te bieden. Waar je peuter op de gewone YouTube nog wel eens in de krochten van het internet terecht kan komen, waarin Peppa Big van bacon smult of Elsa en Spiderman een intiem onderonsje hebben, zou dat op YouTube Kids niet moeten gebeuren. Zo worden bijna alle video’s handmatig gecontroleerd op geschiktheid.

Kijkt lekker weg

Google heeft een speciaal team opgezet dat bepaalt welke YouTube-kanalen je wel en niet in de app kunt kijken. Vervolgens wordt met een algoritme een extra controle uitgevoerd op elke video die op dat kanaal verschijnt. Wanneer je aanvinkt hoe oud je kind is, zorgt de app ervoor dat je kind alleen video’s voorgeschoteld krijgt die geschikt zijn voor zijn leeftijd en die kinderen aanmoedigen meer te spelen en creatief aan de slag te gaan. Eieren worden er ook uitgepakt – welke peuter kan zonder? – maar ook kleuren, dieren, vormen en getallen komen voorbij. Speelgoeddieren worden in verf ondergedompeld, aanstekelijk muziekje eronder en af en toe een gek geluidje met een grappige smiley in beeld. Of plastic haaien, kreeften en zeepaardjes verdwijnen in een emmer met sop om er later weer uit opgeduikeld te worden. Et voilà: in no time weet je kind de bewoners van de jungle en de diepzee te benoemen. Vaak in het Engels, dat dan weer wel. Het is allemaal geen wiskunde van de bovenste plank, maar een peuter doet en ziet een hoop op een dag en dan kan wat ontspanning in de vorm van voorspelbare video’s geen kwaad. Vergelijk het met jouw favoriete soap, het is geen rocket science, maar het kijkt wel lekker weg.

Dit artikel is eerder verschenen in Ouders van Nu Magazine – Tekst: Priscilla Borgers – Beeld: GettyImages

Artikelen van Ouders van Nu ontvangen in je mailbox?
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief.

Dit is waarom kinderen zo dol zijn op unboxing-video's

Hypnotiserend effect

‘Grip op het leven’

Hollandse handen

Kinderen bereiken

Even chillen

Wel of niet leerzaam?

Kijkt lekker weg

JBL kinderkoptelefoon

Alcatel 1T7 Family - Kindertablet

Kurio Tab Ultra 2

POGS kinderkoptelefoon