'Papa worden? Beter niet na je veertigste'

Mick Jagger die voor de zoveelste keer vader wordt op z'n 73ste of die vader op het schoolplein die duidelijk al ver de 60 is gepasseerd. We kijken er nauwelijks meer van op. Mannen kunnen zich nou eenmaal tot einde der dagen nog voortplanten. Toch? Nee, zeggen onderzoekers. Ook mannen kunnen beter niet te lang kunnen wachten als ze een kinderwens hebben.

Mannen mogen dan de ‘luxe’ hebben nooit in de overgang te raken en nog op hoogbejaarde leeftijd een liefdesbaby te kunnen voortbrengen (zolang alles naar behoren werkt tenminste…). Het is een fabeltje dat hun leeftijd niets uitmaakt. Volgens onderzoekers kan het namelijk wel degelijk nadelige gevolgen hebben voor een kind als papa pakweg ouder is dan een jaar of veertig.

Cijfers

Eerst even wat cijfers. In Nederland bevallen vrouwen gemiddeld van hun eerste kind als ze 29,5 jaar oud zijn. De gemiddelde leeftijd van vaders ligt een stuk hoger: 34 jaar en 32,5 jaar op het moment dat het eerste kind geboren wordt. Van het totaal aantal vaders is zo’n 16 procent 40 jaar of ouder. Twintig jaar geleden lag dit aantal nog op 10 procent. Mannen worden kortom op steeds latere leeftijd vader. Al zijn 50-plus vaders nog niet de norm. ‘Slechts’ zo’n 2500 baby’s hebben een vader van 50 jaar of ouder.

Risico’s

Mannen hebben dus duidelijk geen haast om vader te worden. Niet zo gek, want over de risico’s die ze hiermee nemen, hoor je weinig. Tenminste in ons land, want in Engeland werd er in 2016 zelfs gewaarschuwd in een campagne dat mannen beter onder de 40 kinderen kunnen krijgen. ‘Hoe ouder de vader, hoe meer risico’s er zijn voor het kind,’ zei Max Curfs, klinisch embryoloog van het Isala Fertiliteitscentrum destijds tegen RTLnieuws. Er zijn namelijk steeds meer aanwijzingen dat de zaadcellen van mannen naarmate ze ouders worden meer genetische foutjes kunnen bevatten. Volgens onderzoekers van het Baylor College of Medicine zou dit de oorzaak kunnen zijn van bijvoorbeeld dwerggroei, een grotere kans op schizofrenie en autisme. Een ander Brits onderzoek zegt dat de leeftijd van de vader mogelijk wél invloed heeft op de kans om zwanger te raken.

Oud zaad

Hoe dat kan? Vrouwen worden geboren met een voorraad eicellen waar ze hun leven mee moeten doen. Zijn je eitjes op, dan raak je in de overgang. Jouw eicellen zijn dus net zo oud als jij. Ben je 35 dan zijn je eitjes dat ook en gaan ze – sorry, zo is het nou eenmaal – net als jij tekenen van veroudering tonen. Dit kan vervolgens zorgen voor een grotere kans op een miskraam of chromosoom- of andere aangeboren afwijkingen bij de baby. Bij mannen zit dat anders. Zij hebben een soort oerkiemcellen die nieuwe zaadcellen aanmaken. Die stamcellen worden als het ware dus steeds vernieuwd. Maar helaas voor alle mannen met een kinderwens, er zijn steeds meer aanwijzingen dat die niet tot op oude leeftijd ook ‘als nieuw’ zijn met DNA-foutjes tot gevolg.

Natuurlijk heb je het niet voor het kiezen: het vinden van de juiste partner, de manier waarop je leven verloopt en of de natuur überhaupt wil meewerken, het is allemaal van invloed op het moment dat je moeder wordt. Toch beweren sommige wetenschappers dat 34 jaar dé perfecte leeftijd is voor het krijgen van je eerste kind.

Leeftijd moeder is key

Moet je je nou heel erg veel zorgen maken als je man al wat ouder is of hij voorlopig nog niet toe lijkt te zijn aan kinderen? Niet echt, zegt embryoloog Curfs. ‘Er is nog relatief weinig bekend over de invloed van leeftijd van mannen. Er is veel meer onderzoek gedaan naar het effect van de leeftijd vrouwen. ‘Vooralsnog lijken de risico’s bij oudere vaders minder groot dan bij vrouwen. De genoemde risico’s zijn er, maar de leeftijd en de gezondheid van de moeder lijken van veel grotere invloed.’ Er moet kortom eerst nog veel meer onderzoek worden gedaan. Wel verwachten onderzoekers dat er over een jaar of tien een test zal zijn die gemakkelijk genetische afwijkingen in sperma kan opsporen. Dit gebeurt al bij IVF, maar de methode zou beter kunnen, zeggen ze.

Praktische voor- en nadelen

Tot zover de gezondheidsrisico’s. Er zijn natuurlijk ook nog andere nadelen én voordelen te bedenken aan een vader op leeftijd. Renske Keizer, hoogleraar vaderschap, zette ze eerder uiteen op MAXvandaag: ‘Als oudere vader heb je vaker een stabiele financiële situatie en een stabieler gezinsleven. Dat is beter voor de ontwikkeling van het kind. Maar als oudere vader ben je wel minder actief. En een kind heeft bijvoorbeeld het stoei-gedrag van een vader nodig. Het stoeien met een kind, wat een vader vooral doet, heeft een positief effect op de sociale emotionele ontwikkeling.’ Moeders spelen namelijk op een andere manier met kinderen, blijkt uit onderzoek. Wij helpen de Barbies mee aankleden of kleien en knutselen driftig mee aan de keukentafel. Kortom, kinderen hebben een vader – of vaderfiguur – nodig om mee te stoeien. Maar of leeftijd hierbij echt een rol speelt? Age is just a number. Toch?!

Dit zijn allemaal redenen waarom stoeien met je kind gezond en belangrijk is.

Jouw mening

Hoe oud was jouw man toen jullie eerste kind werd geboren? En vond je die leeftijd ideaal of had je het liever anders gezien, als je had kunnen kiezen? We zijn benieuwd. Laat je het weten op onze Facebook-pagina?

Bron: RTLnieuws, Menshealth, MAXvandaag