Verdwijnen van 13-wekenecho’s is onwenselijk, waarschuwt hoogleraar

Steeds meer zwangere vrouwen kiezen voor een NIPT in plaats van de combinatietest. Hierdoor is het aantal vrouwen dat een echo krijgt rond de dertiende week van de zwangerschap sterk afgenomen. Onwenselijk, vindt hoogleraar Katia Bilardo. Omdat andere ernstige afwijkingen zoals een open schedel of buikwand niet tijdig opgespoord worden.

De 13-wekenecho is, samen met een bloedafname, van oudsher een onderdeel van de combinatietest. Aanstaande ouders konden de foetus daarmee laten testen op chromosomale afwijkingen, zoals het syndroom van Down. Sinds 2017 is hiervoor ook een nieuwe, meer betrouwbare test beschikbaar: de NIPT (Niet Invasieve Prenatale Test). Bij die test is alleen bloedafname voldoende, een echo blijft achterwege.

Sterke afname

Uit cijfers van de organisatie die de NIPT uitvoert, blijkt dat het aantal combinatietesten – en daarmee het aantal 13-wekenecho’s –sterk is afgenomen. In 2016 koos nog ruim een derde van de vrouwen voor een combinatietest. Na de invoering van de NIPT was dit nog maar drie procent.
Combinatietest of NIPT: de verschillen

Ernstige afwijkingen

Volgens Katia Bilardo, hoogleraar aan Amsterdam UMC, heeft de 13-wekenecho niet alleen nut als onderdeel van een test op chromosomale afwijkingen. ‘Je kunt ook zien of alle ledematen aanwezig zijn, of het hoofdje en buikje gesloten zijn en of er geen ernstige urinewegafwijking is, die zorgt dat ontwikkeling van de longen uitblijft. Juist dit soort afwijkingen, vaak niet met het leven te verenigen, kun je bij dertien weken in veel gevallen al zien. Officieel was de echo als onderdeel van de combinatietest daar niet voor, maar in de praktijk werd er wel naar gekeken.’

Arbortusgrens

Op dit moment wordt de 20-wekenecho gebruikt voor het vaststellen van de afwijkingen waarover Bilardo het heeft. Bilardo pleit er echter voor om vrouwen naast de 20-wekenecho ook een 13-wekenecho aan te bieden. Dit heeft alles te maken met de abortusgrens van 24 weken. ‘Het is voor vrouwen veel belastender om later in de zwangerschap een abortus te ondergaan, als de foetus groter is’, zegt ze. ‘Bovendien moeten ze dan onder tijdsdruk een beslissing nemen.’