Waarom sommige baby’s ‘ouder’ worden geboren dan andere

Snap je niets van de titel van dit artikel? Logisch. Het klinkt ook best gek, want hoe oud een baby is, wordt normaal gesproken bepaald door de dag van zijn geboorte. Sommige wetenschappers zien dit echter anders. Volgens een recente studie worden sommige baby's geboren met 'oudere' cellen, dan andere baby's.

In het kort komt het hier op neer: de gezondheid én leefomgeving van de moeder hebben al in de baarmoeder effect op de cellen van een baby. Staat een zwangere moeder bloot aan bijvoorbeeld schadelijke stoffen door roken of vervuilde lucht, dan worden de cellen van haar baby hierdoor negatief beïnvloed. Deze cellen worden hierdoor ‘ouder’ en dus zou je – in wetenschappelijke termen – kunnen spreken van een, biologisch gezien, oudere baby.

Cellen van baby’s

Deze theorie komt van de universiteit van Hasselt. Hier deden ze onderzoek naar de invloed van het gedrag en de leefomgeving van aanstaande moeders, op de cellen van hun baby. Dat de cellen van baby’s onder bepaalde omstandigheden verouderen, is een belangrijke ontdekking, volgens milieu-epidemieloog én hoofdonderzoeker Tim Nawrot. ‘We weten al langer dat gewicht, luchtkwaliteit en sociaal-economische klasse, een belangrijke rol spelen op het gebied van volksgezondheid. Deze studie toont aan dat de impact al zichtbaar is in de cellen van baby’s.’

Veel vrouwen maken zich tijdens hun zwangerschap extra zorgen. Maar wat doet stress tijdens de zwangerschap precies met je en wat voor invloed heeft het op jou en de baby in je buik?

Telomeren

Het onderzoeksteam van Nawrot heeft bij honderden pasgeboren in het ziekenhuis Oost-Limburg in Genk, de lengte van hun telomeren gemeten. De wat? Telomeren zijn de beschermende kapjes aan het uiteinde van DNA-strengen. Deze kapjes worden korter bij elke celdeling. Oftewel: hoe ouder de cel, hoe korter de telomeren.
Je zou dus verwachten dat cellen van pasgeboren baby’s lang zijn, maar dit blijkt niet altijd het geval. De onderzoekers kwamen er achter dat sommige baby’s kortere telomeren hebben dan andere. Vooral de omgeving en de BMI van de moeder bleken een een groot effect te hebben op de lengte van de telomeren. Oftewel: de ene baby heeft ‘oudere’ telomeren, dan de andere. Volgens Nawrot is dit niet zo vreemd. ‘Overgewicht en luchtvervuiling kunnen nu eenmaal ontstekingsreacties uitlokken en daarmee dus ook schade toebrengen aan cellen.’

Levensverwachting

De vraag is nu: wat voor effect hebben de korte(re) telomeren op de levensverwachting? ‘Voor alle duidelijkheid: baby’s die geboren worden met kortere telomeren, zijn niet ziek. Je kunt ze er niet uithalen’, aldus Nawrot. ‘We kunnen een verschil in telomeerlengte bij de geboorte ook niet uitdrukken in een verschil in levensverwachting, maar we vermoeden wel dat er een impact is, op basis van eerder onderzoek bij dieren.’ Zo bleken zebravinken met lange telomeren zes tot zeven jaar oud te worden, terwijl zebravinken met korte telomeren niet veel ouder dan twee jaar werden. Nawrot: ‘Maar mensen zijn geen zebravinken. Het enige wat ik wél durf te zeggen, is dat kinderen met korte telomeren minder zijn beschermd tegen veroudering, ziekten en ongezonde omgevingsfactoren dan kinderen met langere telomeren.’ ‘Het is zoals met roken’, legt onderzoeker Dries Martens (UHasselt), ook betrokken bij de studie, uit: ‘We weten dat roken de kans op ziekten en vroege sterfte vergroot, maar dat wil nog niet zeggen dat rokers niet oud kunnen worden. We hebben het louter over risico’s.’

Bron: De Standaard – Beeld: Shutterstock

Cellen van baby’s

Telomeren

Levensverwachting

Ook interessant: