Vergiftiging bij kinderen: hoe snel merk je het?

Vergiftiging bij kinderen Getty Images — Getty Images

Leestijd 6 minuten • 2 september 2025, 9:00

Vergiftigingen komen het meest voor bij kinderen tussen 2 en 5 jaar. Op die leeftijd gaat je kind op avontuur, ziet hij geen gevaar en stopt hij van alles in zijn mond. Hoe snel merk je een vergiftiging bij je kind en wat moet je doen als je kind een giftige stof heeft binnengekregen?

(Medisch) beoordeeld door:

Raymon van der Spaan

EHBO instructeur

Lees verder onder de advertentie

Hoe vaak komt vergiftiging kind voor?

Van een slokje allesreiniger tot het opeten van een paracetamol, omdat het eruit ziet als een snoepje: elk jaar zijn er naar schatting 100.000 kinderen die te maken krijgen met een vergiftiging. Hiervan worden circa 3.000 kinderen daadwerkelijk in het ziekenhuis opgenomen. Bij een vergiftiging krijgt je kind een giftige stof binnen die schadelijk is voor zijn lichaam en waar hij (flink) ziek van kan worden. Soms kan een vergiftiging ernstige gevolgen hebben.

Hoe jonger het kind, hoe kwetsbaarder zijn lichaam is voor giftige stoffen. Het opeten van een sigaret kan voor een klein kind bijvoorbeeld levensbedreigend zijn. Dat hoeft niet eens thuis te gebeuren, het strand ligt er vol mee. Bij kinderen tot twaalf jaar zijn medicijnen overigens de grootste oorzaak van vergiftigingen.

Symptomen van vergiftiging bij je kind

De symptomen van een vergiftiging zijn afhankelijk van de stof die je kind heeft ingenomen. Soms begint een kind te kwijlen, wordt het suf of in zichzelf gekeerd, maar er zijn ook heftigere symptomen. Over het algemeen kunnen de volgende symptomen voorkomen:

Bij medicijnen, alcohol, tabak, planten of bessen:

Lees verder onder de advertentie

Bewusteloosheid
Plotseling ziek worden

Bij schoonmaakmiddelen, zoals ontkalkings- en bleekmiddelen:

Rode huid
Moeite met ademhalen en slikken
Hevige pijn
Blaren op de lippen en in de mond
Soms bloed uit de mond

Lees verder onder de advertentie

Bij wasmiddelen (vast en vloeibaar), wasverzachter, afwasmiddel:

Pijn in maag en darmen
Moeite met ademhalen
Blaren op de lippen en in de mond

Wat te doen bij een vergiftiging kind?

Probeer zo snel mogelijk te achterhalen wat je kind heeft ingeslikt of gegeten.
Bel altijd direct 112 als je kind (uitwendige) wonden heeft of niet-alert, bewusteloos of benauwd is. Volg de instructies van de 112-medewerker op. Laat je kind in deze gevallen niet braken en geef geen drinken, Norit of een laxeermiddel. Doe dit alleen als de 112-medewerker of huisarts zegt dat dit nodig is.
Bel in andere gevallen de huisarts of huisartsenpost.
Spoel na het inslikken van een bijtend gif (als dat mogelijk is bij het kind) de mond met water en laat dit water weer uitspugen.
Is je kind bewusteloos maar is zijn ademhaling normaal? Leg hem dan in de stabiele zijligging, omdat er een kans is op braken.
Neem de rest van het gif of de verpakking mee als je kind naar de huisarts of naar het ziekenhuis moet.

Lees verder onder de advertentie

Je kind heeft chemicaliën ingeslikt: wat nu?

Veeg de resten van de chemicaliën van de mond (ook inwendig) en lippen.
Probeer erachter te komen wat je kind heeft ingenomen, de huisarts/112-medewerker wil dit weten.
Ga je naar de huisarts of het ziekenhuis? Neem de chemicaliën of verpakking mee.
Bij een vergiftiging met reinigings-, ontkalkings- of bleekmiddelen is het belangrijk dat je kind niet overgeeft, dit kan de toestand verergeren omdat het giftige middel dan nogmaals door de slokdarm gaat en extra schade kan aanrichten. Laat hem dus niks drinken, dat kan braken opwekken.

Je kind heeft medicijnen opgegeten: wat nu?

Wanneer een kind met medicijnen, alcohol, tabak of gifplanten is vergiftigd, moeten eerst alle resten uit de mond verwijderd worden. Laat je kind daarna overgeven. Dit kun je doen door met een vinger of de steel van een lepel achter op de tong heen en weer te bewegen, zodat hij moet kokhalsen. Laat je kind na het overgeven (veel) water drinken.
Heeft je kind krampen, is hij bewusteloos of heeft hij de medicijnen meer dan een uur geleden ingenomen? Laat hem dan niet braken. Bel direct 112.
Weet je niet precies wat je kind heeft ingeslikt? Laat hem dan ook niet braken.
Bel de huisarts of 112 en bewaar het eventuele braaksel van je kind voor de (huis)arts. Tel het aantal pillen dat nog in de verpakking zit en neem de verpakking mee naar de dokter of het ziekenhuis.

Je kind heeft een batterij opgegeten, wat nu?

Knoopcelbatterijen zitten onder andere in afstandsbedieningen en speelgoed en zijn klein, plat en rond. Een beetje de vorm van een snoepje dus. Daarmee zijn ze aantrekkelijk voor kleine kinderen om in hun mond te stoppen.
Als je vermoedt dat je kind een batterij heeft ingeslikt, bel dan direct 112. Een (knoopcel)batterij kan in de keel blijven steken en door de slokdarm branden, maar ook de luchtpijp en bloedvaten beschadigen waardoor je kind kans heeft op grote bloedingen. Dit kan levensbedreigend zijn.
Symptomen dat je kind een batterij heeft opgegeten, kunnen zijn: kwijlen, moeite met slikken, angst, niet willen eten en pijn of een prikkend gevoel hebben.
Laat je kind niet braken, maar volg de instructies van de 112-medewerker op.

Lees verder onder de advertentie

Lees ook: Denises peuter at een lithiumbatterij

Je kind heeft een giftige plant gegeten: wat nu?

Probeer erachter te komen wat voor soort plant je kind heeft gegeten.
Kijk in zijn mond en haal resten van planten of besjes weg.
Probeer je kind te laten braken door met je vinger of de steel van een lepel over de achterkant van zijn tong heen en weer te gaan.
Neem het braaksel mee naar de huisarts.
Neem ook het gedeelte van de plant mee.

Hoe voorkom je vergiftiging bij kinderen?

Het is natuurlijk beter om vergiftiging van je kind te voorkomen, maar hoe doe je dat? Je hebt vaak meer gevaarlijke stoffen in huis dan je denkt. De meeste ongelukken gebeuren met medicijnen, schoonmaakmiddelen op petroleumbasis, tabak, alcohol (niet voor consumptie) en giftige planten. Maar ook shampoo, toiletverfrissers, make-up en nagellakremover zijn boosdoeners. Hier enkele tips voor een veiliger huis:

Lees verder onder de advertentie

Raadpleeg de Gifwijzer (download de app of hang de poster desnoods op een zichtbare plek in huis)
Koop alleen 'kindvriendelijke' bloemen en planten
Bewaar medicijnen altijd in een hoge of afgesloten kast
Breng medicijnen die niet meer gebruikt worden terug naar de apotheek
Zorg dat apparaten met (knoopcel)batterijen een dekplaatje met schroef hebben (en dat die goed dichtgeschroefd zit). Berg batterijen in verpakking op in een hoge of afgesloten kast
Zorg dat kinderen niet bij schoonmaakmiddelen kunnen. Bewaar deze altijd in een hoge of afgesloten kast. Zorg er ook voor dat er een kindveilig slot op de flessen zit
Laat geen andere eventueel onveilige spullen slingeren, zoals tabak of een glas alcohol
Berg ook cosmetica, nicotinepleisters en -kauwgom op uit het zicht