Schipper Liana woont nu in Zeeland en twee weken per maand op een binnenvaartschip. Ze heeft een relatie met Alex (32) en ze hebben een zoon, Oliver Alexander. Ze varen met z'n drieën door Nederland en België. Je kunt haar op Instagram volgen, via @liengibarjan.
Leven met de natuur
'Ik ben een dromer. Alleen ik, een groep vogels en de zon op het wateroppervlak. Het ultieme gevoel van vrijheid. Dankzij mijn beroep ben ik regelmatig weg van de echte wereld. Ik vind het fijn om niet gestoord te worden en gebruik te maken van de natuur, het water, hoe de wind staat.'
Beneden is echtgenoot in spe (deze maand trouwen ze) en mede-schipper Alex druk in de weer met zoon Oliver. Zijn ze niet op het water, dan wonen ze bij het water, in Zeeland. Oliver weet niet beter dan dat er altijd water in de buurt is. 'Gelukkig varen we nu op een tanker, en die deuren horen altijd verplicht op slot te zitten.'
Lees ook: Duurzaam opvoeden? Deze producten helpen
Binnenvaartinfluencer
Liana is een vreemde eend in de vaart. In een wereld waarin mannen vaak aan het roer staan – 'anders ga jij even koffie halen' – besloot ze in 2017 om drie vlogs te maken. Misschien konden die helpen om meer jonge mensen geïnteresseerd te krijgen voor een baan in de binnenvaart? Want de sector had en heeft een schreeuwend tekort aan schippers.
Zelf zat Liana niet op sociale media, laat staan dat ze bekend was met het fenomeen influencer. Haar whatsappprofielfoto was er één van een schip. LinkedIn had ze wel en daar postte ze in 2017 de drie vlogs. De duimpjes vlogen haar om de oren. Schot in de roos. Niet veel later kreeg ze de titel 'binnenvaartinfluencer'.
Misschien hoor ik hier dan toch
'Ik wist niets van het bestaan van het fenomeen influencer, ik moest het echt googelen. Op een congres waar ik, vanwege die filmpjes, was uitgenodigd voor een panel met het hoofd van de branchevereniging van de binnenvaart, noemden ze me voor het eerst binnenvaartinfluencer. Ik was er blij mee, het voelde als een doel, blijkbaar hebben ze iemand nodig die voor het publiek spreekt en dit leven naar buiten brengt.'
De titel was ook de bevestiging waar ze al jaren op wachtte. 'Ik kwam als stadsmeisje uit Rotterdam met mijn hoge hakken en nagellak aan boord, met mijn grote bek. Tot op de dag van vandaag suggereren mensen dat een ander beroep beter voor mij was geweest. Ik had niemand binnen de binnenvaart die me steunde, niemand die tijdens het werk zei: je doet het goed.
Ze maakten dus iemand influencer die het gevoel had dat ze niet thuishoorde in de branche. Eindelijk een compliment. Ik dacht: oké, misschien hoor ik hier dan toch. Het was een lichtpuntje in een donkere periode.
Als kind al op een zeilbootje
Vroeger zat ik bij de zeeverkenners in Rotterdam. Ons moederschip lag langszij een binnenvaartschip. Een van die stuurmannen vroeg: "Willen jullie een rondleiding?" Ja, dat wilden we wel. Ik was een jaar of 15, zag die grote containers, de enorme touwen en trossen, het trok me aan.
Een jaar later ging een jongen van onze scouting de opleiding Kapitein Binnenvaart doen. Ik bladerde in zijn studieboeken en riep: "Ik ga dit ook doen!" Zijn reactie: "Maar er zitten geen meisjes op." Toch wist ik: dit is wat ik wil. Als kind zat ik al uren op een zeilbootje. Ik zat bij de scouting. En het idee dat ik zo kon laten zien dat vrouwen alles net zo goed kunnen en net zo onafhankelijk zijn als mannen vond ik cool.
Lees ook: Waarom buitenspelen belangrijk is
Wereld verbeteren
In mijn vriendenboekje vroeger stond bij wat ik later wilde doen: de wereld verbeteren. Als ik een Disney-film keek, was ik het er nooit mee eens dat de vrouw altijd gered moest worden. Dat ze werd weggezet als hulpeloos poppetje.
Zelf werken, stevig in je schoenen staan, zo ben ik opgevoed. Mijn ouders zijn allebei feminist. In Armenië, waar ze vandaan komen, worden vrouwen vaak behandeld als prinsessen, een vrouw in een mannenberoep, daar doen ze niet aan. Als kind wilde ik me al afzetten. Dus ik meldde me aan voor de opleiding.
Steeds onzekerder
De opleiding was zwaar, maar ik haalde het. Het gevoel dat ik me elke keer moest bewijzen omdat ik niet zoals de rest was, bleef. Ik werd steeds onzekerder. Ik was vaak de enige vrouw aan boord, de mannen maakten veel grapjes, pas later realiseerde ik me dat dat niet oké is. Belachelijke bijnamen kreeg ik, en ik moest al het werk doen. Ze gaven me orders en gingen zitten wachten tot ik de koffie kwam serveren.
Ook al heb ik een grote bek, ik deed het. Ik dacht dat het erbij hoorde, zo onzeker was ik. Ik begon steeds vroeger met werken, anders kreeg ik mijn werk niet meer af.
En toen kón ik niet meer. Ik kwam thuis te zitten. Huilen, huilen, de hele dag. Eerst heb ik mijn huis verbouwd, daarna de tuin omgegooid. Toen ik me ging verstoppen als de deurbel ging, besefte ik dat het zo niet langer kon. Via de huisarts kwam ik bij de psycholoog en die stuurde me naar een psychiater. De diagnose: een depressie. Ik kreeg cognitieve gedragstherapie.
Na anderhalf jaar kon ik langzaam weer nadenken over wat ik wilde doen. Binnenvaartschipper, daar twijfelde ik niet over. Ik besprak mijn ideetje voor die vlogs met de psychiater, het gaf me energie. Het was overduidelijk een nieuw begin.
Verliefd op een andere schipper
Op een dag – ik was weer aan het varen en vloggen, de therapie was afgerond – vertelde een vriendin dat ze stage ging varen op een schip bij een jonge gast. Die jonge gast was Alex. Hij was zijn eigen schip aan het bouwen. Ik was gevraagd om een interview te geven over mijn vlogs en had een schip nodig dat aan land lag om het interview te filmen.
Ik mailde Alex of we dat bij hem konden doen. Hij antwoordde dat hij me al langer volgde en vroeg of mijn vriendin en ik niet eerder konden komen om kennis te maken. Alex haalde ons op bij het treinstation. Hij gaf me drie zoenen en ik riep: "Raak me niet aan joh!" Waarop hij zich verontschuldigde en zei dat hij er niks mee bedoelde. Ik was zo gewend dat die gasten achter me aan zaten, dat ik meteen in de aanval schoot.
Eenmaal op de boot vertelde hij waar het drinken stond, "Succes ermee, ik ga aan het werk." Hij was zo gepassioneerd met zijn werk bezig, dat trok me al snel aan. Ik voelde kriebels in mijn buik.
We gingen op date. In zijn auto hebben we gezoend, we leken wel pubers. Superverliefd. Ik zei wel meteen: "Ik ga nooit van mijn leven met jou aan boord zitten." Dan word je automatisch de schippersvrouw. Ik wilde mijn identiteit als schipper bewaken.
Kind aan boord
Dat is niet gelukt, haha. Tijdens de pandemie werd ik zwanger. Ik maakte vlogs en werkte als freelance schipper en de opdrachten werden steeds minder. Alex zei: "We komen bemanning tekort, kom bij ons aan boord." Hij was twee weken weg, twee weken thuis. Toen ben ik bij hem aan boord gestapt en zo varen we nog steeds.
Voor de buitenwereld werd ik inderdaad meteen een schippersvrouw. Die het huishouden doet, de was doet en kookt. Gelukkig is dat tussen mij en Alex niet zo. Ik gun hem zijn positie, maar hij mij de mijne ook. Sinds de komst van Oliver is de verdeling wel anders: ik doe 80 procent van de zorg, ook omdat ik borstvoeding gaf. Alex vaart en stuurt de mensen aan, want we hebben nog drie mensen in dienst.
Positief opvoeden
Toen het begon te voelen alsof ik er een beetje bijhing, ben ik weer meer gaan varen en is Alex meer voor Oliver gaan zorgen. Dat voelt voor mij goed. Sinds ik moeder ben, voel ik minder de behoefte om dingen anders dan anderen te willen doen.
Wel zie ik soms dingen anders dan de rest, denk ik. Zo ook in de opvoeding. Ik zeg bijvoorbeeld nooit tegen Oliver dat iets niet mag, ik negeer het als hij iets doet wat niet mag. Dat is moeilijk, maar ik zorg dat ik het altijd positief benader.
Ik wil dat hij opgroeit met zelfvertrouwen, dat hij beseft dat alles wat hij doet goed is. Dat hij bevestiging kan zoeken bij zichzelf. Ik laat hem zelf zijn keuzes maken. Ik wil niet dat hij dezelfde onzekerheid krijgt als waar ik zo'n last van heb gehad.
Lees ook: Zo ontwikkelt je kind een positief zelfbeeld
Grootste angst
Het fijnste van samen aan boord zijn is dat Oliver zijn vader altijd ziet. De band die zij hebben, had ik hem niet kunnen geven als wij aan wal waren gebleven.
Vorig jaar toen het zo sneeuwde, was het dek intens glad, de stuurman bracht Oliver voor mij naar boven en beneden, ik durfde het niet zelf. Dat was wel eng. We hebben de deuren altijd dicht. Nou hoort dat ook bij de richtlijnen op de boot waarop we nu varen. Maar het is je grootste angst: dat je dreumes ongezien een deur opent met al dat water.
Kleedje op het dek
Op ons nieuwe schip kun je van binnenuit van boven naar beneden en we hebben een achterdek. Daar ga ik in de zomer een kleedje neerleggen en dan kunnen we buiten spelen. Sowieso varen we nooit een hele dag, na het aanmeren lopen we de wal op en doen we een rondje naar de speeltuin. Twee weken op het water, en dan zijn we weer twee weken thuis in Zeeland.
Mijn lievelingsmoment van de dag? Dat is de middag, als de felle zon in de stuurhut schijnt, op open water, het IJsselmeer of de Westerschelde. Ja, dan is mijn depressie ver weg. Wat bezielde mij toen eigenlijk? vraag ik me nu vaak af.'
Dan loopt Alex binnen. 'Wil je koffie? vraagt Liana. Ja, dat wil hij wel. Waarop zij zegt: 'Dan maak ik dat toch even voor jou, baas.'
Dit artikel is eerder verschenen in Ouders van Nu Magazine.
