Mijn ouders hebben mij en mijn broer altijd met alle liefde en aandacht die ze in zich hadden, grootgebracht. Er kwam me aan niks tekort en ik kon daarom echt kind zijn. Ik ben ze daar heel dankbaar voor en ik heb dan ook een prima relatie met ze.
Lees ook: Hechtingsproblemen, hoe herken je ze?
Zielenroerselen delen
Ondanks dat ze ongelooflijk hun best hebben gedaan en ik in alle veiligheid opgegroeid ben, heb ik géén ijzersterke band met ze. Het valt me vooral op als ik het vergelijk met vriendinnen. Vriendinnen die hun ouders dagelijks op de hoogte houden van het wel en wee in hun leven. Vriendinnen die weekendjes weggaan met hun moeder. Die in een deuk kunnen liggen met hun vader of die hun zielenroerselen met ze delen.
Ik heb dat niet. Het contact met mijn ouders is veel oppervlakkiger, veelal praktisch van aard en zeker niet dagelijks. Ik kan niet urenlang met ze kletsen of lachen en onze echte emoties houden we voor onszelf. Met mijn broer heb ik diezelfde dynamiek; die spreek ik nog minder. Ik vind het een groot gemis, maar zie het niet snel veranderen.
Zoektocht
Omdat voor mijn gevoel mijn ouders in mijn opvoeding eigenlijk geen grote steken hebben laten vallen, vraag ik me steeds vaker af hoe het toch komt dat onze band niet zo is als ik zou willen. Heb je er als ouder eigenlijk wel invloed op? En hoe zorg ik dan dat mij niet hetzelfde overkomt met mijn eigen gezin?
Tijdens mijn online zoektocht naar hoe die band zo sterk mogelijk te krijgen, kom ik veel tips tegen. Toon interesse in je kind, ga een-op-een leuke dingen doen, creëer tradities en maak samen lol. Prima tips en ik probeer ze toe te passen, maar ik heb niet het gevoel dat samen naar een pretpark gaan dé oplossing is. Mijn ouders hebben bovendien altijd interesse getoond en veel leuke dingen met ons gedaan en tóch mist die diepe connectie. Hoe kan dat?
Lees ook: 9x dagelijkse gewoontes die de band met je kind versterken
Afstemmen op je kind
Ik vraag het aan klinisch jeugd- en kindpsycholoog Anky De Frangh. Ze is auteur van de boeken Ouders komen van Mars, Waarom doe jij nu zo?! en Gevoelsdagboek. Volgens haar zit in bovenstaande tips inderdaad niet de kern. ,,Die zit namelijk in de communicatie met je kinderen, het inleven in hen en het op de juiste manier afstemmen op de behoeften van je kind(eren)", aldus de psycholoog.
,,Of het nu gaat om een diepe band creëren met je baby, peuter, puber, je geliefde of je collega: alles draait uiteindelijk om het juist afstemmen op de ander. Dit betekent overigens niet dat je altijd maar in alle behoeften van de ander moet voorzien, wat sommigen denken."
Je baby, peuter of kleuter
Het afstemmen op je kind, en daardoor een stevige band opbouwen, begint al in de babytijd volgens De Frangh. ,,Bij de allerkleinsten doen we dat vaak automatisch. Als een baby huilt, ga je op zoek naar wat hij of zij nodig heeft: een flesje, een schone luier of slaap bijvoorbeeld. Bij een peuter of kleuter gaan we er daarentegen vaak al te veel vanuit dat hij zijn gevoelens onder woorden kan brengen.
Dit is meestal nog niet het geval. Ze hebben nog heel weinig taal voor hun emoties. Daarom is het belangrijk dat je bij een tantrum geen straf geeft, maar woorden geeft aan de emotie. Probeer uit te zoeken of je kind boos, verdrietig of geschrokken is en waarom. Zeg dat je het begrijpt en troost hem of haar. Je hoeft de peuter dan niet zijn zin te geven, maar erken wel zijn emoties."
Meer lezen over de sociaal-emotionele ontwikkeling van je peuter
Omgaan met emoties van oudere kinderen
Nu kan ik me niet echt herinneren hoe mijn ouders in mijn piepjonge jaren met mij omgingen, maar als ik kijk hoe ze met hun kleinkinderen omgaan, is dat eigenlijk volgens het boekje. ,,Maar als je te maken hebt met een ouder kind, vanaf de basisschoolleeftijd, worden de gevoelens, problemen en emoties ingewikkelder", aldus De Frangh. ,,Vaak zie je dat volwassenen voor emoties bij kleine kinderen nog veel begrip hebben en invoelend reageren. Maar het wordt vaak wat lastiger naarmate de kinderen ouder worden. Mogen emoties er dan nog zijn? Ook als je het lastig vindt om je in te leven in tienerproblemen?"
Volgens de jeugdpsycholoog erkennen ouders emoties soms niet, maar kijken zij bijvoorbeeld direct naar een oplossing. ,,Terwijl: kinderen willen vaak helemaal niet dat je een oplossing geeft, ze willen gehoord en begrepen worden. Ook zie je dat ouders het probleem bagatelliseren of minimaliseren door te reageren met 'zo erg is dat toch niet?' of 'je overdrijft wel een beetje'. Andere reacties die zorgen dat een kind zich niet gehoord en begrepen voelt: afleiden, het probleem weglachen of niet serieus nemen, sussen of het wegstoppen van problemen en gevoelens."
Stoppen met delen
Bovenstaand verhaal komt me erg bekend voor en zet me aan het denken. Ik weet nog dat mijn vader veel van mijn problemen niet begreep en vaak wegwuifde. Mijn moeder schoot uit paniek vooral direct in de oplossings- of regelmodus. Ook zag ik dat ze zich ongemakkelijk voelde tijdens dit soort gesprekken en zich vervolgens enorm veel zorgen om me maakte, wat ik vervelend voor haar vond.
Terwijl ik op dat moment simpelweg een knuffel wilde en erkenning voor mijn gevoelens. Maar dat kwam er veelal niet. Het gevolg? Ik ging steeds minder delen met mijn ouders. Ik hield - en houd nog steeds - mijn echte emoties en gedachten voor mezelf. Net als zij overigens altijd tegenover mij hebben gedaan, waarschijnlijk omdat ze zelf nooit van hun ouders hebben geleerd om goed over emoties te praten.
,,Dit staat het creëren van een diepe band echt in de weg", aldus De Frangh. ,,Communicatie is simpelweg dé manier om een diepe, emotionele connectie te krijgen. Communiceer je slecht met je kind, dan zal veel tijd samen spenderen en leuke dingen doen dat niet voldoende compenseren."
Lees ook: Praten met je peuter: zo voer je een goed gesprek
Anders doen
Maar wat nu als blijkt dat ik zelf ook ongemakkelijk word van praten over bepaalde onderwerpen? Of als ik me ook zo'n zorgen ga maken? ,,Zeg dat dan tegen je kind. Bijvoorbeeld: 'Ik vind het een beetje ongemakkelijk en weet niet zo goed wat ik moet zeggen. Maar weet dat ik met je meeleef en er voor je ben. En als ik me zorgen maak is dat niet jouw probleem'."
Je begrijpt: het is inmiddels mijn persoonlijke missie om over álle (ongemakkelijke) onderwerpen te (blijven) praten met mijn kinderen, knuffels te geven waar nodig en zoveel mogelijk compassie en begrip te tonen als ze het moeilijk hebben.
Maar laat ik vooral die andere tips die ik online vond niet vergeten en binnenkort toch maar even dat dagje pretpark boeken met de oudste. Voordat ik later te horen krijg dat ze alleen maar over hun gevoelens mochten praten en nooit lol met me konden maken.
Tekst: Karin Broeren
