Toen Coosje Smid in 2021 de vader van haar zoon Zonne ontmoette in een Hilversumse snackbar, had ze een zware tijd achter de rug. Binnen een paar jaar tijd overleed haar moeder en kreeg haar vader, operazanger Ernst Daniël Smid, de diagnose Parkinson. Na een tweejarige periode van depressie zat Coosje eindelijk weer goed in haar vel toen, in die snackbar, na een avond stappen, de liefde op haar pad kwam.
'De vlam sloeg – patsboem – in de frituurpan. Het voelde als een lotsbestemming. Melchior en ik hadden zo veel raakvlakken: ook zijn moeder was jong gestorven aan kanker, zijn vader was onlangs overleden aan Parkinson. Ik dacht: hij begrijpt mij, misschien is hij gestuurd om me te helpen? We raakten elkaar op een bijzondere plek in ons gevoelsleven, iets wat we beiden nog nooit hadden meegemaakt.'
Na zes weken bleek je zwanger, was dat de bedoeling?
'Zeker niet, het kwam als een grote verrassing. Op mijn 26e werd ik geopereerd aan endometriose en kreeg ik te horen dat zwanger worden niet vanzelf zou gaan. Des te groter was mijn verbazing! We wilden er wel voor gaan. Ik zeker: ik had altijd al een kinderwens, ik was 32, ik had een baan, een huis, het kón gewoon. Alleen onze relatie was nog erg pril.'
Hoe verliep de zwangerschap?
'Enorm stressvol. Naast de zorgen om de ziekte van mijn vader ontstonden er al snel scheuren in mijn relatie met Melchior. Hij ging veel vreemd, met zijn ex. Niet een of twee keer, maar wel dertig keer. Elke keer gingen we uit elkaar, dan betuigde hij spijt, beloofde beterschap, gaf ik hem nog een kans... Maar dan gebeurde het opnieuw. Eerst maakte ik mezelf wijs dat hij door deze fase heen moest, maar dat was niet zo. Het werd zo pijnlijk dat ik op een gegeven moment besloot om zelf zijn ex te bellen.'
Lees ook: Stress tijdens de zwangerschap
Wat zei je tegen haar?
'Dat hij en ik een baby kregen, dus dat dit móést stoppen. Het voelde als een agreement van vrouw tot vrouw, dit doe je elkaar niet aan. Ze gaf me gelijk, waardoor ik veronderstelde dat het gestopt was. Totdat Melchior op een avond – ik was 39 weken zwanger – opbiechtte dat het nog steeds speelde.
Ik voelde me zo vernederd. Ik was woest op hem. Toch was het 'makkelijker' om mijn woede op haar te richten en in een opwelling reed ik met gierende banden naar haar toe – in mijn eentje, 's avonds laat, hoogzwanger. Ze moet me zien, dacht ik, ze moet zien wat ze me aandoet. Die confrontatie was heftig en vreselijk pijnlijk. Toen ik 's nachts weer thuiskwam, was ik compleet uitgeput... en begonnen de weeën.'
Die dag werd Zonne geboren, hoe ging het verder?
'Voor de buitenwereld was er niets aan de hand. Tijdens de kraamvisites speelden we het gelukkige gezin. Niemand wist wat er werkelijk speelde – ik voelde me zo onzichtbaar. Ik keek naar Melchior die, helemaal verliefd op ons gezin, met Zonne op de bank zat, maar gevoelsmatig hoorde ik er niet bij.
Ik kon het wel uitschreeuwen, maar wilde ook niet dat mensen Melchior zouden haten en nam hem in bescherming. Het was één grote schijnvertoning, waarin ik zo 'normaal' mogelijk deed. Enerzijds zit dat in mijn karakter – stoer doen, geen hulp aanvaarden – maar het was vooral ook een poging om het Zonnes vader naar de zin te maken, in de hoop dat hij bij ons zou blijven.
Zo stond ik een dag na de bevalling alweer uitgebreid te koken, al kon ik mijn vork niet meer optillen van vermoeidheid. Die kraamweken kostten me al mijn energie. Een keer gaf ik, met kraamverband nog om, boven borstvoeding toen ik beneden de sleutels hoorde rinkelen: hij ging gewoon weer naar haar toe.'
Dat moet vreselijk zijn geweest, hoe voelde je je?
'Mijn wereld stortte in. Tot overmaat van ramp adviseerde mijn psycholoog om per direct te stoppen met borstvoeding omdat het te veel van me vroeg: ik was zo neerslachtig, ik had geen keus. Dat maakte me nog bozer, nu werd zelfs de borstvoeding me afgenomen door hem, door haar. Het gekke was: lange tijd vond ik het 'gewoon' dat hij vreemdging, ik schaamde me er wel voor, maar hoe erg was het nou helemaal?
Pas toen iedereen schande sprak van het verhaal van Waylon en Bibi, zag ik in hoe erg het was. Dat ik me desondanks niet kon losmaken van hem, heeft te maken met het overlijden van mijn moeder: alle pijn die in de buurt komt van dat grote verdriet, ga ik uit de weg. Dan bleef ik nog 'liever' in een giftige relatie. Ik zat op een slee die keihard naar beneden sjeesde. Na vijf weken haalde mijn vader me thuis weg en trok ik tijdelijk bij mijn zus in.'
Welke invloed had dit op je band met Zonne?
'Ik had grote moeite met de hechting. Ondanks de sterke connectie die ik tijdens de zwangerschap heb ervaren, voelde ik niks toen Zonne op mijn buik werd gelegd. Ik dacht: wie is dit? Dat was pijnlijk. Als ik naar Zonne keek, zag ik haar. Ik noemde hem ook heel lang 'de baby', totdat mijn vader me daar liefdevol op wees: "Coos, noem Zonne eens bij zijn naam..."
De liefde voor Zonne moest echt groeien. Hierin kreeg ik veel steun van mijn familie én uit onverwachte hoek: Isa Hoes – ik kende haar niet eens heel goed – stuurde me regelmatig geruststellende spraakberichten omdat ze instinctief aanvoelde dat ik het nodig had. Zo herhaalde ze keer op keer dat het oké was dat ik me rot voelde. Het hielp. Ook mijn zus zei precies de juiste dingen: "Stop met zoeken naar dat moedergevoel, het ís er al." Het mooie is: vroeger had ik overwegend jongensvrienden, maar het moederschap wakkert Beyoncé-vibes bij me aan: wij vrouwen kunnen dit!'
Lees ook: Hechting aan je baby: zo doe je dat
Heb je het moedergevoel inmiddels 'gevonden'?
'Absoluut. Hoe ik me nu voel als ik met Zonne ben, hoeveel liefde ik hem wil geven, dat is een ontzettend groot verschil met de beginperiode. Ik moet accepteren dat ik die kraamweken met Zonne nooit meer terugkrijg, soms doet dat pijn, maar blijkbaar was dit onze route. Onlangs schreef mijn ex en goede vriend Diederik (Jekel, red.) in de aankondiging van hun zwangerschap met zo ongelooflijk veel eerbied over zijn vrouw dat ik even moest huilen. Ik vond het zo mooi en ik gun het ze met heel mijn hart, maar wat had ik dat zelf ook graag gehoord van Zonnes vader. Ja, ik had mezelf dit ook gegund.'
Hoe gaat het met Zonne?
'Zonne is een fantastische baby en zó relaxed dat ik soms denk dat hij wil goedmaken wat zijn vader fout doet. Al vrij snel moest ik alles alleen doen, daarom besloot ik dat dit me niet zou belemmeren: ik neem Zonne overal mee naartoe. Koffiedrinken, wandelen, boodschappen doen, op bezoek bij vriendinnen, hij vindt alles leuk. Ik ben gelukkig ook niet bang dat hij ergens poept of huilt, ik verzin altijd een oplossing. Dat móét ook wel in het alleenstaand moederschap. Als ik kook, zet ik hem in een zitje op het aanrecht, als ik een muur moet schilderen, 'helpt' hij mee vanuit de draagzak. Het heeft geen zin om te bevriezen of stil te zitten, daaraan heeft Zonne niks: ik wil er het beste van maken.'
Lees ook: Dit moet je regelen als alleenstaande ouder
Hoe hebben jullie de zorg voor Zonne verdeeld?
'Eén nacht per week is hij bij zijn vader en vanaf komende periode gaat hij ook om de week een weekend. Iets meer tijd voor mezelf is vast goed voor me: het is best pittig om naast een intensieve baan altijd alles alleen te moeten regelen, zeker met een permanente kater door slaapgebrek. Zonne mag dan een makkelijk kind zijn, hij is een slechte slaper. Zeker 's nachts kan die vermoeidheid donkere en verdrietige momenten opleveren. Ik kan alles prima alleen, maar soms mis ik wel dat iemand zegt: "Blijf jij nog maar even liggen, ik zet vast koffie." Het feit dát je het kunt dragen, betekent niet dat het niet zwaar is.'
Wat vind je het lastigst?
'Dat je tegen een traditioneel beeld vecht. Mensen gaan ervan uit dat je sámen een baby hebt, waardoor ik steeds opnieuw een coming out heb die me eraan herinnert wat het allemaal níét is. Dat is ook een stukje rouw. In praktisch opzicht is het alleenstaand moederschap continu jongleren. En accepteren dat de berg schone was nooit verdwijnt. Soms zet ik de wasmand op mijn bed zodat ik er niet omheen kan, maar 's avonds ben ik vaak zo moe dat ik 'm weer van mijn bed pleur, haha.
Op de dag dat Zonne bij zijn vader is, moet ik altijd de afweging maken: ga ik opruimen of met een vriendin de kroeg in? Dat is continu de spagaat: ik ben zo druk met zorgen voor een ander, dat het moeilijk is om ook nog voor mezelf te zorgen. Pas als Zonne op bed ligt, realiseer ik me bijvoorbeeld dat ik nog geen boodschappen heb gedaan. Tja, dan maar weer een zak chips of andere ongezonde troep.'
Lees ook: Vooral moeders hebben het zwaar na scheiding
Hoe zit je nu in je vel?
'Ik geniet intens van Zonne. Ergens is dit de gelukkigste tijd van mijn leven; deep down hoopte ik altijd al op een kind met wie ik een twee-eenheid kon vormen, zoals ik dat met mijn moeder was, omdat mijn vader vroeger veel op tournee was. Het was een zware fase na mijn moeders overlijden, en net toen ik mezelf had opgericht, werd ik weer afgebroken – nu moet ik dat weer steen voor steen gaan opbouwen. Deze hele periode is een aanslag op mijn eigenwaarde; ik voel me vernederd in een toch al kwetsbare periode waarin mijn lijf zo gigantisch veranderde.
Verstandelijk weet ik dat dit alles niet mijn schuld is, maar dat gevoel van schaamte, het idee dat ík iets verkeerd heb gedaan, ben ik nog niet kwijt – als ik er anders uit had gezien, slanker was geweest, was het misschien niet gebeurd? Het feit dat ik nu niet met liefde naar mijn lijf kan kijken, komt door hém. Op dit moment heb ik niet genoeg energie en tijd om fanatiek te sporten of mezelf te straffen met uitsluitend sla-maaltijden, maar hopelijk kan ik volgend jaar het tij keren.'
Hebben jullie nog fijne momenten als gezin?
'Niet meer. Die ga ik uit de weg, uit angst om me weer open te stellen. Ik probeer de deur dicht te houden. Puur voor Zonne, want die spanningen zijn niet goed voor hem. Bovendien wil ik Zonne niet het verkeerde voorbeeld geven over zelfliefde of relaties. Wat dat betreft is Zonne mijn redding; anders was ik misschien wel eeuwig bij zijn vader gebleven. De liefde die ik nu nog voor Melchior voel, moet ik conserveren, zodat Zonne ziet dat papa en mama elkaar hartstikke lief vinden, maar niet samen zijn.
Voor mij is het een stap in de afsluiting om met dit échte verhaal naar buiten te treden. Qua liefdesverdriet, een nieuwe weg zoeken, mezelf terugvinden, ben ik nog steeds aan het overleven. Maar gelukkig is het gevoel voor Zonne helemaal zoals het moet zijn. Elke ochtend zwaaien we samen naar de grote kinderfoto van mijn moeder die boven aan de trap hangt. We zijn een twee-eenheid, de cirkel rond, al is het op een andere manier dan gehoopt.'
Coosje Smid (33) is zangeres en werkt achter de schermen bij tv-producties van Talpa. Ze is moeder van Zonne (1) en dochter van bariton Ernst Daniël Smid. Haar moeder Roos overleed in 2012.
Interview: Kim Hopmans
/c814ea5fedb4494f9646dbfcd315974c/image.jpg)
/b1c3408f876a4a9db912951f5c7fd4fb/image.jpg)
/52f8d88a6a544fbf89b71059b5bc1ebb/image.jpg)
/7a567420f1bb47d0bff30d0f0dde8624/image.jpg)
/afac3d5d91b0425f8f697fc78d1ca474/image.jpg)
/3c8f2309186d40f2a4cf4ad781d45a66/image.jpg)
/9f15677ea8b34cbb99ffea8cae1c47d1/image.jpg)
/5137e522df7f4f99bb53086883e2d2e8/image.jpg)
/cf4601b3f45b42bf859419aae5163a5e/image.jpg)
