Dit moet je (financieel) regelen als alleenstaande ouder

Waren alleenstaande ouders ooit een uitzondering, tegenwoordig ben je alles behalve de enige die solo een gezin runt. Er zijn ongeveer 600.000 eenoudergezinnen in Nederland. Misschien heb je er zelf voor gekozen, ben je gescheiden of is je partner overleden.

Wat de reden ook is, als je alleenstaande ouder wordt, krijg je een heel ander leven. Je moet veel ballen hooghouden. Het is belangrijk om te weten hoe je hulp kunt krijgen, bijvoorbeeld als het gaat om geld. Waar heeft een alleenstaande moeder recht op in 2025?

Lees ook: Wat is belangrijk om te weten als je in je eentje je kind grootbrengt?

Hoeveel kost een kind?

Kinderen kosten geld, dat weet je natuurlijk allang. Gemiddeld zou een kind tot twaalf jaar ongeveer 55.000 euro kosten, stelt het Nibud. Dit komt neer op 4300 euro per jaar. In de eerste jaren zijn luiers, voeding, kleding en meubels voor de kinderkamer de grootste kosten. Later worden dit onder meer opvang, hobby's, kleedgeld en studies.

Voor wie hier eens echt wil induiken – en voor alle aanstaande ouders die volledig voorbereid willen worden – biedt Geldwijzer Kinderen tot twaalf jaar van het Nibud inzicht in deze kosten. Ook vind je daar informatie over alimentatie, kinderbijslag, het kindgebonden budget en kinderopvangtoeslag en hoe je die kunt aanvragen.

Waar heb je als alleenstaande moeder recht op?

Als alleenstaande ouder kun je de kosten voor je kind(eren) niet altijd delen met een partner. Gelukkig geeft de overheid je een steuntje in de rug. Je kunt als alleenstaande ouder recht hebben op de volgende toeslagen, kortingen, subsidies en regelingen. We leggen ze verderop een voor een uit:

• Kinderbijslag

• Kindgebonden budget

• Alleenstaande ouderkop

• Kinderopvangtoeslag

• Inkomensafhankelijke combinatiekorting

• Bijstand

Kinderbijslag

Totdat je kind achttien jaar is, heb je als ouder recht op kinderbijslag. Dat geldt voor alle ouders, alleenstaand of niet. Je krijgt als alleenstaande ouder ook niet meer dan wanneer er twee ouders betrokken zijn. Hoeveel kinderbijslag je krijgt, hangt af van de leeftijd van het kind, dus niet van je inkomen. De bedragen kinderbijslag 2025 per kind zijn als volgt:

Dit bedrag is bedoeld om een deel van de kosten van de opvoeding te dekken. Je ontvangt de kinderbijslag aan het einde van elk kwartaal. Kort na de geboorte van je kind ontvang je hier een aanvraagformulier voor. Als je meer kinderen hebt, krijg je ook meer kinderbijslag.

Bij co-ouderschap hebben beide ouders recht op de helft van de kinderbijslag. Je kunt bij de Sociale Verzekeringsbank (SVB), die de kinderbijslag uitkeert, aangeven dat je elk de helft uitbetaald wilt krijgen of je laat het storten op een gezamenlijke rekening.

Wil je weten hoeveel kinderbijslag je ongeveer zult ontvangen? Bekijk het overzicht van de SVB.

Lees ook: Hoeveel kinderbijslag krijg je bij een tweede en derde kind?

Kindgebonden budget

Het kindgebonden budget (kgb) is een extra bijdrage van de overheid in de kosten voor jouw kinderen tot achttien jaar. Hoeveel kindgebonden budget je krijgt, hangt af van je inkomen, gezinssamenstelling en de leeftijd van je kind(eren). Je krijgt als alleenstaande ouder meer kindgebonden budget dan gezinnen met twee ouders. Hier kun je precies uitrekenen hoeveel je krijgt.

Als je recht hebt op kindgebonden budget, krijg je vanzelf bericht van de Belastingdienst. Een belangrijke voorwaarde voor kindgebonden budget is dat je inkomen of vermogen niet te hoog is. Hoe hoog je inkomen maximaal mag zijn, hangt onder andere af van het aantal kinderen dat je hebt en hun leeftijden. Het vermogen van alleenstaande ouders (zonder toeslagpartner) mag in 2025 niet meer dan 141.896 euro zijn. Als je meer vermogen hebt, heb je geen recht op kindgebonden budget.

Heb je co-ouderschap? Er is altijd maar één ouder die recht heeft op kindgebonden budget. Ben je gescheiden, dan is dit automatisch de ouder die de kinderbijslag ontvangt van de Sociale Verzekeringsbank (SVB). Wil je dit veranderen, dan moet je zelf doorgeven aan de SVB wie het kindgebonden budget moet ontvangen.

Lees ook: Dit zijn de regels rondom het kindgebonden budget

Alleenstaande ouderkop

Als alleenstaande ouder heb je soms recht op een verhoging van het kindgebonden budget. Dit wordt ook wel de alleenstaande ouderkop genoemd. Je hebt hier alleen recht op als je onder een bepaald inkomen zit (rond de 28.000 euro in 2025). In 2025 is de alleenstaande ouderkop maximaal 3.389 euro per jaar. Hier kun je berekenen of jij in aanmerking komt voor de alleenstaande ouderkop.

Lees ook: Omgangsregeling of co-ouderschap, waar kies je voor?

Kinderopvangtoeslag

Heb je geen partner om voor je kind te zorgen als jij gaat werken, dan is het extra belangrijk om goede opvang te regelen. Je kind kan de eerste vier jaar naar het kinderdagverblijf en van zijn tweede tot vierde jaar naar de peuterspeelzaal. Vanaf vier jaar gaat je kind naar school en kun je kiezen voor buitenschoolse opvang. Je betaalt de kinderopvang als ouder zelf, maar de overheid betaalt een deel hiervan terug. Dat is de kinderopvangtoeslag.

De hoogte van de kinderopvangtoeslag hangt af van je inkomen, het soort opvang en het aantal kinderen dat je hebt. Als alleenstaande ouder zul je in principe meer krijgen dan wanneer er twee ouders zijn. Je moet de kinderopvangtoeslag zelf aanvragen bij de Belastingdienst. Een voorwaarde is dat je werkt, een opleiding volgt, een werktraject volgt of een inburgeringscursus doet.

De maximale vergoedingen per uur zijn voor de verschillende soorten opvang anders. Dit zijn de bedragen in 2024 en 2025:

Vanaf 2027 zal er veel gaan veranderen. Het kabinet wil de kinderopvang vrijwel gratis maken voor werkende ouders. Je krijgt dan geen kinderopvangtoeslag meer, de overheid vergoedt de kosten rechtstreeks aan de kinderopvangorganisatie. Je betaalt dan alleen nog een eigen bijdrage (4 procent van het uurtarief). In aanloop naar 2027 wordt de kinderopvangtoeslag al stapsgewijs verhoogd.

Lees ook: Handig! Deze 10 tips voor alleenstaande ouders

Inkomensafhankelijke combinatiekorting

Behalve toeslagen kun je als werkende alleenstaande ouder ook aanspraak maken op een heffingskorting. Namelijk de inkomensafhankelijke combinatiekorting. Hiermee krijg je korting op je inkomstenbelasting. Als je kind jonger is dan 12 jaar op 1 januari van het jaar waarover je aangifte doet, mag je een bepaald bedrag van je inkomstenbelasting aftrekken.

Kiezen jij en je ex-partner voor co-ouderschap of hebben jullie een ouderschapsplan? Dan kunnen jullie aanspraak maken op deze korting. Daarvoor is het van belang dat je kind minimaal drie dagen per week op beide woonadressen doorbrengt.

Hier meer tips waar je rekening mee moet houden bij je belastingaangifte

Bijstandsuitkering

De overheid heeft een minimaal bedrag vastgesteld dat je nodig hebt om van te kunnen leven. Dit heet het sociaal minimum. Op de site van het UWV vind je precies hoeveel dat bedrag is. Het wordt elk halfjaar aangepast.

Heb je niet genoeg inkomen of vermogen om van te leven, dan heb je recht op een bijstandsuitkering. Voorwaarden zijn onder andere dat je 18 jaar of ouder bent en dat je geen andere vorm van hulp of uitkering krijgt. Je mag als alleenstaande ouder niet meer dan 15.150 euro spaargeld hebben.

Hier kun je zien hoeveel bijstand jij ontvangt.

Overige zaken

Naast bovenstaande toeslagen, kortingen en regelingen kun je als alleenstaande ouder ook denken aan de volgende zaken:

Alimentatie

Ben je gescheiden? Je kunt kinderalimentatie vragen als je ex-partner voldoende inkomen heeft én juridisch ouder van je kind is. Dit houdt in dat je kind door je ex-partner is erkend, dat je kind is geboren tijdens een huwelijk of geregistreerd partnerschap (dit geldt alleen wanneer je kind is geboren binnen een huwelijk/geregistreerd partnerschap van een man en een vrouw), de rechter het ouderschap van je ex-partner heeft vastgesteld of je ex-partner je kind eerder heeft geadopteerd. Of je recht hebt op alimentatie (of juist alimentatie moet betalen) kan bepaald worden door de rechter.

Lees ook: Hoe vertel je aan je kind dat je gaat scheiden?

Denk je dat je recht hebt op alimentatie? Bespreek dit dan met je ex-partner. Je kunt een advocaat inschakelen om een berekening te maken voor de hoogte van de alimentatie. Ook kun je hiervoor het LBIO vragen. Werkt je ex-partner niet mee? Dan kun je een advocaat vragen om een zogeheten verzoekschrift bij de rechtbank in te dienen. De niet-verzorgende ouder is verplicht om financieel voor de kinderen te zorgen. Deze plicht stopt nooit vanzelf en blijft bestaan tot je kind financieel zelfstandig is of tot hij 21 jaar is.

De hoogte van de kinderalimentatie wordt door drie factoren bepaald: het gezinsinkomen, de behoefte van de kinderen en de draagkracht van de ouders. Hierover kun je afspraken maken met je ex-partner, deze kun je vervolgens weer vastleggen in een ouderschapsplan.

Lees ook: Zo voorkom je een vechtscheiding

Voogdij

Vaak iets wat erbij inschiet of wat je vooruit blijft schuiven omdat je er liever niet over nadenkt: de voogdij. Wat gebeurt er met je kind als je komt te overlijden? Wie neemt dan de zorg en opvoeding over? Voor alle ouders van belang, al helemaal voor alleenstaande ouders. Je kunt bij de notaris vastleggen wie er voor je kind zal zorgen, mocht er onverhoopt iets met je gebeuren. Je kunt ook gratis online een voogd aanwijzen, met behulp van je DigiD.

Lees ook: Voogdij regelen, hoe doe je dat?

Verzekeringen

Heb je in je eentje een kind gekregen, dan vorm je nu samen een gezin. Ook je aanslagen en verzekeringen zullen vanaf nu op basis van een gezin worden berekend. Je gaat dus meer betalen dan toen je nog alleen woonde of reisde. Zijn jij en je partner uit elkaar gegaan, dan kan je situatie juist gunstiger uitpakken.

Is jouw situatie onlangs gewijzigd? Dan is het slim om je belastingen en verzekeringen zoals de inboedelverzekering, reisverzekering en zorgverzekering even na te lopen.

Lees ook: Wanneer en hoe stel je een nieuwe relatie voor aan je kind?

Bij overlijden van je partner

Als een van de ouders overlijdt, heeft dit financiële gevolgen voor de rest van het gezin. De overheid wil dat nabestaanden verzekerd zijn van een basisinkomen. Daarom kunnen zij aanspraak maken op een uitkering via de Algemene nabestaandenwet (Anw). De Sociale Verzekeringsbank (SVB) betaalt deze uitkering uit.

Je hebt hier recht op als je je partner bent verloren en kinderen tot 18 jaar verzorgt, of zelf voor meer dan 45 procent arbeidsongeschikt bent. Het maakt hierbij niet uit of je getrouwd was of alleen samenwoonde.

Werkte je partner in loondienst? Dan heb je mogelijk recht op een aanvullend nabestaandenpensioen van zijn werkgever. Veel pensioenfondsen hebben een nabestaandenregeling. Je ontvangt dan maandelijks een bedrag uit het pensioen van je partner, ook als hij of zij de AOW-leeftijd nog niet had bereikt. Het nabestaandenpensioen bestaat uit een deel voor je kinderen (het wezenpensioen) en een deel voor jou (het partnerpensioen).

Ook kunnen toeslagen als zorgtoeslag, huurtoeslag, het kindgebonden budget en de kinderopvangtoeslag hoger worden.

Tot slot is er bij overlijden nog de uitkering uit een overlijdensrisicoverzekering. Deze verzekering kan verbonden zijn aan de hypotheek of jullie kunnen deze los afgesloten hebben. Zit de verzekering vast aan je hypotheek, dan wordt een deel (meestal de helft) van je hypotheek maandelijks afgelost vanuit die verzekering.

Lees ook: Rouw bij kinderen: zo help je je kind omgaan met verdriet

Bronnen: Nationale Nederlanden, Belastingdienst, Nederlands Jeugdinstituut, Juridisch Loket