Nachtmerries bij een kind
Pedagoog Hilde Marx kan wel verklaren waarom nachtmerries bij kinderen vaak voorkomen. Ze legt uit hoe peuters nog geen onderscheid maken tussen werkelijkheid en fantasie en alles letterlijk nemen.
Als oma in de tuin mompelt dat 'die vreselijke slakken alles opeten', kan een 3- of 4-jarige die tuin gaan mijden uit angst door de slakken opgegeten te worden.
Of: als een ballon lek geprikt kan worden, denkt je kind dat hij zelf ook kan leeglopen. Dankzij dit zogenoemde 'magisch denken' is de wereld voor peuters en kleuters erg spannend. Enge dromen zijn een middel om die spanningen te verwerken.
Tip: Deze schattige nachtlampjes kunnen helpen bij het slapengaan
Heeft je kind nachtangst of night terrors?
Is je kind totaal in paniek, lijkt hij ontroostbaar, beweegt hij druk en is-ie nauwelijks of niet wakker, dan kan er sprake zijn van nachtangsten. Je kind lijkt misschien wakker, maar is niet te bereiken om getroost of gerustgesteld te worden.
Hij lijkt helemaal niet in de gaten te hebben dat ouders bij hem zijn en vaak worden troostpogingen zelfs resoluut afgewezen waardoor hij nog harder gaat huilen. Het verschil tussen night terrors en nachtmerries is dat deze – onschuldige – nachtangsten alleen in de avond voorkomen, tot zo'n 3 uur na het inslapen.
Ze ontstaan wanneer je kind van een lichtere fase van slapen naar een diepere fase van slapen gaat en zijn het gevolg van een zich ontwikkelend zenuwstelsel. Wakker maken heeft geen zin. Blijf rustig bij je kind zitten. De nachtangsten gaan vanzelf weer over en je kind herinnert het zich de volgende dag niet.
Lees ook: Night terrors (nachtangsten) bij je kind: wat te doen?
Vanaf welke leeftijd kan je kind nachtmerries krijgen?
Vanaf de peuterleeftijd komen kinderen meer buiten de deur en ontwikkelt de fantasie. Dat betekent dat hij ook vreemde dromen of nachtmerries kan hebben. Wel hebben ze volgens psycholoog David Foulkes, die zich heeft verdiept in dromen bij kinderen, nog vrij simpele en statische dromen. Op latere leeftijd, zo rond zeven jaar, worden de dromen een stuk levendiger.
Wat te doen tegen nachtmerries bij je kind?
Zeg na een nachtmerrie liever niet tegen je kind dat het onzin is wat hij droomde of dat hij zich niet moet aanstellen. Daarmee neem je hem niet serieus. Voor hem is het wél echt.
Wat je beter kunt doen bij een nachtmerrie? Bevestig dat het eng is wat hij droomde. Je kunt je kind troosten door hem gerust te stellen, hem vast te houden, een liedje te zingen, een slok water te geven of bij hem te blijven tot hij weer slaapt; net wat bij jullie past.
Lees ook: Als je kind blijft roepen vanuit bed, zo pakken andere ouders dat aan
Wat doe je bij nachtmerries over monsters?
Kinderen van 2 tot 3 jaar komen steeds meer buitenshuis. Ze gaan voor het eerst naar de peuterspeelzaal of beginnen zonder papa en mama bij andere kinderen thuis te spelen. Al die belevenissen zijn voer voor dromen.
Bovendien beseffen ze steeds meer dat ze een 'eigen persoontje' zijn. Overdag levert dat dwars gedrag op, maar 's nachts, alleen in bed, is er van die dapperheid weinig over. Dan kan je kind bijvoorbeeld denken: als ze me maar niet wegdoen, en daarvan dromen.
Ook ontwikkelt je kind op deze leeftijd zijn fantasie. Hij ziet plotseling enge beesten in de schaduwen op de muur en begint van monsters, heksen en enge situaties te dromen. Maar diezelfde fantasie kun je ook gebruiken om de monsters te verjagen. Sommige kinderen vinden het geweldig als je de monsters door het open raam naar buiten jaagt. Of als papa de krokodil onder het bed vandaan trekt, hem de trap af gooit en via de voordeur naar buiten smijt.
Implementeer een rustig avondritueel
Als je kind niet zo meegaat in zulke spelletjes, kun je zijn onrust en dromen beter op een andere manier bezweren: de deur op een kier, een nachtlampje en een vast bedritueel helpen ook. Bouw de dag langzaam af en doe geen drukke spelletjes vlak voor het slapengaan.
Lees ook: Spitsuur: 'Ik ben vaak twee uur bezig met het avondritueel, en dat voelt soms zwaar'
Bedenk zelf een oplossing tegen enge dromen
Droomt je kind gewoon veel en heeft hij daar last van, bedenk dan samen een oplossing. Hang een dromenvanger boven zijn bed, maak een toverdrankje tegen dromen van bijvoorbeeld melk met roosvicee (werkzaam gemaakt met behulp van een spreuk en toverstaf), of vraag je kind of hij zelf een oplossing weet.
Zelfbedachte oplossingen vergroten het zelfvertrouwen. Net als nadromen: samen overdag de droom bespreken en van een ander einde voorzien. Stel je voor dat je kind superkrachten had, en weg kon vliegen zodra de nachtmerriemonsters eraan kwamen…
Is je kind overdag moe van de nare dromen?
Als je kind zo veel nare dromen heeft dat hij er overdag moe van is, ga dan eens na waarom hij zo veel te verwerken heeft. Een verhuizing, een nieuwe school, de komst van een babybroertje of -zusje, een ziek familielid of spanningen tussen jou en je partner kunnen bijvoorbeeld een oorzaak zijn voor nachtmerries bij kinderen.
Kinderen hebben voelsprieten voor iets wat verzwegen wordt. Het beste is om op kinderniveau uit te leggen wat er speelt. Monsters in nachtmerries zijn vaak symbolen voor onbegrepen gevoelens. Kinderen denken ook snel dat conflicten thuis hun schuld zijn.
Lees ook: Briljante trucs om je kind sneller in bed te krijgen en te houden
Wat doe je als je kind slaapwandelt?
Slaapwandelen doet een kind tijdens de non-REM-slaap, dus niet tijdens het dromen. Niet zo vreemd: een kind dat z'n bed uit stapt en door het huis zwerft, moet behoorlijk diep in slaap zijn.
Over de oorzaak van slaapwandelen is weinig bekend, maar kwaad kan het in elk geval niet – zolang de omgeving veilig is. Als je kind slaapwandelt, kun je om ongelukken te voorkomen zorgen voor een traphekje, gesloten buitendeuren en afgeschermde tafelpunten.
Wek een slaapwandelend kind liever niet: dat verstoort zijn slaap alleen maar. Leid hem voorzichtig weer naar zijn bed. 's Ochtends kan je kind zich er niets van herinneren. Vaak gaat slaapwandelen na een tijdje vanzelf weer over.
Heeft jouw kind ook weleens last van nachtmerries? Praat mee en deel je tips en ervaringen met de Ouders van Nu Community op ons forum!
Lees ook: Slaapproblemen bij kinderen: tips en adviezen
Bronnen: Kinderneurologie, Centrum voor Jeugd en Gezin
/db0d87ae5bf147ffbca73239840f4c29/image.jpg)
/e42cce30259a4eaeb2c82177313c509b/image.jpg)
/79f4e08750d346679cee2886656b8c46/image.jpg)
/2c2cdc7733c644a0be502d2290439f12/image.jpg)
/f8f32fa33bc14982a5c1c5af68af15fa/image.jpg)
/46b8fb84a6a545c6a97e9382065d8471/image.jpg)
/0cbd6e0dd3d049bd93e68fe082cce29c/image.jpg)
