Steven Pont is ontwikkelingspsycholoog, gezinstherapeut en oprichter van opvoedplatform nul18.nl. Hij geeft een kijkje in de psyche van het kind.
Alles uitleggen
Als kinderen alles in één keer zouden begrijpen en doen wat we van ze vragen, waren we rond hun vierde verjaardag wel zo'n beetje klaar met hun opvoeding. Want heus, in die eerste vier jaar hebben we het allemaal echt wel een keertje gezegd, voorgedaan of uitgelegd. En als al die overgebrachte informatie inderdaad meteen effect zou hebben, konden we als ouders 's avonds heerlijk naar de bioscoop, omdat onze kinderen zichzelf dan op tijd naar bed zouden sturen.
Op repeat
Ook het huiswerk zou vanzelf worden gemaakt en zo rond hun puberteit zouden ze het op vrijdagavond bij één simpel biertje houden. Maar helaas, zo werkt het niet. Opvoeden is werken. Opvoeden is woorden die je al eens hebt gezegd herhalen, die nog een keer herhalen en daarna nog eens en dan nog eens. En dan heb je pas een paar muizenpasjes in je opvoeding gezet. Er is eens berekend dat een gemiddelde opvoeding de omgeving zo'n tien miljoen calorieën kost. Al dat herhalen van onze herhalingen kost bakken vol energie.
Ook lezen: 14 momenten waarop je eigenlijk niet mag lachen om je kind
Schuldbewust kijken
De meest zinloze van onze herhalingen, is natuurlijk de preek. Je kent het wel: je gaat als ouder voor je kind staan en je begint te praten dat het een lieve lust is, je kind kijkt naar zijn tenen en weet dat de storm weldra weer zal gaan liggen. Je hebt daar als kind ook invloed op, want je moet goed schuldbewust kijken en gewoon zeggen wat je ouders willen horen. Dan waait het allemaal wel weer over. Tot de volgende preek.
Verwijten & verwachtingen
We verwachten als ouder veel van de preek, namelijk dat die werkt. Want zo duidelijk als in onze laatste preek hebben we het naar ons idee nog nooit gezegd. Dat was gewoon een kunststukje van heldere woorden waarin we naadloos van verwijten naar verwachtingen zijn gegaan en we onszelf tot tranen toe beroerd hebben. Hoe zou het hierna nog een keer fout kunnen gaan, vraag je je af. Maar wat blijkt? Binnen een week is het weer mis. Tot je eigen verbazing, want je had het nog zó gezegd. En dus hijs je je weer uit je stoel voor de tweede preek van de week. Over hetzelfde onderwerp.
Ook lezen: Is je kind een time-out geven effectief of schadelijk?
Opgekropte frustratie
Preken heeft meestal geen zin. Een preek is het ventiel van opgekropte ouderlijke frustratie, maar effectief is het zelden. Gelukkig is er een alternatief en dat is de vraag. De niet cynische, maar de werkelijk-willen-weten-vraag. De vraag die uit nieuwsgierigheid wordt gesteld, niet het soort vraag dat stiekem een verborgen preek is ('Wát hadden wij ook alweer afgesproken…?!'). Nee, een werkelijke vraag naar de beweegredenen achter het gedrag van je kind. Ten eerste dwingt dat een kind over zijn gedrag na te denken en ten tweede hebben ze soms ook best goede redenen om iets te doen. Omdat ze het ons eerder ook hebben zien doen bijvoorbeeld. Pijnlijk, maar ook verhelderend.
Niet preken maar vragen
Ik ontneem hier natuurlijk niemand zijn preek, want waarom zouden we stoppen met iets dat ons zo snel helpt om ons gevoel te luchten. Maar misschien kunnen we de vraag ook een beetje upgraden. Een keer of drie keer proberen? Zodra we een preek voelen opkomen, vervangen door een vraag? Gewoon om te kijken wat er gebeurt. Een preek kan daarna altijd nog.
Dit artikel is eerder verschenen in Ouders van Nu Magazine – Tekst: Steven Pont, Beeld: Getty Images
Artikelen van Ouders van Nu ontvangen in je mailbox?
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief.
