Kim van der Veer is ayurvedacoach: 'Maar we eten heus weleens chips'

Lichaam hoogste priorteit

Licht, zandkleurig, hout, linnen, rotan: de woonkamer van het huis van Kim en Jochem van der Veer in Amsterdam-Noord ademt yoga. Niet geheel toevallig. Misschien ook wel omdat het nog vrij leeg is. Geen schilderij aan de muur, geen kindertekeningen op een prikbord, geen prulletjes in de vensterbank. 'We wonen hier sinds december. Er moet nog een hoop gebeuren.'

Met drie jonge kinderen en allebei een eigen bedrijf is het soms zoeken naar tijd voor ontspanning. Kim: 'Ik plan de sportmomenten in voor mijn man, anders gaat hij niet. Maar ik vind ons lichaam een van de hoogste prioriteiten. Afgelopen zondag was hartstikke hectisch, maar toen Moos en Donna even sliepen en Miki in de kamer aan het spelen was, heb ik hier meteen twee matten neergelegd voor Jochem en mij. Ik zette een yogavideo aan en in ons normale kloffie hebben we twintig minuten oefeningen kunnen doen. Daarna voelde ik me als herboren.'

Geen boterhammen met hagelslag

Kim begeleidt vrouwen met hun gezonde leefstijl en geeft zwangerschapscursussen waarin yoga en ayurveda, een geneeskunde die zijn oorsprong heeft in India, centraal staan. Bij de familie Van der Veer dan ook geen boterhammen met hagelslag als ontbijt, maar havermout of andere graansoorten. 'We passen de voeding aan op het seizoen. Nu eten we veel teff, een gewas.'

Zo bewust als Kim nu met haar lijf omgaat: het was lange tijd niet vanzelfsprekend voor haar, vertelt ze, de kleine Donna slapend in haar armen. Voordat ze moeder werd, leidde ze een totaal ander leven. 'Doordeweeks was ik keihard aan het werk en van donderdag tot zondag was ons huis één grote inloop voor feestjes. Ik ging gerust tot zes uur 's ochtends door, maar zat dan wel om acht uur alweer te studeren.'

Lees ook: Zwangerschapsyoga, dit moet je weten

Enorme bewijsdrang

'Na twee masterstudies volgde ik ook nog een postdoc. Alles om hogerop te komen. Ik wilde me zo graag bewijzen, koste wat kost onafhankelijk zijn. Op mijn zestiende werd ons gezin door de echtscheiding van mijn ouders uit elkaar gescheurd. Mijn zus naar Amsterdam, broertje bij mijn moeder en ik ging bij mijn vader wonen. Het was geen gelukkige tijd. Veel ruzie. Ik ontvluchtte de situatie dan ook snel en nam me toen voor om mezelf altijd te kunnen bedruipen. De feestjes waren vluchtgedrag. Want ik was helemaal niet gelukkig op mijn werk. Bovendien kreeg ik steeds meer lichamelijke klachten.'

Ze vertelt over dat ene telefoontje van haar arts in 2016 waarna alles in een stroomversnelling raakte. Drie jaar eerder werd ze gediagnostiseerd met reumatoïde artritis, een auto-immuunziekte waarbij alles ontsteekt. 'Het begon met ontstekingen in mijn gewrichten, maar na een tijdje uitte de ziekte zich op meerdere plekken. Op 25-jarige leeftijd was ik onder behandeling bij een reumatoloog, cardioloog en longarts.

Risico voor vruchtbaarheid

Tegen alle signalen van mijn lichaam in bleef ik doorwerken. Die middag belde de arts me op mijn werk. Hij vertelde dat de ontstekingswaarden in mijn bloed zo hoog waren dat het impact kon hebben op mijn vruchtbaarheid.' Ze wijst naar haar rechteronderarm. De lange blonde haren staan overeind. 'Ik krijg weer kippenvel als ik het erover heb. Ik wilde toen al zo graag moeder worden. Ik stond op en zei tegen mijn collega's: "Ik ga weg." Niet wetende dat ik nooit meer terug zou komen.'

Er volgden slapeloze nachten, haar lichaam deed pijn, daglicht werd ondraaglijk. 'Ik was onrustig, bang, somber en zo moe. Het vasthouden van mijn telefoon was al te veel. Ik heb een maand lang alleen maar op de bank gelegen.' De bedrijfsarts stelde een burn-out vast.

Lees ook: Ben ik verminderd vruchtbaar?

Huilend op de wc

Het was niet dat ze haar werk niet leuk vond. 'Ik hou van structureren. Wetteksten die op verschillende manieren te interpreteren zijn bestuderen en toepassen. Maar ik trok de omgeving niet. Het hiërarchische, paternalistische. Er werd tegen me geschreeuwd. Het leek soms of ze me door de telefoon heen wilden trekken. Dan zat ik vervolgens huilend op de wc. Of mijn baas zei tegen een mannelijke collega: "Neem Kim maar mee, dat is leuk voor de klant."

Op zondag begon de weerstand al: huilen dat ik er weer heen moest. Ik kan me goed aanpassen aan mijn omgeving, maar ik voelde me niet mezelf. Ik deed mee met hun grapjes, terwijl het echt heel ver ging. Naar mijn werk trok ik mijn veel te strakke zwarte mantelpak aan en thuis droeg ik losse kleding. In het weekend deed ik veel aan yoga. Dan voelde ik me goed. Ik ging me steeds meer in voeding verdiepen. Nam mijn eigen eten mee naar kantoor en werd dan in de kantine uitgelachen door collega's die aan de kroketten en voorverpakte krentenbollen met kaas zaten. Wat dóé ik hier elke dag? dacht ik. Dit kán het niet zijn.'

Op zoek naar mezelf

Na een maand of zes krabbelde Kim iets op. 'Nog steeds in een burn-out dacht ik dat het een goed idee was om naar India te gaan. Klassiek gevalletje van op-zoek-naar-jezelf. Jochem zei: "Ga maar." Ik boekte alleen een heenreis en ben met een backpack naar Mumbai gevlogen. Ik was overweldigd door de geuren, kleuren en chaos.

Ik ben naar een Ashram gegaan, een van oorsprong religieuze leefgemeenschap voor spirituele bezinning, waar yoga een grote rol speelt. We kookten samen en alles was ayurvedisch. We stonden daar elke dag om zes uur op en we mochten niet praten. Daar kwam het besef hoe hard ik voor mezelf was geweest. Toch legde ik mezelf in de Ashram ook weer van alles op.

Weg uit de strictheid

En toen een medebewoner bij het ontbijt fluisterend voorstelde om daar weg te gaan, dacht ik: fuck it, ik doe het gewoon. Weg uit de striktheid, het hele yoga loslaten. De man bleek een Bollywoodster te zijn en stond op alle billboards. Hij nam me onder zijn hoede, we hebben alleen maar lol gemaakt en goede gesprekken gevoerd. Jochem was blij dat er iemand voor me zorgde, want hij weet hoe roekeloos ik kan zijn.'

Uiteindelijk vond Kim in India toch wat ze zocht: dankbaarheid, hernieuwd geluk. 'Ik was twee maanden onderweg toen ik met nieuwe vrienden op het strand zat te eten. Daar zag ik vrouwen doeken verkopen, echte armoede, hun kinderen om hen heen. Ik lag daar onder de zon, biertje in mijn hand en voelde me een saboteur. 'Ik dacht: wat ben ik aan het doen? Ik heb echt alles.

Lees ook: Kinderyoga: 6 oefeningen voor thuis

Bewust met ayurveda

Toen pas zag ik in dat ik mezelf alle ellende aandeed. Dat ik alle kansen heb. Ik maakte radslagen over het strand en moest zo hard huilen. Ik ben nog heel even in India gebleven en heb toen mijn terugvlucht geboekt. Thuis is het helen echt begonnen.' Ayurveda hielp haar daarbij. De holistische geneeswijze gaat ervan uit dat in de basis iedereen gezond en gelukkig is. En dat invloeden uit de omgeving en leefwijze je uit balans kunnen brengen. Ayurveda kent drie typen mensen, die bepaald worden aan de hand van je lichamelijke en geestelijke toestand en je leefstijl. Die typen hebben volgens de ayurve-dische leer allemaal andere basisbehoeften.

'Het maakte me bewust op allerlei vlakken. Het leerde me hoe we allemaal anders zijn en andere behoeften hebben. Wat eten doet met mijn lichaam. Maar ook hoe ik mezelf soms saboteerde met mijn gedachten. Als ik nu op de fiets zit en ik krijg een middelvinger van een andere fietser als ik hem per ongeluk afsnijd, dan denk ik: deze persoon heeft gewoon even haast, te veel vuur in zijn systeem. Dit gaat niet over mij. En mijn dag gaat weer verder.

Types met eigen behoeftes

Vroeger zou ik verontwaardigd hebben gereageerd, of boos zijn geworden. Ik begrijp niet altijd waarom mensen dingen anders doen dan ik, maar dan begrijp ik wel: dit is een ander type, die heeft iets anders nodig. Voor mezelf ontdekte ik bijvoorbeeld dat ik op bepaald eten heftig reageer. Ik ben een strikt dieet gaan toepassen: geen garnalen, koffie, rood vlees, nachtschadegroentes en alcohol, want daarvan verergerden mijn reumaklachten. Wel groene groentes, basmatirijst, verschillende kruiden en theeën.

Met mijn klachten ging het beter. Reuma is niet te genezen, maar ik heb geen hoge ontstekingswaarden meer. Tot ongeloof van de artsen. Ze zeggen dat ik gewoon geluk heb gehad. Ik geloof dat dat deels waar is, maar ik geloof ook dat ik een deel zelf in de hand heb gehad. Ik voelde me beter. Maar ik sloeg door. Zo erg dat ik stress kreeg als ik buitenshuis ging eten. Zo werkte het niet.'

Lees ook: Kun je met voeding je vruchtbaarheid verhogen?

Gewoon die zak chips

Bovendien is een strikte toepassing van ayurveda met jonge kinderen geen haalbare kaart, ontdekte Kim. Geen boterhammen met hagelslag dus, maar inmiddels met Pasen wel gewoon chocolade-eitjes. En in het weekend komt er heus weleens een zak chip uit de kast. 'Ik wil mijn levensstijl natuurlijk het liefst aan mijn kinderen meegeven, maar niet ten koste van alles.

Dat besef kwam toen Miki een vriendinnetje te logeren had. Ze haalde uit haar glittertoilettas een Elsa-tandenborstel en sliep in een Paw Patrol-pyjama. Stond mijn meisje daar met haar houten tandenborstel, wollen pyjama en boerenslofjes de spullen van haar vriendinnetje te bewonderen. Dat raakte me diep. Sindsdien heeft ze ook een Elsa-jurk, en krijgt ze op haar verjaardag een unicorntaart met heel veel suiker. We hebben een goede balans gevonden. Ik gun het mezelf nu ook om te genieten. En als Joch en ik uit eten gaan, nemen we gewoon een glas champagne.'

Shot zelfvertrouwen

Het moederschap vindt Kim nog mooier dan ze had verwacht. 'Tijdens de kraamtijd van Miki werd ik elke ochtend wakker met het gevoel dat ik jarig was. Ik geniet heel bewust. Van de borstvoeding, van het zien hoe je kind een eigen persoontje wordt, van de band die ze onderling opbouwen en van de leuke gesprekken die ik nu met Miki heb.

De bevallingen hebben me een enorme shot zelfvertrouwen gegeven. Ik voelde me groots, autonoom en in charge. Zelfs toen Moos tijdens de bevalling in een stuit bleek te liggen en klem zat achter mijn schaambot. In die paar penibele minuten, waarin alle aanwezigen in paniek waren, bleef ik het vertrouwen hebben dat het goed zou komen. Tussen Miki en Moos heb ik een miskraam gehad. Dat voelde als het ergste liefdesverdriet ooit. Tegelijkertijd voel ik me bevoorrecht dat we drie gezonde kinderen hebben.'

Lees ook: De risico's bij een stuitbevalling

Tekst Sophie Kluivers - Fotografie Brenda van Leeuwen - Visagie Karen Schreuder