Steven Pont is ontwikkelingspsycholoog, gezinstherapeut en oprichter van opvoedplatform nul18.nl. Hij geeft een kijkje in de psyche van het kind.
Keuze is reuze
Tjongejonge, wat zijn er veel opvoedboeken. Aan de ene kant is dat natuurlijk mooi, want kinderen verdienen dat we ons een beetje in ze verdiepen. Hun gedrag schiet immers vaak alle kanten op en dan is het goed om enigszins te begrijpen waarom dat eigenlijk is én hoe we daar het beste op kunnen reageren.
Trouwens, door hun jonge leeftijd zijn ze ook nog niet in staat zich een beetje in ons te verdiepen, dus als iemand dat van ons moet doen dan zijn wij dat. Maar waar gaat het nou uiteindelijk om in die boeken?
Lees ook: Aanrader: opvoedboeken geschreven door de Ouders van Nu experts
Patiëntjes
Qua opvoedboeken zijn er verschillende invalshoeken. In sommige wordt er min of meer van uitgegaan dat kinderen halve patiënten zijn, die bij een beetje tegenwind al een trauma oplopen.
Daarin wordt er bijvoorbeeld op aangedrongen alleen zingend de slaapkamer van je kind binnen te komen, want hij kan schrikken als je onverwacht de deur opendoet en daar zijn leven lang last van houden. Dat werk.
Strategische tips
Dan zijn er ook nog de meer strategische boeken. Daarin is de tendens dat je via liefdevolle manipulaties je kind de juiste richting in kunt sturen. Dat je kind bijvoorbeeld net zo veel van z'n toetje krijgt als hij van zijn avondeten heeft opgegeten. Heb je dus maar de helft van je hutspot op, dan krijg je ook maar de helft van je toetje.
En nog een uit diezelfde school: als je je kind jouw haren laat wassen, vind je kind het minder eng als jij dat bij hem doet. Dat soort dingen staat dan onder kopjes als 'Slim om te doen!'.
Lees ook: Neeltje leert grenzen stellen: 'Ben ik echt zo begripvol, of vooral toegevend?'
Spiritueel
Dan zijn er ook nog boeken die het einddoel wat meer in het zicht hebben: volwassenheid. De vragen die daarin gesteld worden, gaan bijvoorbeeld over of je door je manier van opvoeden van je kind een optimistisch mens kunt maken.
Of wat er allemaal moet gebeuren om het zelfvertrouwen van je kind zo groot mogelijk te maken of hoe je – bijvoorbeeld via mindfulness – hem tot een spiritueel wezen kunt laten opgroeien.
Kind als vijand
Zo zijn er dus nogal wat manieren om naar opvoeden te kijken. Maar waar ik altijd het vrolijkst van word, zijn opvoedboeken die het kind als vijand zien. Boeken met titels als De grenzeloze generatie of Wat is er mis met gezag?
Deze schrijvers zien het opvoeden namelijk als een soort oorlog tussen de kinder- en volwassenwereld. Een oorlog die de volwassenen maar beter kunnen winnen, omdat er anders weldra een eind aan de beschaving komt. Er spreekt ook vaak wat wrevel uit en niet zelden wordt gesteld dat het vroeger allemaal een stuk beter was. Volgens deze schrijvers zijn kinderen over het paard getilde wezens die door de ouders toch enigszins geknecht dienen te worden.
Lees ook: De redactie tipt: de beste ouderschapsboeken van het jaar
Een perfect kind
Begrijp me goed, ik ben niet tegen het bestaan van opvoedboeken. Want waarom zouden we ons wel inlezen als we een nieuwe cv-ketel nodig hebben of een andere auto willen en niet de moeite nemen iets te lezen over onze nieuwe huisgenoten waar we nog jarenlang het leven mee zullen delen?
Tegelijkertijd loop je het gevaar onzeker te worden van al die boeken. Alsof als je maar het 'juiste' doet je nooit conflicten met je kind zal hebben, ze geen onbegrijpelijke dingen meer doen en je steeds al weet wat je volgende zet zal zijn. Opvoeden is ook gewoon een beetje intelligent vooruit struikelen, hoeveel boeken je ook leest.
Tekst: Steven Pont, Beeld: Getty Images
