De ondertekenaars, van wie het merendeel uit Nederland afkomstig is, roepen Ursula von der Leyen op om de burgers van Europa te beschermen door PFAS uit te bannen.
'Omwille van de gezondheid van Nederlandse burgers, en vooral dat van (ongeboren) kinderen, is het essentieel de blootstelling aan PFAS te verminderen', zegt kinderarts Gavin W. ten Tusscher, een van de ondertekenaars van de brief.
Lees ook: Toxicoloog legt uit waarom je thuis maar beter je schoenen uit kunt trekken
Ook in moedermelk
'Het uitfaseren van PFAS, ook in medische hulpmiddelen, is daarom van het grootste belang.' Volgens wetenschappers wordt een ongeboren kind al blootgesteld aan PFAS. 'Die stoffen bereiken de foetus via de placenta. Ook zijn PFAS aangetoond in moedermelk. Daardoor kunnen kinderen een verminderde reactie op vaccinaties krijgen.
Bovendien wordt blootstelling aan PFAS in verband gebracht met nadelige effecten op de ontwikkeling van de hersenen en het zenuwstelsel, een lager geboortegewicht en nier- en zaadbalkanker.'
Lees ook: Slecht nieuws: kwaliteit sperma holt achteruit door plastic en weekmakers
Tegenstanders willen voorstel afzwakken
De EU vergadert op 4, 5 en 11 juni over het Europese PFAS-verbod, waarmee alle PFAS-soorten in verschillende sectoren geleidelijk worden uitgebannen. PFAS (per- en polyfluoralkylstoffen) zijn een groep van meer dan 10.000 chemische stoffen die op grote schaal worden gebruikt in consumenten- en industriële toepassingen.
PFAS zijn schadelijke chemicaliën en als arts heb je beloofd om te doen wat je kunt om schade te vermijden
Diederik Gommers hoogleraar en intensivist
In de medische sector worden PFAS niet alleen toegepast in medische hulpmiddelen zoals katheters, stents, chirurgische instrumenten en diagnostische apparatuur, maar ook in medisch textiel en astmapufjes.
Tegenstanders van het restrictievoorstel stellen dat er geen alternatieven zijn voor PFAS in medische hulpmiddelen en waarschuwen voor tekorten. Zij willen het restrictievoorstel daarom afzwakken.
PFAS-vrije astmapufjes
'Dat mag niet gebeuren', zegt Annelies den Boer, directeur van Stichting Tegengif. 'Daarom hebben wij samen met Health Care Without Harm en CHEM Trust het initiatief genomen om de medische sector te mobiliseren. Er zijn voor bepaalde medische toepassingen namelijk al wél geschikte alternatieven beschikbaar, zoals PFAS-vrije astmapufjes of het gebruik van intraveneuze anesthesie in plaats van anesthesiegassen, of in ontwikkeling.'
Lees ook: Astma bij kinderen: wat moet je weten?\
Omgekeerde wereld
Hoogleraar en intensivist Diederik Gommers, BN'er sinds de coronacrisis, woont niet ver van de Dordtse PFAS-producent Chemours en hij steunt de oproep aan de Europese Commissie.
'De medische sector veroorzaakt veel PFAS-uitstoot. Juist daarom is het belangrijk dat we als medisch specialisten van ons laten horen. Het is echt de omgekeerde wereld als het gebruik van PFAS gerechtvaardigd wordt vanuit het oogpunt van gezondheidszorg.
Laten we duidelijk zijn: PFAS zijn schadelijke chemicaliën en als arts heb je beloofd om te doen wat je kunt om schade te vermijden. Ik hoop dat PFAS-vrije alternatieven op grote schaal hun weg naar de gezondheidszorg vinden.'
13,5 jaar voor alternatieven
In het restrictievoorstel is een overgangsperiode van maximaal 13,5 jaar opgenomen voor het vinden van alternatieven. Bovendien wordt het Europese restrictievoorstel pas aan het eind van dit decennium van kracht, wat betekent dat bedrijven bijna twee decennia de tijd hebben om PFAS-vrije alternatieven te ontwikkelen.
Den Boer: 'De EU moet daarom leiderschap tonen en voorop blijven lopen bij de overgang naar een PFAS-vrije economie'.
Een overgrote meerderheid van de inwoners van de regio Dordrecht, waar fabriek Chemours staat, vreest voor het effect van PFAS op hun gezondheid. Dat blijkt uit onderzoek in opdracht van deze site, waarin voor het eerst wordt aangetoond hoe groot de impact op de bevolking in de regio is. En: een overweldigende meerderheid van de Nederlandse bevolking, ruim 90 procent, pleit voor maatregelen om vervuiling door PFAS te beperken.
