Voor een kind naar de basisschool gaat, moet hij zindelijk zijn. Volgens de onderwijsraad mogen basisscholen kinderen weigeren die nog niet zindelijk zijn. De reden hiervoor is dat leerkrachten er zijn om onderwijs te geven, niet om luiers te verschonen. Toch is lang niet elk kind helemaal zindelijk als hij vier jaar is: er zijn kinderen bij wie het lang duurt voordat ze op het potje durven, en er zijn heel wat kleuters die 's nachts nog weleens in hun bed plassen.
Tip: Zo kun je jouw kind voorbereiden op de basisschool
Meer 'zorgenkinderen' op school
Dat niet elk kind zindelijk is of er weleens een ongelukje gebeurt, is niet zo gek. Maar een juf in het Zuid-Hollandse Leidschendam ziet het aantal leerlingen dat niet zindelijk is jaarlijks groeien. Het aantal 'zorgenkinderen' op de basisschool waar zij werkt is inmiddels gegroeid tot een kwart van alle leerlingen. Ze merkt op dat er steeds meer vierjarigen in een luier naar school komen en dat ze vaak ook nog niet hun jas kunnen aantrekken, een deel daarvan heeft ook een taalachterstand. De juf heeft de problematiek aangekaart bij de gemeente, in de hoop dat die regie neemt in de hulp aan de ouders.
Kinderen worden later zindelijk
Kinderen zijn tegenwoordig zo'n zeven tot twaalf maanden later zindelijk dan dertig jaar geleden. Het komt dus inderdaad vaker voor dat nieuwe leerlingen met luier naar school komen. Volgens cijfers van het Nederlands Centrum voor Jeugdgezondheid is nu zo'n 4 procent van de 4-jarigen nog niet zindelijk. Ongeveer 7 procent van de kleuters heeft regelmatig een ongelukje op school. Een verklaring kan zijn dat de luiers van tegenwoordig aangenamer en droger aanvoelen, waardoor de drang naar het toilet minder wordt. Volgens psycholoog Debby Mendelsohn heeft het ook te maken met het idee dat kinderen vanzelf zindelijk worden, terwijl zindelijkheidstraining van ouders toch veel tijd en inzet vraagt.
Plan van aanpak zindelijkheidstraining
Het belangrijkste bij zindelijkheidstraining van je kind is dat dit met warmte en liefde gebeurt. Maak er dus een leuk moment van, zorg dat jullie samen plezier hebben en jaag je kind niet op. Om je kind zindelijk te laten worden, kun je het onderstaande vijfstappenplan gebruiken.
- 01.
Laat je kind op het potje zitten (en maak het gezellig)
Zet je kind na elk slaapje en hapje op het potje of op de wc (eventueel met een wc-brilverkleiner). Op die momenten is de kans namelijk het grootst dat hij moet plassen of poepen. Het maakt niet uit als je kind nog niet begrijpt wat er op het potje van hem wordt verwacht. Het is vooral belangrijk dat hij aan het potje went. Tussendoor houdt je kind gewoon zijn luier om. Zit hij weer op het potje? Lees dan een boekje voor, doe samen een spelletje of zing een liedje. Belangrijk: laat je kind nooit alleen als hij erop zit. - 02.
Het eerste succes
En dan opeens is het zover: er ligt plas in het potje. Laat je kind meteen merken dat je dat heel knap vindt en zeg: 'Heel goed van je' of 'Goed gedaan.' Daar kun je het bij laten, de slingers hoeven niet uit de kast. Lukt het nog niet, word dan in elk geval niet boos. - 03.
Ontwikkel een dagelijkse routine
Zet je kind vanaf nu een paar keer per dag op het potje. Goede tijden zijn: na de maaltijden, na de hapjes en als hij heeft geslapen. Grote kans dat je kind die potjessessies leuk gaat vinden en tussendoor ook wil. Zorg dat je kind een goede houding heeft op het potje: gehurkt en ontspannen. Zit hij op de wc, zet dan een bankje klaar waarop hij zijn voeten kan zetten. - 04.
Je kind wil zelf op het potje
Doordat je kind regelmatig op het potje zit, zal hij niet zo vaak nog een keer extra hoeven. Moet hij toch een keer, dan geeft hij dat waarschijnlijk zelf aan, bijvoorbeeld door het potje naar je toe te brengen. - 05.
Je kind slaapt overdag én 's nachts zonder luier
Is je kind overdag zindelijk? Dan is het wachten op de nachten. Je hoeft hier niet zo veel voor te doen, meestal gebeurt dit vanzelf binnen een half jaar nadat je kind overdag zindelijk is. Zolang je kind overdag genoeg plast, zal hij 's nachts niet zo vaak naar de wc hoeven. Sommige kinderen hebben een tussenstapje nodig: die kun je het beste nog een keer wakker maken om te plassen voordat je zelf naar bed gaat.
Lees ook: 17 handige items en slimme tips om je peuter snel zindelijk te maken
Zindelijkheidstraining tips
Lukt het met deze stappen niet om je kind zindelijk te maken? Probeer dan deze tips:
-
Verspreid het aantal drinkmomenten gelijkmatig over de dag (bijvoorbeeld elke twee uur een glas water). Geef je kind 's avonds niet te veel meer te drinken.
-
Begin de zindelijkheidstraining in een rustige periode: niet rond een verjaardag of feestmaand.
-
Laat je kind meehelpen met verschonen als hij een ongelukje heeft gehad, bijvoorbeeld door schone kleren of beddengoed te pakken of mee te helpen het bed op te maken.
-
Straf hem niet als hij een ongelukje heeft gehad en blijf positief. Zeg bijvoorbeeld: 'Wat goed dat je het hebt geprobeerd.'
-
Levert de zindelijkheidstraining toch alleen maar strijd en negativiteit op? Laat het dan even rusten en pak het later nog een keer op.
Checklist: termen die je moet kennen als je kind naar de basisschool gaat
Artikelen van Ouders van Nu ontvangen in je mailbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief.
Bron: AD, Trouw – Beeld: Getty Images