Medicijnen en borstvoeding: wat mag wel en wat niet?

Van paracetamol en ibuprofen tot medicatie voor een ziekte, huidaandoening of psychische klachten: als je borstvoeding wilt geven, is het gebruik van (sommige) medicijnen niet meer zo vanzelfsprekend. Het is slim om vooraf goed te kijken welke geneesmiddelen veilig zijn voor je baby en niet in de moedermelk terechtkomen.

Gaan medicijnen wel of niet samen met borstvoeding?

De meeste geneesmiddelen zijn niet schadelijk als je borstvoeding geeft, omdat ze bijna niet in de melk terechtkomen. Denk bijvoorbeeld aan insuline of heparine. Bij sommige medicijnen is het slimmer om tijdelijk te kolven. Slechts een klein aantal geneesmiddelen, zoals de sterke pijnstiller oxycodon, mag je niet combineren met borstvoeding.

Komt alle medicatie in de moedermelk terecht?

Nee, zeker niet. Zoals gezegd zijn de meeste geneesmiddelen veilig te gebruiken. Alleen medicijnen die in het bloed van de moeder terechtkomen, kunnen in de moedermelk zitten. Hoe meer medicatie in de bloedbaan terechtkomt, hoe meer van de stoffen ook in de melk zitten. Of een geneesmiddel dus overgaat naar de melk is afhankelijk van o.a.: de medicatie, de dosering, de vorm van het geneesmiddel (zalf of pil, drankje), hoe lang je het gebruikt en het tijdstip waarop je de medicatie neemt.

Heb je het medicijn echt nodig?

Gebruik je een medicijn en twijfel je of je dit kunt combineren met borstvoeding? Bespreek dit dan met je arts of apotheker. Mocht het een geneesmiddel zijn dat in de melk terechtkomt, dan kun je samen beslissen of je het medicijn echt nodig hebt of dat er wellicht een alternatief is dat niet in de borstvoeding terechtkomt.

Op de website van het landelijke Bijwerkingencentrum Lareb kun je controleren of het medicijn dat je wilt innemen veilig te combineren is met het geven van borstvoeding. Blijkt dat het geneesmiddel schadelijk kan zijn voor je baby? Overleg dan altijd met je eigen arts of apotheker over de vervolgstappen.

Wat als je een schadelijk medicijn hebt ingenomen en borstvoeding geeft?

Kom je erachter dat je een medicijn hebt ingenomen dat niet samengaat met borstvoeding? Bel dan voor de zekerheid even met een apotheker of je huisarts.

Schadelijke medicijnen en borstvoeding, wat dan?

Misschien gebruik je medicijnen die niet samengaan met het geven van borstvoeding. Wil je je baby wel graag borstvoeding geven, dan kan dat soms toch. Dit kunnen opties zijn:

1. 1

   Tijdelijk stoppen met je medicijn
   Bespreek met je arts of het mogelijk is om tijdelijk met het medicijn te stoppen, zolang je borstvoeding geeft. Laat je goed informeren over de gevolgen van tijdelijk stoppen met je medicatie. Zo kun je een goede afweging maken en je hierop voorbereiden.

2. 2

   Veranderen van medicijn
   Misschien is er een ander geneesmiddel dat je beter kunt gebruiken zolang je borstvoeding geeft. Overleg dit met je arts.

3. 3

   Tijdelijk melk afkolven
   Als je een korte periode medicijnen gebruikt die niet samengaan met borstvoeding geven, kun je in die tijd kolven en de melk weggooien. Zo houd je je melkproductie goed op gang. Heb je melk afgekolfd voordat je de medicijnen ging gebruiken, en dat in de vriezer bewaard? Dan kun je dit aan je baby geven. Of je kunt hem tijdelijk kunstvoeding geven. Ben je gestopt met de medicatie? Vraag aan je arts wanneer je de borstvoeding weer mag opbouwen. De medicatie moet eerst helemaal uit je lichaam zijn.
   Lees meer: Afgekolfde moedermelk bewaren, zo doe je dat

4. 4

   Flesvoeding geven
   Misschien zijn eerdergenoemde opties niet mogelijk voor jou. Je moet dan overstappen op kunstvoeding. Je hoeft je daar absoluut niet schuldig over te voelen. Het belangrijkste is dat je baby genoeg melk binnenkrijgt voor zijn groei en ontwikkeling én dat hij een gezonde moeder heeft.

Mag je paracetamol en ibuprofen gebruiken bij borstvoeding?

De meest gebruikte medicijnen die je zonder recept kunt kopen, zijn paracetamol en ibuprofen. Paracetamol kun je in principe gebruiken als je borstvoeding geeft. Neem deze pijnstiller niet langer dan vijf dagen achter elkaar en per dag niet meer dan de maximale dosering. Dit medicijn komt in de moedermelk terecht, maar in deze kleine hoeveelheid en gedurende korte tijd is dit veilig voor je baby. Heb je langer paracetamol nodig? Overleg dan met je arts of apotheker.

Ook ibuprofen kun je kortdurend innemen als je borstvoeding geeft. Net als paracetamol komt dit medicijn in kleine hoeveelheden in de moedermelk terecht. Dat is niet schadelijk voor je baby.

Lees ook: mag je borstvoeding geven als je ziek bent?

Meer veel voorkomende medicijnen, wel of niet tijdens borstvoeding?

Hieronder volgen nog een paar bekende medicijnen die je wel of niet tijdens het borstvoeding geven kunt innemen.

• Clotrimazol
  Heb je last van een schimmelinfectie aan je borst (spruw)? Dan mag je Clotrimazol of Miconazol gebruiken. Dit middel is zonder recept verkrijgbaar bij de drogist. Na elke voeding kun je de crème op je tepels smeren. Als je borstvoeding gaat geven, kun je je tepels wassen met lauw water om restjes crème te verwijderen.

• Diclofenac
  Je kunt deze pijnstiller gebruiken wanneer je borstvoeding geeft. Ibuprofen (wat hetzelfde werkt) heeft de voorkeur omdat dit nog veiliger is. Diclofenac komt in zeer kleine hoeveelheden in de moedermelk terecht, maar mag alleen worden geslikt na overleg met een arts.

• Melatonine
  Soms gebruiken mensen dit bij bepaalde vormen van slapeloosheid. Het gebruik van dit middel wordt niet aangeraden als je borstvoeding geeft omdat het overgaat in de moedermelk. Overleg met je huisarts over een alternatief.

• Sint-janskruid
  Dit is een kruidenmiddel dat wordt gebruikt door mensen met lichte tot matige depressieve klachten. Je kunt dit medicijn beter niet gebruiken als je borstvoeding geeft. Het medicijn komt in een kleine hoeveelheid in de moedermelk terecht en dat kan schadelijk zijn voor je baby. Vraag aan je arts of het mogelijk is om (tijdelijk) een ander medicijn in te nemen.

• Valeriaan
  Het is niet bekend of dit rustgevende kruidenmiddel in de moedermelk terechtkomt en of het schadelijk is voor je baby. Mogelijk kan de arts je (tijdelijk) een ander middel voorschrijven, waarvan wel bekend is dat je het veilig kunt gebruiken.

Twijfel je nog? Overleg dan altijd met je huisarts of een apotheker.

Adviezen bij medicijnen en borstvoeding

• Gebruik zolang je borstvoeding geeft alleen medicijnen als dit echt noodzakelijk is.

• Overleg altijd met de apotheker, huisarts, verloskundige, gynaecoloog of kinderarts voordat je medicijnen gaat gebruiken tijdens het geven van borstvoeding. Ook als je de medicijnen zonder recept kunt kopen.

• Houd je baby goed in de gaten als je medicijnen hebt ingenomen. Zie je iets vreemds of vertrouw je het niet helemaal? Bespreek dit ook met je huisarts, verloskundige, gynaecoloog of kinderarts.

Verkoudheid en/of ziek

Ben je erg verkouden of voel je je ziek? Als je borstvoeding geeft, probeer daar mee door te gaan. Je kunt dit ook liggend op bed doen. In jouw borstvoeding zitten antistoffen tegen de virussen die op dat moment rondgaan. Daardoor is de kans kleiner dat je baby ook ziek wordt. Soms neemt je baby toch je verkoudheid over. Let dan goed op, want een verkouden baby kan moeite krijgen met drinken. Overleg in dat geval altijd even met de huisarts of een kinderarts van het consultatiebureau. Een zoutoplossing voor je baby's neus kan de oplossing zijn.

Lees meer: Mag je borstvoeding geven als je ziek bent?

Bronnen: La Leche, Lareb