Spruw bij baby: symptomen en behandeling

Wat is spruw?

Spruw is een infectie van het mondslijmvlies. Het wordt veroorzaakt door een gist (een soort schimmel): Candida albicans. Dit zit van nature in de slijmvliezen, de mond, maag, darmen en bij vrouwen ook in de vagina. Spruw is erg besmettelijk. Je baby kan daarom besmet worden tijdens de bevalling. Maar de schimmel kan ook via jouw tepels worden overgedragen als je borstvoeding geeft of via een speen of een vinger van iemand anders die de schimmel bij zich draagt.

Als de hoeveelheid gist in balans is, levert dit geen klachten op, maar soms kan de Candida snel groeien en problemen veroorzaken. Aangezien je baby zijn weerstand nog aan het opbouwen is, is hij vatbaarder voor spruw. Spruw bij baby's is dan ook niet heel zeldzaam: het komt voor bij 4 procent van de pasgeboren baby's, meestal jonger dan 6 weken.

Lees ook: Onrustige baby, wat kun je doen?

Hoe herken je spruw: de symptomen

Je herkent spruw aan een witte aanslag (spikkels) op de tong van je baby. Als je over de witte aanslag veegt en het weggaat, is het waarschijnlijk melk (was hierna voor de zekerheid wel goed je handen). Bij spruw kun je de spikkeltjes niet wegvegen. Ook kan het mondslijmvlies er roder uitzien en kan het sneller bloeden, bijvoorbeeld als je het aanraakt met een lepeltje.

Baby's met spruw kunnen ook onrustig gaan drinken. Spruw kan namelijk pijn doen of flink jeuken. Misschien merk je dat je baby steeds loslaat tijdens het aanhappen, of dat hij telkens moet huilen tijdens het voeden. Of misschien weigert hij zelfs wel helemaal te drinken. Heeft de infectie zich door het maag-darmkanaal verspreid, dan kan je baby ook last krijgen van zijn billetjes. Je ziet dan uitslag met rode vlekken en kleine rode puntjes, vaak met schilferende randen. Dit word dan luieruitslag genoemd.

Geef je borstvoeding, dan kan spruw ook klachten bij jou veroorzaken. Zo kunnen je tepels flink jeuken of branderig aanvoelen. Tijdens het voeden of aan het eind van het voeden, kan de schimmel een scherpe, stekende pijn veroorzaken. Ook kun je last van tepelkloven krijgen die niet willen genezen, of een gespannen, schilferende huid. In deze gevallen moet een arts zowel jou als je baby behandelen, om te voorkomen dat jullie elkaar steeds opnieuw besmetten. Je krijgt dan waarschijnlijk een zalf die je op de mond van je baby aanbrengt en een zalf voor je tepels. Behandel jezelf en je baby na elke voeding.

Lees hier meer over pijnlijke tepels bij borstvoeding.

Spruw bij borstvoeding en flesvoeding

Niet alleen kinderen die borstvoeding krijgen zijn vatbaar voor spruw, ook baby's die flesvoeding krijgen kunnen er last van hebben.

Tip: Zo stap je (gedeeltelijk) over van borst- naar kunstvoeding

Is spruw besmettelijk?

Spruw is besmettelijk. Het is overdraagbaar via direct contact, maar ook via de handen en dingen die je baby in zijn mond gehad heeft, zoals een speen of speelgoed. Zorg er daarom voor dat je alle spullen die je baby gebruikt goed schoonmaakt en andere kinderen er niet aan laat zitten.

Hoe wordt je baby besmet?

Spruw is zoals gezegd erg besmettelijk. Op deze manieren kan je baby besmet raken:

• Tijdens de geboorte. Er zit altijd een beetje Candida in je vagina, waar je overigens helemaal geen klachten van hoeft te hebben.

• Via de tepel van de moeder als daar Candida op zit (andersom kan een gist ook via de mond van de baby op de tepel van de moeder terechtkomen).

• Via een speen of vinger van iemand die Candida bij zich draagt.

• Moedermelk is een goede voedingsbodem voor een candida-infectie vanwege de (melk)suikers die erin zitten.

Borstvoeding geven met spruw

Je baby voeden als hij last heeft van spruw of jezelf spruw op je tepels hebt, is vaak geen pretje. Bij jezelf kan het fikse pijn doen en je baby huilt misschien ook de hele tijd, omdat hij er veel last van heeft. Probeer rustig te blijven en hoe lastig ook te bedenken: dit gaat weer voorbij. Kolf eventueel de melk af en geef dat direct aan je baby. Gekolfde melk kun je niet invriezen voor later als je spruw hebt. De schimmel wordt namelijk actief zodra de melk verwarmd wordt en daardoor kunnen jij en je baby opnieuw spruw krijgen.

Lees ook: Zo maak je een borst- en handkolf goed schoon

Hoe lang duurt spruw bij je baby?

Meestal gaat spruw bij baby's vanzelf over. Zolang je alles goed schoonmaakt, krijgt de schimmel geen kans zich verder te ontwikkelen. Meestal verdwijnen de witte plekjes na een week weer. Heeft je baby na twee weken nog steeds last van spruw? Drinkt hij onrustig of heeft hij moeite met drinken? Of gaat de huid op zijn billen kapot door luieruitslag? Ga dan naar de huisarts. Die kan eventueel een medicijn voorschrijven om de spruw te behandelen, en ook voor jou als je borstvoeding geeft.

Komt de spruw vaak terug? Dit kan komen doordat je partner of familieleden het gist bij zich dragen. In dat geval is het nodig hen ook te behandelen.

Lees ook: Wat betekent het als je baby veel spuugt?

Dit kun je doen om spruw te voorkomen

Meestal gaat spruw dus vanzelf over en goede hygiëne helpt de schimmelgroei tegengaan. Houd je tepels, handen en alle materialen die in aanraking komen met spruw schoon en droog. Denk hier bijvoorbeeld aan:

1. 01.

   Was je handen extra vaak. En altijd na wc-bezoek en na het verschonen van je baby's luier.

2. 02.

   Was alle textiel die in aanraking komt met voeding of spuug van je baby op 60 graden (kleren, handdoeken, spuugdoekjes, voedingsbeha's).

3. 03.

   Was je handen voordat je je baby gaat voeden en maak je tepels eerst schoon met lauw water.

4. 04.

   Laat je tepels na het voeden goed drogen en trek dan pas je beha aan.

5. 05.

   Verschoon je zoogkompressen extra vaak.

6. 06.

   Kook fopspenen en spenen van de fles elke dag 3 minuten uit en bewaar ze op een schone, droge plek. Lees ook: Zo maak je een borst- en handkolf goed schoon

7. 07.

   Kook alle onderdelen van de kolf waar melk op komt uit na gebruik en laat goed drogen.

8. 08.

   Houd speelgoed die je baby vasthoudt of in zijn mond stopt goed schoon.

Spruw medicatie

Als de huisarts behandeling van de spruw verstandig vindt, krijg je het medicijn nystatine voor je baby. Dit zit in een vloeistof (vaak een gel of een crème) en is geschikt voor baby's jonger dan 4 maanden. Is je baby ouder, dan krijg je een gel met miconazol.

Je moet de nystatine na de voeding in de mond van je baby smeren: aan de binnenkant van de lippen en wangen, op de tong en op het gehemelte. Lees goed in de gebruiksaanwijzing waar je op moet letten bij het aanbrengen van het medicijn. Hoe lang je nystatine moet gebruiken bij spruw, hangt ervan af wanneer de plekjes zijn verdwenen. Als de uitslag weg is, ga je nog een week door met behandelen.

Bij jezelf kun je spruw behandelen met miconazolcrème. Je smeert het na elke voeding op je tepels. Let op: was je tepels met lauw water voordat je je baby opnieuw gaat voeden, zodat hij de crème niet in zijn mond krijgt. Je behandelt jezelf net zo lang als je baby.

Bronnen: Thuisarts, La Leche League

LuiersBij bol

Bekijk

In badBij bol

Bekijk

Zinkzalf ZwitsalBij bol

Bekijk

BillendoekjesBij bol

Bekijk

Baby haarverzorgingBij bol

Bekijk

LuierzalfBij bol

Bekijk

Hydrofiele doekenBij bol

Bekijk

HuidverzorgingBij bol

Bekijk

RompertjesBij HEMA

Bekijk

Aankleedkussens- en hoezenBij Prénatal

Bekijk

Babybillenzalf Drs. Leenarts (25% zink)Bij Drs Leenarts

Bekijk