Lees ook: 41x flauwe moppen en raadsels voor kinderen (scoor jij punten mee!)
Eerste lach
De eerste glimlach van je baby is, hoewel schattig om te zien, niet meer dan een reflex. Al in de baarmoeder oefenen baby's met gezichtsuitdrukkingen, zoals het optrekken van de lippen tot een lach.
Na die eerste glimlach volgt rond de tien weken de sociale glimlach. Deze ziet er hetzelfde uit, maar is duidelijk een manier om verbinding te zoeken, een antwoord op bijvoorbeeld een lach en andere geluiden van zijn ouders. En die van de overburen en de slager, want in de eerste maanden lacht je baby naar een breed publiek. Hoe ouder hij wordt, hoe meer hij zijn glimlachjes bewaart voor de mensen die hij echt kent. En hoe meer zijn lachjes iets zeggen over wat hij grappig vindt.
Lees ook: Wanneer gaat een baby lachen?
Onverwacht is grappig
Humor zit hem in het onverwachte, de Cypriotische wetenschapper Eleni Loizou noemt dat 'de theorie van het absurde'. Mama die een banaan gebruikt als telefoon, papa die kwaakt als een kikker: dat strookt niet met de verwachtingen van een kind en is dus grappig. Mocht je je afvragen wat jouw kind leuk vindt aan Bumba: precies dat dus, het absurde.
Ook het verwachte in combinatie met het spannende is een reden om te lachen, zeggen ontwikkelingspsychologen Elly Singer en Dorian de Haan. Daarom is 'kiekeboe' een klassieker, dat zit precies op de grens van verwachting en spanning. Mama is weg, maar ze komt vast terug want dat deed ze de vorige keer ook. Of niet? Ja, daar is ze alweer! Blijf je te lang weg, dan is het niet leuk meer, maar wordt het eng en is het brullen geblazen.
Dat geldt trouwens niet alleen voor kiekeboe. Een spelletje dat te spannend, te verrassend of te wild is, maakt je kind eerder aan het huilen dan aan het lachen. Met de weinige levenservaring van een baby zijn veel dingen onverwachts en daarmee dus grappig. Daarom lachen kinderen ook vaker dan volwassenen: zo'n driehonderd keer versus tien keer per dag.
Lees ook: Kiekeboe spelen met je baby: leuk én leerzaam
Kietelen is anders
Maar vanaf welke leeftijd je echt over gevoel voor humor kunt spreken, daarover verschillen de deskundigen van mening. Volgens de Amerikaanse psycholoog Paul McGhee, die uitgebreid onderzoek deed naar humor en het boek Understanding and promoting the development of children's humor schreef, is daarvan pas sprake ergens in het tweede levensjaar.
Dan heeft het kind genoeg intellectuele vaardigheden om inconsequenties op te merken, te waarderen én er zelf mee te spelen. Door bijvoorbeeld een schaaltje op zijn hoofd te zetten en daar zelf om te schateren.
De lach om een eigen grap laat zien dat het kind de humor van de situatie inziet. Daarvan is bij de lach om de buiktoeter geen sprake, volgens McGhee. Hij meent dat dat, net als bij kietelen, een bijna onwillekeurige uiting is, veroorzaakt door lichamelijke prikkeling.
Lees ook: Onderzoekers ontdekken: met dit type humor krijg je jouw baby aan het lachen
Ergens tussen zes maanden en twee jaar
Onderzoekers van het Johnson State College in het Amerikaanse Vermont geloven juist dat kinderen al rond hun eerste jaar gevoel voor humor ontwikkelen. Zij stelden vast dat baby's rond zes maanden nog hun ouders nodig hebben om hun reactie te bepalen, maar dat kinderen rond hun eerste verjaardag uit zichzelf lachen om situaties.
En volgens weer een andere een groep onderzoekers, uit Australië, zijn baby's al echte grappenmakers als ze een halfjaar zijn en nog geen woord kunnen spreken. Via hoofdcamera's keken onderzoekers mee met een groep baby's tussen de zes en achttien maanden. Zo waren ze getuige van diverse practical jokes. Baby's boden geregeld een leeftijdsgenootje een speelgoedje aan, om dat op het laatste moment snel terug te trekken. Grapje!
Kinderen zonder gevoel voor humor bestaan niet, volgens Paul McGhee. Ieder kind heeft deze vaardigheid, maar die komt pas tevoorschijn als de hersenen voldoende zijn ontwikkeld en een kind genoeg ervaring heeft met de wereld om zich heen. Een temperamentvol kind lacht misschien uitbundiger dan een kind met een rustig karakter, maar ze hebben allebei hetzelfde ingebouwde gevoel voor humor.
Poep en pies
Waar kinderen om lachen, is universeel. Van onverwacht gedrag van de ouders tot zelf objecten op de verkeerde manier gebruiken, voorwerpen expres een verkeerde naam geven en practical jokes – die ontwikkeling maakt ieder kind door. Dat komt doordat de hersenontwikkeling bij alle kinderen ongeveer hetzelfde is. Ook doorlopen ze dezelfde fases, die hun gevoel voor humor mede bepalen.
Heb je een 2-jarige in huis die bezig is zindelijk te worden? Grote kans dat ie poep-en-pies-grappen opeens hilarisch vindt. Net als het eindeloos herhalen van die woorden. Natuurlijk speelt mee dat ze aanvoelen dat die woorden eigenlijk niet mogen, dat er 'iets' mee is. Zodra peuters meer taal tot hun beschikking hebben, gaan ze ermee experimenteren. Ze maken woordgrapjes en bedenken rijmpjes. Met het groter worden van hun wereld, verandert hun grappenrepertoire én hun gevoel voor humor.
Lees ook: Poep- en plasfase: waarom onderbroekenlol nuttig is
Wat jij kunt doen
Maar ook al doorlopen kinderen min of meer dezelfde stadia, er is ook een externe factor die invloed heeft op het ontwikkelen van humor. En dat ben jij. Volgens de Canadese kindertherapeut Lindsay Barton ontwikkelen kinderen tussen de 1 en 3 jaar hun interpersoonlijke vaardigheden, waarbij ze humor leren gebruiken als een manier om aandacht te trekken.
Of je kind heeft bij een onbewust grappig voorval gemerkt dat dit jou aan het lachen maakte, en ziet die lach als een aanmoediging. Dat smaakt naar meer. Eerlijk is eerlijk: steeds weer aandacht geven aan je peuter die dezelfde grap uithaalt en verwacht dat jij erom lacht, is vermoeiend. Maar het geeft je kind wel zelfvertrouwen.
Lees ook: Zo boost je het zelfvertrouwen van je kind
Trek je lolbroek aan
Kinderen met een goed ontwikkeld gevoel voor humor hebben vaak ouders die grapjes met ze maken. En als jij je kind stimuleert in zijn gevoel voor humor, geef je hem iets mee voor het leven. Want humor maakt alles makkelijker, op allerlei manieren. Kinderen met humor blijken gelukkiger te zijn, kunnen goed omgaan met veranderingen en sluiten gemakkelijk vriendschap.
Zet dus je gekste stemmetje op, hang een sok aan je oor of doe alsof je uitglijdt. En herhaal dat het liefst nog een keer of tien. Ontdek wat je kind leuk vindt en speel daarin mee. Met humor geef je je kind bovendien een instrument om spanning te reguleren – wat niet hetzelfde is als alles weglachen. Maar speelsheid kan zeker stress verminderen.
Creatief denken
De Schotse psycholoog Elena Hoicka ontdekte nog een voordeel: door grapjes te maken met jonge kinderen, wordt creatief denken gestimuleerd. Dat komt doordat volwassenen rijkere taal gebruiken als ze een grap maken. Tijdens een onderzoek waarbij volwassenen 1- en 2-jarige kinderen voorlazen uit humoristische én uit feitelijke prentenboeken, bleek dat de voorlezers bij de grappige verhalen abstractere taal gebruikten en meer afdwaalden van het verhaal. Zo daagden ze de kinderen uit om zelf na te denken over het verloop van het verhaal.
Het schijnt dat opgewekte moeders borstvoeding met veel melatonine geven, waardoor hun baby beter slaapt. Maar een goed humeur en gevoel voor humor kunnen op meer momenten van pas komen. Zet een schone luier op je hoofd als je kind niet verschoond wil worden en hup, je hebt een meewerkende dreumes. Samen lachen is leuk en vormt een band. Dus waarom zou je niet je lolbroek aantrekken?
Vieze verhalen voorlezen
- 01.
De spin die veel scheetjes laat – Filemon Wesselink
De scheetjesspin eet het liefst chili con carne. Maar wat hij niet weet, is dat je van bruine bonen ook heel veel scheetjes moet laten. - 02.
Over een kleine mol die wil weten wie er op zijn kop gepoept heeft – Werner Holzwarth/Wolf Erlbruch
Een geestige klassieker. - 03.
Het prinsesje zonder stank – Levina van Teunenbroek
Over de prinses die geen stinkwindjes kan laten. Gelukkig liggen in de koninklijke keuken alle ingrediënten klaar voor een ronkende scheet. Samen lachen?
/93d85233c669440ba5a8001f9348579c/image.jpg)
/28a7f75f48af4e08aec0888e9d29d030/image.jpg)
/b17a9f319cae44229062e2b6d978f68d/image.jpg)
/fd5e63dbcc1346318b050ab33cbde2a9/image.jpg)
/eafd5eb66a554dcfa34a71bdcfe1441a/image.jpg)
/849648ac27054a01912145eb57aa082a/image.jpg)
/fd40d893abcf4ba085cd0192bba56791/image.jpg)
/f245e23c56cf455fa665981bcc31c452/image.jpg)
/ff373f304a454d86aa18a5a63cfc70c0/image.jpg)
/f3b8b14fe5fc44b6abe085a97988c669/image.jpg)
