Psychomotorische therapie (PMT) bij kinderen

Wat is psychomotorische therapie (PMT)?

Niet alleen volwassenen kunnen baat hebben bij therapie, ook voor kinderen kan het fijn zijn om eens te praten met een therapeut. Het kan helpen om daar iets bij te 'doen': een spel of bewegen, bijvoorbeeld. Dat maakt de situatie iets minder spannend of onnatuurlijk; kinderen praten vaak makkelijker over dingen die ze lastig vinden als ze aan het bewegen zijn.

Een voorbeeld van zo'n therapievorm is psychomotorische therapie (PMT). Het woord motorisch zegt het al: daar komt beweging bij kijken. Om precies te zijn richt psychomotorische therapie zich op kinderen met problemen rondom emoties, gevoelens en gedrag. Dat gebeurt door te bewegen en door te praten. Het is daarmee een mix van bewegingstherapie en cognitieve therapie, al staat bewegen wel voorop. De therapie wordt gegeven door een psychomotorisch therapeut.

Lees ook: Emoties bij kinderen: zo help je jouw kind daarbij

Wat houdt psychomotorische therapie in?

Je kunt psychomotorische therapie vergelijken met gymles, alleen oefent je kind bij PMT vooral dingen die hij lastig vindt. Vindt een kind het moeilijk om zijn grenzen aan te geven? Een oefening zou kunnen zijn dat hij gewichtjes moet vasthouden, en moet aangeven wanneer dit onprettig – en dus te zwaar – voor hem begint te worden. Kan hij niet goed tegen zijn verlies? De therapeut kan een balspel met hem doen, waarbij hij kan verliezen. Zo wordt je kind zich bewust van zijn gevoel en gedrag.

Ook volwassenen kunnen overigens psychomotorische therapie volgen. Hierbij worden wel vaak andere oefeningen en sporten gedaan, zoals nordic walking of yoga.

PMT kan helpen bij deze klachten

PMT is bedoeld voor kinderen en jongeren die vastlopen. Dat kan op meerdere gebieden zijn. Op emotioneel, sociaal, cognitief (het 'begrijpen' van dingen) of motorisch gebied, bijvoorbeeld.

Een paar voorbeelden van klachten waarbij PMT een uitkomst kan zijn:

• Je kind is angstig.

• Kan zijn emoties moeilijk uiten.

• Heeft een negatief zelfbeeld.

• Heeft driftbuien.

• Kan zijn grenzen moeilijk aangeven.

• Heeft moeite zich te concentreren.

• Is erg impulsief.

• Heeft moeite met motorische basisvaardigheden.

• Beweegt onhandig of houterig.

• Is vaak gespannen.

Let op: het is heel normaal als je kind bovenstaand gedrag soms ervaart, mits hij zich daar zelf niet vervelend bij voelt. Merk je dat je kind last heeft van bovenstaande klachten thuis, op school of bij een sport, en hindert dit gedrag je kind? Dan kan PMT mogelijk een uitkomst zijn.

Soms kan dit gedrag ontstaan door dieperliggende problemen. Denk aan een stoornis zoals ADHD, autismespectrumstoornissen of hechtingsproblematiek. Of een trauma, zoals verlies, misbruik of een scheiding. Ook in die gevallen kan je kind PMT volgen.

Vanaf welke leeftijd kan PMT helpen?

In de meeste praktijken kunnen kinderen vanaf 4 jaar terecht. Tot wanneer ze er terechtkunnen verschilt: sommige praktijken bieden hulp tot 12 jaar, andere tot 16 of 18 jaar.

Lees ook: Hechtingsproblemen bij je kind, hoe herken je ze?

PMT: individueel of in groepsverband

Psychomotorische therapie kan je kind alleen met de therapeut volgen, of in een groepssessie met andere kinderen van ongeveer dezelfde leeftijd. Soms komen alle kinderen in een groep voor hetzelfde 'thema', zoals een negatief zelfbeeld, maar dat hoeft niet. Een voordeel van PMT in groepsverband kan zijn dat kinderen zich gesteund voelen en samen kunnen groeien, ze kunnen er mogelijk ook vriendjes aan overhouden. Andere kinderen vinden één-op-ééncontact juist prettiger en houden zich in als er andere kinderen bij zijn.

Lees ook: Zo ontwikkelt je kind een positief zelfbeeld

PMT voor het hele gezin: PMGT

Een derde optie is dat het hele gezin in psychomotorische therapie gaat, of de ouders en het kind dat hulp nodig heeft. Dit wordt ook wel psychomotorische gezinstherapie (PMGT) genoemd. Ook ouders kunnen tegen bepaalde zaken aanlopen als een kind problemen heeft met emoties of gedrag. En ook ouders, broers en zussen kunnen een aandeel hebben in het gedrag van een kind, soms onbewust. Hoeveel je ook van je kind houdt en hoe goed je het ook met hem voorhebt.

Heel simpel gezegd doen jullie bij deze gezinstherapie mee met het spel, waarbij bepaalde patronen in jullie gezin blootgelegd worden. PMGT kan zo bijdragen aan een betere sfeer in huis, minder ruzie, een betere band met je kind, een betere communicatie enzovoort. Soms begint een therapeut met alleen het kind, en worden de ouders er later in het traject bij gevraagd.

Wat doet je kind bij een PMT-sessie?

Psychomotorische gezinstherapie vindt vaak plaats in een gymzaal, waar genoeg ruimte is om te kunnen bewegen. Je kind doet allerlei soorten oefeningen en activiteiten. Sommige richten zich vooral op bewegen (balspellen, een parcours volgen), andere meer op het lichaam en de geest (balansspellen, ontspanningsoefeningen). In de loop van de tijd zal je kind merken dat bepaald gedrag invloed heeft op hoe hij denkt, en andersom. De therapeut helpt je kind zich hiervan bewust te worden. Samen leren jullie nieuw gedrag aan waar hij zich goed bij voelt.

Vaak vinden de sessies elke week of om de week plaats en duren ze 45 tot 60 minuten per keer. Hoeveel sessies er nodig zijn, hangt af van de klachten en de hulpvraag. Het is handig om makkelijk zittende kleding aan te doen, waarin je kind (en jij, als je meedoet) goed kan bewegen.

Het resultaat van PMT: dit levert het op

Uiteindelijk wil je met PMT bereiken dat een kind minder klachten ervaart. Verschillende factoren dragen daaraan bij. Bijvoorbeeld:

• Je kind herkent en begrijpt zijn gedrag.

• Je kind leert nieuw gedrag aan.

• Je kind kan zijn emoties beter uiten: hoe voelt hij zich precies?

• Je kind krijgt meer eigenwaarde.

• Ouders krijgen handvatten om met met het gedrag van hun kind om te gaan.

Het verschilt natuurlijk per kind wanneer de therapie heeft geholpen, zeker omdat PMT zo breed inzetbaar is. Toch een aantal concrete voorbeelden van successen: valt een (onzeker) kind de eerste paar keer van een evenwichtsbalk af en loopt hij er uiteindelijk met gemak overheen, dan doet dat iets met zijn zelfvertrouwen. Of een kind heeft geleerd zijn grenzen aan te geven dankzij een rollenspel waarbij de therapeut op hem afloopt en hij stop moet zeggen. Hij kan ook hebben geleerd met de borst vooruit en z'n koppie omhoog te lopen, of zijn ademhaling beter onder controle te houden.

Dit soort voorbeelden draagt eraan bij dat een kind zich sterker voelt, een betere motoriek ontwikkelt en/of lekkerder in zijn vel zit.

Vergoeding PMT

Tot 18 jaar wordt geestelijke gezondheidszorg, en dus ook PMT, vergoed. Niet door de zorgverzekeraar, zoals bij volwassenen, maar door de gemeente. Je huisarts, een medisch specialist, jeugdarts of Centrum Jeugd en Gezin kunnen je doorverwijzen. Is je kind nog geen 16 jaar, dan moeten beide ouders toestemming geven voor de behandeling van een psycholoog.

Lees ook: Wanneer ga je naar een kinderpsycholoog?

Bronnen: SMC Rijnland Fysiotherapeuten, Pmktvoormijnkind.nl, Jeugd GGZ