Uit recent onderzoek blijkt dat het coronavirus bij zwangere vrouwen die besmet zijn met corona in uitzonderlijke gevallen de ongeboren baby in gevaar kan brengen, in de tweede helft van de zwangerschap. Zo zijn er sinds juli van dit jaar in Nederland minstens dertien doodgeboortes te wijten aan een door het coronavirus beschadigde placenta. Geen van de moeders was gevaccineerd. Deze gegevens komen van gynaecoloog Sam Schoenmakers van het Erasmus MC in Rotterdam in De Volkskrant. Schoenmakers baseert dit op onderzoek dat hij deed naar doodgeboortes waarvoor in eerste instantie geen verklaring werd gevonden.
Beschadigde placenta
Bij dit onderzoek werden de placenta's onderzocht van 36 zwangere vrouwen. Zij liepen het coronavirus op tijdens de eerste golf. In 5 van de 36 placenta's waren ongewone afwijkingen te zien. Ze waren niet alleen beschadigd waardoor er minder zuurstof en voedingsstoffen naar de baby konden gaan, maar ze zaten ook vol ontstekingscellen. In vier van deze vijf placenta's werd het coronavirus zelf aangetroffen, dit kan volgens Schoenmaker leiden tot vroeggeboorte. Al benadrukt hij dat dit verschijnsel nog nader onderzocht moet worden. Hoewel ook andere onderzoeken uit Spanje, de VS en het Verenigd Koninkrijk resultaten laten zien waarin de placenta is ontstoken door het coronavirus, zijn uitspraken over het risico op deze zeldzame aandoening nog onmogelijk om te doen.
Verontrustend nieuws, maar wat betekent dit nu als je op dit moment zwanger bent? Moet je je als ongevaccineerde zwangere vrouw extra zorgen maken? En zijn er nog andere risico's als je besluit om geen coronavaccinatie te nemen als je zwanger bent? Wij vroegen het aan gynaecoloog en Ouders van Nu-expert Koen Deurloo.
Wat is de kans op vroeggeboorte door corona?
Gynaecoloog Deurloo: 'Voor ongevaccineerde zwangere vrouwen geldt dat ze op dit moment meer kans hebben om ernstig ziek te worden en wellicht een IC-opname nodig hebben. Dat komt omdat de zogenaamde deltavariant van het coronavirus riskanter is voor zwangere vrouwen dan de variant die een jaar geleden rondging.' Toch hoeven zwangere vrouwen die het coronavirus eerder hebben opgelopen zich volgens hem niet direct zorgen te maken. 'De kans dat je op de IC komt is 4 op 100. Maar beland je als zwangere vrouw met het coronavirus op de IC dan kan dit wel een flinke impact hebben. In sommige gevallen moet er dan gekozen worden voor een keizersnede, zodat de moeder beter kan ademen en meer kans hebt op een betere genezing. Dit kan dus tot vroeggeboorte leiden.'
Wat zijn de risico's voor zwangere vrouwen?
Een vroeggeboorte is natuurlijk risicovol voor een baby, maar volgens Deurloo is dit niet het enige nare gevolg van een coronabesmetting bij een zwangere vrouw. 'Zo'n vroeggeboorte bekent een slechte start voor het kersverse gezin. Doordat de moeder zo ziek is, mag de baby niet bij haar zijn en kan de moeder-kindrelatie niet goed beginnen, wat gevolgen kan hebben voor de band en hechting tussen ouder en kind.' Soms zijn de gevolgen nog erger, zegt Deurloo, zoals ook blijkt uit het onderzoek van Schoenmaker. 'Een ander risico is dat de moeder het coronavirus oploopt en de placenta geïnfecteerd raakt waardoor de baby kan komen te overlijden.'
Coronavaccinatie veilig voor zwangere vrouwen?
Het mag dan risicovol zijn om je niet te laten vaccineren tegen corona als je zwanger bent, toch twijfelen veel vrouwen erover. Begrijpelijk, maar niet nodig, stelt Deurloo. 'Op dit moment lijkt het vaccin veilig. Wereldwijd hebben grote aantallen zwangere vrouwen een coronavaccinatie. De eerste resultaten zijn geruststellend: er worden geen nadelige gevolgen gezien voor de zwangerschap en het ongeboren kind. Uiteraard kunnen er zeldzame gevallen voorkomen. Maar de risico's op lange termijn lijken kleiner dan de risico's die je op korte termijn voorkomt door het vaccin wél te nemen. Bovendien moeten we ook in ons achterhoofd houden dat honderd procent veiligheid niet bestaat. Aan alles kleeft een risico.'
Professioneel advies van de gynaecoloog
Deurloo snapt de twijfels van zwangere vrouwen over het nemen van het coronavaccin overigens wel. 'Ik moedig het ook aan om kritisch zijn. Er mag best gevraagd worden wat er in een vaccin zit en wat dit nu precies doet. 'Het gaat immers niet alleen om jouw lichaam, maar ook om dat van je baby. Toch luidt zijn professionele advies aan zwangere vrouwen om zich te laten vaccineren. 'De voordelen van vaccinatie zijn op dit moment groter dan de nadelen. Nogmaals: ik begrijp de zorgen van zwangere vrouwen. Daarom raad ik iedereen aan om zich goed in te lezen, te overleggen met een arts en te luisteren naar het advies van professionals.' En besluit je om wat voor reden dan ook je toch niet te laten vaccineren, hou je dan vooral aan de coronamaatregelen, stelt Deurloo. 'Houd afstand, draag een masker in publieke ruimtes, vermijd grote groepen en was je handen grondig en veelvoudig. Zorg er op die manier voor dat je niet besmet wordt.'
Extra antistoffen
Tot slot geeft Deurloo nog een goede reden om je wel te laten vaccineren tijdens de zwangerschap. 'Door het nemen van het vaccin maakt je lichaam antistoffen aan. Deze komen via de placenta bij de baby terecht. Als hij is geboren is hij zo mogelijk extra beschermd tegen het coronavirus.'
In deze video duikt NOS op 3 in de zorgen en de feiten over vaccinaties en zwangerschap. We beantwoorden vragen en spreken drie vrouwen over hun twijfels en afwegingen.
Bronnen: de Volkskrant, beeld: GettyImages
