Al sinds 2010 krijgen vrouwen minder kinderen; van gemiddeld 1,8 kind per vrouw daalde dat naar ongeveer 1,42 in 2024. Volgens onderzoeker Van Wijk van het Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut (Nidi) komt dat voor een deel door geld.
Lees ook: Jongeren twijfelen over kinderwens door onzeker inkomen, klimaatstress en oorlogen
Stellen met een hoger inkomen kiezen eerder voor een eerste kind dan mensen die minder te besteden hebben. Hoe hoger het inkomen, hoe groter de kans dat stellen een kind krijgen. 'Je ziet dat mensen een kind willen op een moment in het leven dat ze goed verdienen. Daar wachten ze op', constateert Van Wijk.
Maar dat moment is voor steeds meer stellen moeilijker te vinden. Een belangrijke factor die twintigers parten speelt, is de moeilijke huizenmarkt. Huizen zijn niet te krijgen of te duur. 'In Nederland is toch een vrij sterke norm, waarin potentiële ouders graag een extra kamer voor een kindje willen of een huis in een kindvriendelijke buurt.'
Moeilijker huis te vinden
Wat doe je als zo'n huis niet te vinden is? Uit eerder onderzoek bleek al dat het aantal kinderen dat vrouwen krijgen in een regio als Amsterdam - waar de huizenprijzen gigantisch zijn gestegen - het snelst is gedaald. Zeker stellen met lage inkomens kunnen moeilijker een geschikte woning vinden.
Lees ook: Als je partner geen kinderen wil, maar jij wel
Vrouwen die een tijdelijk contract hebben, zijn ook vaker kinderloos. Daarnaast zijn de hoge kosten die een kind meebrengt, zoals voor de kinderopvang, een drempel voor potentiële ouders met een lager inkomen.
Maatschappelijke discussie
Naarmate de jaren verstrijken, groeit de ongelijkheid tussen stellen met genoeg geld die 'gewoon' hun gezin starten en kinderloze paren die minder te besteden hebben. 'We kunnen niet zien of deze mensen later alsnog kinderen krijgen, maar voor een deel zal uitstel afstel betekenen', aldus Van Wijk. 'Dit lijkt me een goede aanleiding voor een maatschappelijke discussie over hoe we het aantrekkelijker kunnen maken om een kinderwens te vervullen.'
Want als er minder kinderen worden geboren, zullen er op termijn ook minder mensen beschikbaar zijn om bijvoorbeeld in de zorg te werken of voor de klas te staan. Bovendien blijkt dat sommige vrouwen eigenlijk meer kinderen zouden willen dan ze uiteindelijk krijgen. Van Wijk: 'Nu groeit de ongelijkheid. Straks is het krijgen van kinderen vooral iets voor mensen die geld hebben.'
Lees ook: Budgettips voor de babyuitzet
Auteur: Ellen van Gaalen
