Wie met een negatieve blik naar de toekomst kijkt, stelt het krijgen van kinderen uit. Dat is de conclusie van een onderzoek van Tilburg University. Vooral bij vrouwen is de relatie tussen zorgen over de wereld waarin toekomstige generaties moeten leven en de keuze voor het ouderschap duidelijk aanwezig.
Het AD sprak onderzoeker Katya Ivanova. Zij volgde tussen 2010 en 2022 een representatieve groep Nederlanders die op het moment dat ze aan het onderzoek gingen meedoen, jonger waren dan 40 (vrouwen) of 45 jaar (mannen). En wat bleek: mensen die zorgen hadden over de wereld waarin de volgende generatie zou moeten opgroeien, werden in de jaren dat zij gevolgd werden, minder vader of moeder dan mensen met een rooskleuriger toekomstbeeld.
Flexibel contract maakt onzeker
Ook aan de Rijksuniversiteit Groningen is onderzoek gedaan naar jongeren en hun kinderwens. Socioloog Daniël van Wijk zegt in zijn onlangs verschenen proefschrift dat jongeren met een laag inkomen, een flexibel contract of een uitkering minder vaak beginnen aan het stichten van een gezin dan jongeren met een vast contract. Soms zien ze zelfs helemaal van het ouderschap af.
Lees ook: Wel of geen kinderen: deze boeken helpen je met deze grote levensvraag
Gemiddeld 1,49 kind per stel
Nederlandse stellen kregen volgens cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek vorig jaar gemiddeld 1,49 kind. Dat is minder dan zij zouden willen. De leeftijd waarop vrouwen kinderen krijgen is bovendien opgelopen naar 30,3 jaar. Steeds meer wordt naar de verslechterde economische omstandigheden gekeken als reden hiervoor.
Opvallend is dat nu met name vrouwen zonder startkwalificatie (zonder havo, vwo of mbo niveau 2 diploma) minder vaak kiezen voor kinderen. Dat heeft waarschijnlijk een financiële reden. Eerdere jaren waren het vooral hogeropgeleiden die hun kinderwens uit- of afstelden.
Kinderen krijgen is duurder geworden
'De inkomens van jongvolwassenen zijn gestagneerd, ze hebben studieschulden en veel vaker tijdelijke contracten', vertelt onderzoeker Van Wijk aan de Volkskrant. Daarbij is het volgens hem duurder geworden om kinderen te krijgen. Deels komt dat door de hogere kosten, onder meer vanwege de gestegen huizenprijzen. En deels ook doordat we hogere eisen stellen aan het ouderschap.
Zie ook: Krapte kinderopvang zet kinderwens onder druk
Zorgen om het klimaat
De kinderwens van jongeren wordt ook beïnvloed door zorgen om het klimaat. Dit toont onderzoek van Ipsos in opdracht van Milieudefensie Jong, het jongerenteam van Milieudefensie. Het bureau ondervroeg duizend personen tussen 16 en 30 jaar over de klimaatcrisis. Bijna een kwart van hen geeft aan te twijfelen over een kinderwens als gevolg van klimaatstress.
Wereld wordt minder leefbaar
Voorzitter van Milieudefensie Jong Winnie Oussoren (20) kan het zich wel voorstellen, vertelt ze tegen de NOS. 'Dat je denkt: waarom zou ik kinderen willen op een wereld die steeds minder leefbaar wordt. Het geeft aan hoe diepgeworteld deze zorgen zijn.'
Bronnen: Rijksuniversiteit Groningen, de Volkskrant, Onderzoek Milieudefensie Jong, NOS, AD