De meningen over het spelen met speelgoedpistolen en andere nepwapens lopen uiteen. Psycholoog en opvoedcoach Valerie Ritchie benadrukt dat het belangrijk is om als ouder je eigen gevoel te volgen. 'Wij hebben er destijds bewust voor gekozen om onze kinderen niet met speelgoedwapens te laten spelen. Dat was een principiële keuze,' zegt ze.
Tegelijkertijd benadrukt Ritchie dat het in de basis een gezonde vorm van fantasiespel kan zijn. 'Fantasiespel geeft kinderen de ruimte om te experimenteren met thema's als macht, spanning en controle. Ze doen alsof ze een held zijn en dat is een belangrijk onderdeel van hun ontwikkeling.'
Stilstaan bij eigen associaties en gevoelens
Toch zijn er ook kanttekeningen, benadrukt Ritchie. 'Het is belangrijk dat ouders zich bewust zijn van hun eigen associaties en gevoelens hierbij. Als je bijvoorbeeld bent opgegroeid in een land waar oorlog heerste, of zelf nare ervaringen hebt met geweld, is het heel begrijpelijk dat je liever vermijdt dat je kind dit soort spelletjes speelt.'
Lees ook: Zelfstandig en samen spelen, hoe leert je kind dat?
Bijdrage aan ontwikkeling kind
Volgens Ritchie kan spelen met speelgoedpistolen op verschillende manieren bijdragen aan de ontwikkeling van het kind. Ze benoemt een aantal belangrijke aspecten waarin spelen met speelgoedwapens een positieve rol speelt:
-
'Voor sommige kinderen is het spelen met speelgoedwapens een manier om indrukken te verwerken.'
Kinderen komen – zeker online – soms in aanraking met spannende of overweldigende beelden. Afhankelijk van hun leeftijd kunnen ze deze indrukken nog moeilijk plaatsen. Spel is dan een natuurlijke manier om te verwerken wat ze hebben gezien. -
'Het is ook een manier om spanning op te zoeken en grenzen te verkennen.'
Door te spelen met bijvoorbeeld zwaarden of pistooltjes kunnen kinderen ontdekken wat wel en niet oké is. Ze testen niet alleen hun eigen grenzen, maar ook hoe anderen reageren op hun gedrag. Dat helpt hen om sociale vaardigheden te ontwikkelen. -
'Spelen met speelgoedwapens kan dus bijdragen aan hun ontwikkeling.'
Hoewel het voor ouders soms ongemakkelijk voelt, kunnen kinderen via dit spel juist belangrijke dingen leren. Denk aan zelfbeheersing: als een ander kind 'stop' zegt, leren ze dat serieus te nemen. Of het afstemmen van hun kracht: hoe speel je stoer zonder te hard of te wild te zijn? -
'Voor sommige kinderen betekent het ook een boost voor hun zelfvertrouwen.'
In hun spel stappen ze even in de rol van held, ridder of superkrachtige geheim agent. Die fantasierol kan ze helpen om zich sterker en zekerder te voelen in het echte leven.
Ritchie plaatst daarbij wel een kanttekening: 'Natuurlijk kun je hetzelfde effect ook bereiken met ander speelgoed. Het is niet zo dat je per se juist dit specifieke speelgoed nodig hebt om die ontwikkeling te stimuleren.'
Grenzen aangeven
Als je ervoor kiest om je kind met speelgoedwapens te laten spelen, is het belangrijk om duidelijke grenzen te stellen. Ritchie: 'Leg je kind uit dat echte wapens gevaarlijk zijn en dat het spel zich volledig in de fantasiewereld afspeelt. Zo leren kinderen spel en werkelijkheid van elkaar te onderscheiden. Zolang iedereen het spel leuk vindt en vrijwillig meespeelt, is er niets mis mee.'
Daarnaast geeft Ritchie nog een aantal praktische tips om grenzen aan te geven tijdens dit soort spelletjes:
-
'Leg uit dat het niet oké is om iemand erbij te betrekken die dat niet wil.'
-
'Maak duidelijke afspraken, bijvoorbeeld dat het speelgoedwapen nooit op iemands gezicht wordt gericht of op iemand die niet meedoet.'
-
'Maak afspraken over waar er gespeeld mag worden met dit soort speelgoed: Bijvoorbeeld: alleen thuis, in de tuin of binnen – als dat goed voelt. Maar niet op openbare plekken zoals op school of in de supermarkt. Zo voorkom je onwenselijke situaties, zeker omdat sommige speelgoedwapens erg realistisch kunnen lijken.'
-
'Houd als ouder een oogje in het zeil: Het is goed om het spel te stoppen als je merkt dat er te veel boosheid of frustratie in komt. Op dat moment gaat het spel over een grens en is het tijd om in te grijpen.'
Balans tussen vrijheid en duidelijke grenzen
Bij het spelen met speelgoedwapens is het volgens Ritchie belangrijk dat je als ouder zoekt naar een goede balans tussen vrijheid en duidelijke grenzen. Sta je erachter dat je kind hiermee speelt? Maak dan samen afspraken over wat wel en niet oké is. 'Blijf in de buurt en let op hoe het spel verloopt: 'Hoe speelt je kind? Hoe gaan de kinderen met die wapens om?' Zo kun je ingrijpen als het spel te heftig wordt – 'op een rustige, vriendelijke maar duidelijke manier.''
Het helpt ook om afwisseling te bieden in het spel, zodat je kind niet alleen gefocust is op actie en strijd. En misschien wel net zo belangrijk: ga het gesprek aan. 'Stel open vragen als: 'Wat doe je als iemand stop zegt?' of 'Hoe weet je of de ander het nog leuk vindt?' Zo leert je kind grenzen herkennen, beter samen te spelen én na te denken over het effect van zijn of haar gedrag op anderen.''
