De moeder-dochterrelatie verandert
De relatie met je ouders verandert gedurende je leven constant. Als kind ben je heel afhankelijk van ze. Hoe ouder je wordt, hoe meer afstand je van ze neemt. Als je zelf een baby krijgt, gaan je ouders vaak weer een andere rol in je leven spelen.
Band tussen moeders en dochters
Iedere vrouw heeft een ander soort relatie met haar moeder. Voor de een is ze haar steun en toeverlaat, maar het kan ook zijn dat jullie contact moeilijk verloopt. Hoe dan ook, de band tussen ouder en kind wordt gezien als een van de meest unieke en complexe menselijke relaties.
Hoe je ouders met jou als kind omgingen, is bepalend voor je zelfbeeld, de manier waarop jij met emoties omgaat en hoe goed je steun kunt vragen en ontvangen van anderen. Het beïnvloedt de verschillende relaties in je leven: die met je partner, vrienden, je eigen kinderen, enzovoort.
Lees ook: De grote waarde van grootouders
Relatie tussen jou en je ouders
Wat voor soort moeder wil ik worden? Hoe was mijn eigen moeder vroeger? Hoe ben ik opgevoed en wat vind ik daarvan? Wat vind ik belangrijk in mijn leven en wat wil ik voor mijn kind? Zodra je zwanger bent, ga je nadenken over de relatie die je met je kind wilt hebben. En de relatie die je als kind met je ouders had. Dat is immers het belangrijkste referentiekader dat je hebt.
De relatie tussen je ouders en jou heeft de basis gelegd voor wie jij vandaag de dag bent. En zo zal de relatie die jij later met je kinderen hebt, invloed hebben op hun persoonlijkheid.
Lees ook: Het ontwikkelen van moedergevoelens
Welke normen en waarden?
Door de relatie met je ouders te evalueren, kun je bepalen hoe jij het als moeder wilt doen. Je hebt opeens meer begrip voor de keuzes die je ouders maakten, of snapt er juist niets van. Had of heb je een slechte band met je moeder? Dan wil je waarschijnlijk van alles anders doen. Maar ook als je moeder en jij vier handen op één buik zijn, kunnen er dingen zijn die je anders wilt aanpakken bij de opvoeding van je eigen kind.
Bedenk eens welke normen en waarden jij uit je eigen opvoeding wilt meenemen en welke juist niet. Uiteraard heeft je partner net zo'n grote inspraak in de opvoeding. Bespreek met elkaar wat voor gezinssituatie je voor je kind wenst. Misschien was het bij jou thuis taboe om emoties te uiten en was dat in het ouderlijk huis van je partner juist heel normaal. Samen kunnen jullie bepalen waar de nadruk op komt te liggen.
Lees ook: Oneens over de opvoeding, wat nu?
Als jouw moeder oma wordt
Terwijl je partner en jij hebben besloten hoe je de opvoeding wilt aanpakken, wordt je moeder oma. En oma's hebben soms een stevige mening. Bijvoorbeeld over de opvang, de opvoeding of de verzorging van je kind. 'Zou je hem wel naar een kinderdagverblijf brengen?' 'Een muts met dit weer is echt nodig, hoor.' 'Geef je hem nu al een tussendoortje, straks eet hij niet meer.'
Kortom: jullie nieuwe rollen kunnen voor spanningen zorgen. Naast je rol als kind van je moeder, heb je nu ook de rol van moeder voor je eigen kind. En je moeder is nu ook oma. Dat kan best wennen zijn, voor beide partijen.
Loopt het niet lekker, praat er dan over met je moeder. Vertel haar wat je van haar verwacht als oma. Maak haar duidelijk dat jij en je partner jullie kind grootbrengen, en dat jullie besluiten wat jullie het beste voor hem vinden. Daarbij is de situatie waarin we nu kinderen krijgen, anders dan toen jouw moeder jou kreeg. Er zijn veel nieuwe inzichten over opvoeden en verzorging bijgekomen. Dat kan ook andere keuzes met zich meebrengen.
Lees ook: Bewezen: opvoeden is nu zwaarder dan vroeger
Praat over elkaars verwachtingen
In de ideale situatie wordt de moeder-dochterrelatie alleen maar hechter tijdens je zwangerschap. Je kletst met haar over de baby die onderweg is, jullie gaan samen de stad in voor babykleertjes en ze bewondert je groeiende buik. Je moeder verheugt zich op haar rol als oma en fantaseert hoe lief en mooi de baby zal zijn (want jij was natuurlijk ook de allerliefste baby ooit).
Maar het kan ook anders lopen. Misschien had je altijd een hechte band met je moeder, maar verloopt de relatie moeilijker nu je zwanger bent. Je moeder weet bijvoorbeeld alles beter: ze komt steeds met – in jouw ogen – achterhaalde adviezen. Of ze vindt het maar raar dat je een borstvoedingscursus wilt doen of interesse hebt in hypnobirthing en bevallen in bad, want 'dat hadden ze vroeger ook niet'. Misschien vindt ze dat jij te bezorgd bent over je zwangerschap, terwijl jij juist vindt dat zij wel erg praktisch en nuchter is. Of andersom.
Het is fijn als jouw verwachtingen en die van je moeder op elkaar aansluiten. Zodat je moeder niet de deur bij jou platloopt als je dat niet wilt, of andersom. Praat hierover. Je moeder zal zich moeten realiseren dat het jouw leven en jouw baby is, en jij kunt weer rekening houden met haar gevoelens en verlangens. Zo kun je een aardig eind in elkaars buurt komen, terwijl je toch je eigen weg kiest.
Wat als je ouders gaan oppassen?
De relatie met je ouders verandert vaak als je ze inschakelt als oppas voor je kind. Je bent opeens niet meer alleen hun dochter, maar ook een soort werkgever. Dat het niet om echt werk gaat, maakt de situatie nog complexer. Je bent ze dankbaar voor hun hulp en wilt ze de vrijheid geven om het op hun manier te doen. Maar dat maakt het ook lastig om aan te geven hoe jíj het wilt, zeker als dat heel anders is.
Lees ook: Oppasoma en -opa: zo wordt het een succes
Als ouders zich met de opvoeding bemoeien
Sommige opa's en oma's vinden dat zij zich met de opvoeding mogen bemoeien omdat ze regelmatig oppassen. Merk je dat er daardoor spanningen komen? Dat kan jullie band flink beïnvloeden en dat is zonde. Ga het gesprek met ze aan. Vertel ze hoe fijn je het vindt dat ze je helpen en dat ze een hechte band opbouwen met je kind.
Leg ze ook uit welke dingen die ze wel of juist niet doen met jouw kind, je niet fijn vindt. Vraag ze waarom zij het zo doen, en vertel waarom jij het anders ziet. Kijk eventueel hoe jullie water bij de wijn kunnen doen en benoem dat jullie allemaal de beste intenties hebben, maar dat de opvoeding écht aan jou en je partner is.
Onderzoek bewijst: Oma's zijn emotioneel meer betrokken bij kleinkinderen dan bij eigen kinderen
Als je moeder dingen anders aanpakt
Je kind wordt verwend, gaat laat naar bed of eet de hele dag van alles wat van jou niet mag. Ga even bij jezelf na: is het echt zo erg dat je moeder dingen anders doet? Het kan voor je kind ook goed zijn om af en toe lekker buiten de lijntjes te kleuren bij oma. Of te zien dat het bij andere mensen anders gaat dan thuis. Je zou dat voor jezelf ook kunnen zien als een oefening om te leren loslaten...
Je moeder in de weer zien met je kind, brengt ook herinneringen naar boven aan jouw eigen jeugd met haar. Misschien zie je dat ze met jouw kind veel vrolijker en relaxter omgaat dan hoe ze vroeger was met jou. Of dat je kind van haar veel meer krijgt dan jij vroeger kreeg. Je kunt je eens afvragen of dat is wat je vooral stoort. Al ben je nu volwassen, het kan best nog pijn doen om te voelen wat je vroeger hebt gemist.
Ook dat kun je met haar bespreken, om je hart te luchten. Realiseer je dat zij in haar rol als oma heel anders kan en mag zijn, dan hoe ze als moeder voor jou was. Ook omdát ze jouw kind niet hoeft op te voeden. En omdat haar leven nu anders is dan toen ze jou grootbracht. Misschien had ze sommige dingen achteraf best anders willen doen, en is het voor jou fijn om dat te horen. Zo'n gesprek kan de lucht klaren.
Lees ook: Puberteit heftig? De verandering van vrouw naar moeder is net zo ingrijpend
Wat als het niet botert tussen moeder en dochter?
Het krijgen van een kind is een ingrijpende gebeurtenis. Het is fijn als je dit met je moeder kunt delen. Zelfs als jullie nooit een sterke moeder-dochterband hebben gehad, kan het goed voelen als ze nu toch in de buurt is. Maar soms botsen de karakters te veel of zijn er dingen gebeurd waardoor contact er niet inzit.
Verbroken contact met je moeder kan heel pijnlijk zijn en voor een nieuw soort verdriet of gemis zorgen wanneer je zelf moeder wordt. Alleen al dat je geen moeder hebt met wie je het moederschap kunt bespreken. Of met wie je de liefde voor jouw kind kunt delen. Het kan helpen wanneer je steun krijgt van een ander familielid, zoals je schoonmoeder of een tante, of iemand anders met wie je een bijzondere band voelt. Ook als je moeder niet meer leeft, kunnen zij een grote rol spelen.
Overschaduwt het verdriet over de relatie met je moeder je zwangerschap of jouw eigen moederschap? Bespreek dit dan met de huisarts of je verloskundige. Gesprekken met een hulpverlener, zoals een praktijkondersteuner of een psycholoog, kunnen helpen het verdriet een plek te geven. Ook is er opvoedhulp, mocht je daarmee worstelen. Je hoeft het niet alleen te doen.
