Marieke verloor haar ouders en werd daarna moeder: 'Ik wil dat mijn vader en moeder meer voor Bern zijn dan mijn verdriet'

Op 29 mei 2023 hield ik voor het eerst mijn zoon in mijn armen. Mijn man en ik hadden lang op hem gewacht - vijf jaar om precies te zijn. Eindelijk was hij daar, ons eigen kind. Ontstaan in de wetenschap, uit liefde. Net als vrijwel elke moeder kon ik de eerste dagen mijn ogen niet van hem afhouden. Perfect was hij, juist door kleine imperfecties. Die gaven me namelijk waar ik zo op had gehoopt: herkenning.

De vijf jaar die in het teken stonden van ziekenhuizen, dokters en hormonen, hadden voor mij een extra lading. Op mijn 22e verloor ik mijn beide ouders bij de vliegramp in Tripoli, in 2010. Daardoor had ik geen generatie meer vóór mij, wat me bang maakte dat er misschien ook geen generatie na mij zou komen. Dan zou ik een eiland in de tijd zijn - aan beide kanten ontworteld. Ik wilde zo graag dat het leven niet bij mij zou stoppen. Ik wilde doorgeven wat mijn ouders mij hebben meegegeven.

Lees ook: De vader van Lauren is overleden: 'Ik leg de kinderen uit dat opa in een soort open haard gaat'

Een engelenkus op zijn wenkbrauw

Toen ik dat piepkleine perfecte baby'tje in mijn armen had, kreeg ik niet alleen een nieuwe toekomst. Ik kreeg ook een stukje verleden terug. Bern had lange, sierlijke vingers. Pianohanden - net als mijn moeder, die pianiste was. Ook had hij opvallend grote voetjes - net als mijn vader, die met maat 48 door het leven ging. En op Berns rechterwenkbrauw zag ik iets wat ik niet direct kon plaatsen: een rood vlekje bestaande uit twee delen verbonden in een punt. Een soort hartje op zijn kant.

Ik had weleens van een ooievaarsbeet gehoord en dacht dat het dat was. Maar toen ik ging googelen, kwam ik erachter dat dit type plekje op het gezicht een engelenkus heet. Twee kleine kusjes uit de hemel, een hartje voor Bern van zijn grootouders. De kraamtranen die dit opleverde, stopten de eerstvolgende dagen niet meer.

Zeker niet toen de grootouders die wel op kraambezoek konden komen aan ons bed verschenen. Bern is vernoemd naar beide opa's: zijn tweede naam naar mijn vader, zijn derde naam naar mijn schoonvader. Die laatste kon zijn naamdrager in de armen sluiten, mijn vader niet. En daar was ik me op dat moment meer dan ooit van bewust.

Lees ook: 10 originele manieren om te zeggen: Jullie worden opa en oma!

De wieg op zolder

Ik denk dat weinig ouders meer uitkeken naar opa en oma worden dan die van mij. Mijn vader kreeg elk kind aan het lachen. En toen ik nog maar 19 was, begon mijn moeder al over kleinkinderen. ,,Het is zó leuk, zo'n kleintje", verzuchtte ze terwijl ze mijn oude babykleertjes op zolder tevoorschijn haalde. Ze liet me de wieg zien waar mijn broers en ik alle drie in hebben gelegen en vroeg me of ik 'm over wilde nemen. Ik zei dat ik er niet aan moest denken.

Een jaar later hoorde ik dat kinderen krijgen misschien niet vanzelf zou gaan. Drie jaar later begroef ik mijn beide ouders. Mijn moeder bewaarde de wieg - gelukkig maar. Want na jaren van verdriet kwam er uiteindelijk toch een kleinkind in te liggen. En ze had gelijk, het is zó leuk. Er valt veel op zijn plaats nu Bern er is; ik heb het gevoel dat ik precies ben wie ik wil zijn. En ik besef dat alle liefde, vertedering en verwondering die ik voor hem voel, zij ook voor mij voelden.

Waar het pijn doet, zit ook troost

Er gaat geen dag voorbij dat ik niet dankbaar ben dat Bern er is. Maar soms verhindert die dankbaarheid me om te voelen dat er ook een groot gemis is. Bijna was Bern er niet geweest en was ik dat eiland gebleven zonder voor en na. Ik ben zo blij dat hij er wel is, dat ik mezelf niet altijd toesta om mijn ouders te missen.

Maar ik mis ze wel degelijk. In praktische dingen: mijn moeder om raad vragen als hij maar blijft huilen, eens een nachtje logeren of een dagje oppassen. Als de woorden 'opa' en 'oma' vallen in ons huis en daar maar twee mensen mee worden bedoeld in plaats van vier. Als zijn kleine handjes de toetsen van mijn moeders Steinway raken. Als het plukje in zijn nek in een krul draait, net als het haar van mijn vader.

Ik wil proberen om ruimte te maken voor dat gemis. Want daar waar het pijn doet, zit ook troost. In alle kleine dingen die me aan mijn ouders doen denken, zijn ze weer even aanwezig. En daarmee zijn ze ook bij Bern. Ik wil dat ze voor hem gaan leven. Dat mijn vader en moeder meer voor hem zullen zijn dan mijn verdriet. Dat is een zoektocht, maar ik ben het aan hem en hen verplicht om die aan te gaan. Gaandeweg kom ik ze ook weer tegen in mezelf. Als ik gekke liedjes voor Bern verzin, net als mijn vader deed voor mij. Als ik met een washandje over zijn gezichtje wrijf, precies zoals mijn moeder deed bij mij.

Lees ook: Kinderboeken over de dood: de mooiste tips per leeftijd

Bellenblazen naar de hemel

Op 12 mei was het veertien jaar geleden dat mijn ouders omkwamen, de eerste keer dat Bern deze dag meemaakte. Daarnaast was het mijn eerste Moederdag, als moeder zonder moeder. Ik wilde dat het ook een mooie dag zou zijn, niet alleen een verdrietige. Voor Bern, en voor mezelf. We bezochten het duingebied bij ons huis dat met een beetje fantasie best een beetje lijkt op het Krugerpark - de safari die mijn ouders maakten op hun laatste reis. Ik nam hun foto mee met twee rode rozen en draaide mijn moeders favoriete pianostuk.

En daar samen op een picknickkleed creëerden we een nieuwe traditie. Eentje van lichtheid en liefde, die lucht geeft in plaats van verstikkende stilte. Ik nam een bellenblaas mee en legde aan Bern uit dat we bellen gingen blazen naar de hemel. Zo konden opa en oma zien dat we ze misten en aan ze dachten. Ik hoop dat ze goed hebben gekeken.

Tekst: Marieke Poelmann