Kraamwerk: ‘Ja, oma is lief, maar ook héél aanwezig’

Linny (39) werkt sinds haar twintigste in de kraamzorg. Dit keer stuit ze op een wel heel aanwezige oma. ‘Ze staat er met haar neus bovenop als er borstvoeding wordt gegeven, doet de baby het liefst hoogstpersoonlijk in bad en kookt elke avond voor het gezin.’

‘“Maar ze is echt heel lief, hoor,” haast de kraamvrouw bij wie ik deze week werk zich te zeggen. “Ze doet zo veel voor ons.” Ik glimlach. “Dat geloof ik. Je kinderen boffen met zo’n oma.”

Voor de lieve vrede

De kraamvrouw knikt en glimlacht een beetje, maar in haar blik zie ik nog iets anders. Iets wat me al vaker is opgevallen sinds ik hier twee dagen geleden aan de slag ben gegaan. Het laat zich lastig omschrijven, maar ik hou het erop dat er dingen zijn die ze wil zeggen maar die ze voor zichzelf houdt. Voor de lieve vrede. Zojuist, toen ik opmerkte dat haar schoonmoeder zo betrokken is, liet ze een klein beetje doorschemeren dat die betrokkenheid soms misschien wel wat aan de grote kant is, maar onmiddellijk voelde ze zich schuldig, zag ik. Om daarna te benadrukken hoe lief oma wel niet is.

Dat is ze zeker, dat zie ik ook wel. Maar naast lief is ze ook ontzettend aanwezig. Toen ik binnenkwam en het kennismakingsgesprek voerde, zat oma – de moeder van de vader van de kinderen – erbij op de bank. Toen ik uren later wegging, was ze er nog steeds. Ze heeft zelf drie kinderen grootgebracht en deelt voortdurend haar kennis. Ze staat er met haar neus bovenop als er borstvoeding wordt gegeven, doet de baby het liefst hoogstpersoonlijk in bad en kookt elke avond voor het gezin. En als ze er niet is, belt haar zoon haar voortdurend, valt me op.

Lees ook: Rol van opa en oma in de opvoeding

Verstikkende aanwezigheid

“Sinds haar man is overleden, heeft ze nog meer tijd voor ons,” zei de kraamvrouw al. “Ze helpt altijd met de jongens.” De jongens, dat is de tweeling van drie jaar die nu een klein zusje heeft gekregen. Ik begrijp goed dat hulp van een oma fijn is, maar haar aanwezigheid werkt verstikkend voor de kraamvrouw. Borstvoeding is al best stressvol en al die adviezen plus het meekijken helpen niet. De baby in bad doen is niet alleen leuk, maar ook goed voor de hechting met de ouders. Dat hoeft oma niet de hele tijd te doen.

“Heb je mijn hulp nodig?” vraag ik, volkomen neutraal. Ik denk eerst dat de kraamvrouw gaat zeggen dat ze niet weet wat ik bedoel, maar dan knikt ze. En ik knik ook. Zo sluiten we stilzwijgend een verbond.

Ineens ben ik hulpbehoevend

Ik ben vanaf dat moment ineens erg hulpbehoevend. Toevallig was ik vorige week nog in een gezin met vier kinderen, allemaal onder de negen jaar, en dat liep op rolletjes, maar met de tweeling heb ik het erg zwaar. Zo zwaar dat de hulp van oma onontbeerlijk is. Zodra ze binnenkomt, zeg ik hoe fijn het is dat ze vandaag weer is gekomen. En dat de jongens zo graag naar de speeltuin willen, maar dat ik er niet aan toekom omdat de baby huilerig is. Vast een regeldag. Zou oma misschien zo lief willen zijn om…

“Natuurlijk,” zegt ze en ze hijst de jongens meteen in hun jasjes. “Haast jullie niet!” roep ik als ik de voordeur achter ze dichtdoe. Vanaf de bank kijkt de kraamvrouw me glimlachend aan. “Dank je wel,” zegt ze en ik knik. Als ze straks terugkomen, vind ik het zo lastig dat ik de jongens tosti’s heb beloofd, maar niet begrijp hoe het tosti-ijzer werkt. En daarna willen ze ongetwijfeld heel graag verven. Ja, zo’n lieve oma, die is goud waard.’

Tekst: Mariëtte Middelbeek – Beeld: Anna Bay