Drie generaties onder één dak: 'Opa en oma leren onze kinderen vertragen'

Leon: 'De fijnste momenten zijn de zaterdagen dat we in de tuin aan het werk gaan. We hebben 1.300 vierkante meter bostuin. Mijn schoonvader Frank is gek op tuinieren, hij doet het dagelijks onderhoud. In het weekend helpen wij ook weleens mee.

Met vroeg wakker wordende kinderen staan wij vaak wat eerder op, maar als Frank ziet dat we bezig zijn, haakt hij aan. Judith en ik doen de wat grovere klussen, het vegen en het sjouwwerk met grind of houtsnippers.

Anne zorgt steevast voor de koffie en meestal eindigen we aan het einde van de dag met z'n allen op de picknickbank in de tuin. Fles rosé open, friet erbij. Alles gebeurt spontaan, dat maakt zo'n dag geslaagd.'

Lees ook: Zo maak je de tuin veilig voor je kind

Geen gemakkelijke oppas

Judith: 'Ik vind het heerlijk om te zien dat Abel zijn emmertje en schepje pakt om opa in de tuin te gaan helpen. Die momenten dat ze samen iets doen ontstaan gewoon. We hebben geen vaste regels of afspraken over het samen leven onder één dak.

De keren dat ik in een jaar vraag of mijn ouders even op de kinderen willen passen, zijn op één hand te tellen. Ik herinner me maar één moment, toen ik halsoverkop met de hond naar de dierenarts moest. Ik zie Frank en Anne niet als gemakkelijke oppas omdat we zo dicht bij elkaar wonen.

Kloppen op de tussendeur

Abel en Leah zijn onze kinderen en ik ben verantwoordelijk voor ze. Opa en oma hebben een vaste oppasdag, dat is alles. Hoe heerlijk is het dat we de kinderen om 7.45 uur in pyjama naar hen kunnen laten gaan en daar alleen een deur voor hoeven open te doen? Ze laten ook drie dagen in de week hond Jip uit. Die heeft een mand hier, maar loopt net zo makkelijk naar zijn mand bij mijn ouders.

Hun woonruimte is aan ons huis vastgebouwd. Als Leah en Abel naar opa en oma willen, dan kloppen ze op de tussendeur die onze woningen scheidt. Andersom doen mijn ouders dat ook. We lopen de deur niet plat bij elkaar. Natuurlijk is het handig dat ik even kan binnenlopen om koffiemelk te lenen, maar we hebben ons eigen leven.'

Lees ook: 15x cadeaus om opa en oma te bedanken voor alles wat ze doen

Puzzelen met ruimte

Leon: 'Toen we hier kwamen wonen, stond er een huisje dat rijp was voor de sloop. We lieten er een houtskelet bungalow op bouwen, alles gelijkvloers. Het idee was er toen al om ooit te gaan verbouwen om meer kamers te maken. Judith kwam op een dag met het plan om niet langer te sparen voor een uitbouw in de toekomst, maar om nu uit te bouwen om haar ouders daarin te laten wonen.

"Dat zul je wel een heel gek idee vinden en niet willen," zei ze. Maar zo'n raar idee vond ik het niet. Mijn opa woonde vroeger bij ons in huis. Ik heb veel herinneringen aan hem. In die tijd ging het ook nog om samenwonen in een huis met één woonkamer. Frank en Anne hebben hun woongedeelte met een eigen voordeur. Het was een hele puzzel om voldoende ruimte te creëren, omdat je maar een beperkt aantal meters mag uitbouwen. Onze slaapkamer werd hun keuken en zij kregen onze bestaande badkamer.

Wij bouwden op een andere plek een nieuwe bad- en slaapkamer. Om nog wat extra ruimte te maken, hebben we in onze bostuin een bouwkeet met een groot raam neergezet die we gezellig hebben ingericht. Frank mediteert er elke ochtend en avond, wij gebruiken 'm als kantoor op thuiswerkdagen en soms overnachten er mensen die op bezoek zijn.'

Zelfstandig, maar niet alleen

Judith: 'Voor mijn ouders betekent het dat ze zelfstandig wonen, maar niet alleen zijn. Vooral mijn vader vindt dat een prettig idee, mocht er iets met hem of mijn moeder gebeuren. Ik vind het fijn dat we er voor hen kunnen zijn als ze met dikke griep op bed liggen of mijn moeder last heeft van andere gezondheidsklachten.

Tegelijkertijd vind ik dat ook het enige lastige aan deze manier van samenwonen: mijn verantwoordelijkheidsgevoel is groot. Ik sta voor mijn gevoel continu 'aan' en moet er wel voor hen zijn als het nodig is. Ook al vragen ze echt niet veel van ons, ik denk dat ik als dochter dat toch sterker voel dan Leon.'

Leon: 'Ja, jij voelt je soms weer even heel duidelijk hun kind. Ik heb dat uiteraard minder, omdat het niet mijn ouders zijn. Ik vind het mooi dat we met elkaar mee kunnen leven. Als het hard geregend heeft, kijk ik samen met Frank even op het platte dak of er geen water op is blijven liggen. Ondertussen kan hij even zijn verhaal kwijt.'

Lees ook: De grote waarde van grootouders: 'Opa en oma bewaken de continuïteit in het leven van je kind'

Delen is leuker

Judith: 'Ik geniet van de manier waarop we zorgdragen voor elkaar. Ik bestel brood voor de hele week en op donderdagavond komt de bakker voorrijden. Abel en Leah pakken de bestelling voor opa en oma aan en bezorgen het brood bij hen. Dat is vaste prik.

Als Anne stofzuigt, dan neemt ze ook de gezamenlijke bijkeuken en soms een deel van de gang mee. Als zij een probleem hebben met wifi of hun telefoon, dan helpt Leon. We delen veel spullen. Waarom zouden we allerlei apparaten zelf aanschaffen? Ik vind dat vanuit milieuoverwegingen heel onlogisch. Ik ben er trots op dat ik het idealisme dat ik van huis uit heb meegekregen nu op deze manier een plek kan geven.

Het is ook zo veel leuker om te delen. We steken anderen in de straat er ook mee aan. Van de overbuurvrouw lenen we de hogedrukreiniger, van een andere buurman een ladder. Bij ons in de straat wonen trouwens nog drie gezinnen die net zo'n constructie hebben als wij, waarbij meerdere generaties onder één dak wonen.'

Krantenknipsels delen

Leon: 'Ik denk dat het voor veel meer mensen een mooie vorm van samenleven kan zijn. Het wordt steeds lastiger een betaalbaar huis te vinden en hoe mooi is het om zo veel van elkaar mee te maken? We delen trouwens ook kennis.

Frank spit elke ochtend de krant door en knipt de artikelen uit die over thema's als duurzaamheid. Dan komen we thuis en liggen er krantenknipsels op het aanrecht. Die knipsels zorgen er bij mij weer voor dat ik verder op onderzoek uitga. Wat betekent het als er een heffing komt op zonnepanelen? Hoe gaan we om met klimaatverandering?'

Ze zijn bij alle mijlpalen

Leon: 'Het houdt Frank en Anne jong door met ons mee te denken. Ze vinden het ontzettend belangrijk de wereld goed door te geven aan hun kinderen en kleinkinderen. Ze hadden nooit de verduurzaming kunnen doorvoeren die wij hier hebben gedaan.

We hebben veertig zonnepanelen op het dak en een warmtepomp zodat we van het gas af zijn. In hun rijtjeshuis hadden ze bovendien veel minder meegekregen van hun kleinkinderen. Ze zijn bij alle mijlpalen. Dat Abel en Leah leerden kruipen en lopen en ook dat Leah nu naar school gaat.'

Als hij het over kon doen

Judith: 'Frank zegt nu weleens dat hij het anders zou hebben gedaan met mij, mijn broer en twee zussen, als hij het over zou kunnen doen. Hij bracht ons nooit naar school, werkte fulltime. Nu brengt hij Leah naar school met de fietskar en ik zie hoe blij hij is dat hij dat kan doen. Dat zijn echt gouden momenten.

Of laatst, toen ik voor het eerst met Leah ging shoppen. Ik vroeg mijn moeder om mee te gaan. Dat vond ze geweldig. Leah zocht een jurkje uit, we dronken samen koffie bij de HEMA; blijer kun je een oma toch niet maken?'

Lees ook: 6 redenen om als vader vaker thuis te zijn, volgens thuisblijfvader Tim Gouw

Rust in de Achterhoek

Judith: 'Ik vind het waardevol dat opa en oma bijdragen aan de opvoeding van hun kleinkinderen. Ik heb jarenlang in het centrum van Utrecht gewoond en had nooit gedacht dat ik zou terugkeren naar mijn roots in de Achterhoek, laat staan dat ik met mijn ouders onder één dak zou gaan wonen.

We hebben een druk leven en voor mij geeft hier wonen rust, zeker op de manier waarop we dat nu doen. Ik glunder als ik Abel en Leah in gele hesjes zie lopen en met opa afval zie prikken langs de kant van de weg. Als ik met de kinderen thuis ben, dan ben ik vaak nog aan het multitasken. Ik wil het leuk hebben met ze, maar moet ook het huis schoonmaken. Of ik zit met mijn hoofd toch nog bij mijn werk.'

Legpuzzels van vroeger

Judith: 'Als Frank en Anne voor onze kinderen zorgen, hebben ze honderd procent focus op hen. Dan zie ik ze met hen aan tafel zitten, oude legpuzzels maken die ik nog van vroeger ken. Of ze spelen met speelgoed waar ik zelf als kind mee speelde. In de bijkeuken staat een grote bak met speelgoed die we delen. Soms ligt het hier, soms bij Frank en Anne.

Als we op dinsdagavond bij hen eten, helpen ze oma met koken. Ze hebben daar allebei hun eigen krukje en weten precies waar alle keukenspullen liggen. Ook hebben ze bij opa en oma hun eigen boekjes en series die ze kijken. De jongen, de mol, de vos en het paard lezen wij bewust niet, dat doen ze bij opa en oma. Zo creëren ze echt hun eigen momenten. Frank speelt ook weleens met Abel een potje voetbal in de tuin. "Opa voetballen?" hoorde ik hem pas vragen. Ik wist niet wat ik hoorde. Mijn vader voetbalde vroeger nooit met ons!'

Lees ook: De leukste kinderpuzzels per leeftijd (plus dit leert je kind ervan)

Rustiger aan

Judith: 'Frank wilde ook altijd al graag een hond. Jip is nu een deelhond geworden, net als dat we een deelwasmachine en een deelauto hebben, een elektrische. Leuke bijkomstigheid: door het uitlaten van Jip heeft Frank een heleboel mensen leren kennen in het dorp. Hij maakt met iedereen een praatje en weet alles.

Opa en oma maken veel meer mee door zo nauw verbonden te zijn met ons en hun kleinkinderen. Voor de kinderen is het ook gewoon geworden dat opa en oma dichtbij zijn. Eerder dit jaar waren we zes weken op vakantie. Toen zei Abel in de laatste week: "Ik moet naar huis, want opa en oma wachten op mij". Ik maakte er een filmpje van en stuurde dat naar Frank. Die werd emotioneel toen hij het zag. Ze missen de kinderen als ze ze een dag niet hebben gezien.

Mijn vader en moeder zijn blij dat ze zo veel met Abel en Leah kunnen doen. Voor Abel en Leah is het samenwonen met hun grootouders verrijkend. Opa en oma leren onze kinderen vertragen, het rustiger aan te doen. Dat zet mij dan weer aan het denken om mijn leven anders in te gaan richten. Door met drie generaties zo dicht bij elkaar te wonen, inspireren we elkaar.'

Tekst: Nadine Folkers - Foto's: Marie Broeckman