Waarom kinderen steeds later zindelijk worden

Leestijd 3 minuten • 22 juni 2025, 13:30

Hoe ga je om met een kleuter die nog niet zindelijk is als hij naar school gaat? Uit nieuw onderzoek blijkt dat maar liefst één op de vijf kinderen nog in zijn broek plast of poept als hij 4 jaar is en begint op school. Dit vormt niet alleen een uitdaging voor ouders, maar ook voor scholen die hier vaak niet op zijn voorbereid.

(Medisch) beoordeeld door:

Debby Mendelsohn

Zindelijkheids-deskundige

Lees verder onder de advertentie

Wanneer zijn kinderen zindelijk?

De leeftijd waarop een kind zindelijk is, loopt veel sterker uiteen dan bijvoorbeeld de leeftijd waarop een baby leert tijgeren, kruipen, zitten en staan. Toch voelen veel ouders de druk als het om zindelijkheid gaat. Niet in de laatste plaats omdat de meeste basisscholen verwachten dat een kind zindelijk is als het op school begint. Simpelweg omdat leerkrachten geen tijd hebben om luiers te verschonen.

Lees ook: Wanneer 'moet' mijn kind zindelijk zijn?

Nieuw onderzoek over zindelijkheid

Uit onderzoek van het Nij Smellinghe ziekenhuis in Drachten, een van de acht Defecatie Expertise Centra (DEC) voor kinderen in Nederland, blijkt dat één op de vijf kinderen nog in zijn broek plast of poept bij de start van de basisschool. Plas- en/of poepproblemen hebben vaak een grote weerslag op het kind en de ouders.

Lees verder onder de advertentie

'Denk aan gezondheidsproblemen, schaamte, spanning, stress of frustratie. Een kind wordt gepest, omdat hij in zijn broek heeft gepoept. Durft niet ergens anders te logeren vanwege de angst om in bed te plassen of te poepen. Ouders worden boos of raken gefrustreerd', zo luidt het persbericht.

Op de basisschool nog niet zindelijk

In 2017 is er ook onderzoek gedaan onder alle zesduizend basisscholen in Nederland. Van alle kinderen die voor het eerst naar groep 1 gaan, bleek 4 procent niet zindelijk. Dat komt neer op één kind per kleuterklas. Uit het onderzoek kwam ook naar voren dat leerkrachten dit in toenemende mate zien als een probleem.

Het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid schrijft in haar richtlijn over zindelijkheid dat ongeveer 7 procent van de 4- tot 7-jarigen weleens in zijn broek plast. Dat zijn gemiddeld twee kinderen per klas.

Lees verder onder de advertentie

Lees ook: Zindelijkheidstraining in 5 stappen

Betere luiers als oorzaak?

Kinderen zijn tegenwoordig zeven tot twaalf maanden later zindelijk dan dertig jaar geleden. Wat precies de oorzaak is van het opschuiven van de leeftijdsgrens waarop kinderen zindelijk worden, is niet bekend.

Deskundigen hebben wel vermoedens. Ze denken dat dit komt doordat wegwerpluiers tegenwoordig een stuk beter van kwaliteit zijn. Ze absorberen beter dus een kind heeft minder last van een volle luier. Maar ook voor ouders zijn wegwerpluiers een stuk makkelijker dan de luiers van vroeger die je moest uitkoken.

Lees verder onder de advertentie

Getest: Dit zijn de beste luiers

Training voor zindelijkheid wordt uitgesteld

Wat ook meespeelt, is het aantal opvoeders van een kind. Dat zijn er meer dan vroeger. Meer moeders werken, kinderen gaan naar een crèche, hebben een oppas thuis of gaan regelmatig naar opa en oma. Hierdoor kan het makkelijk gebeuren dat de eerste tekenen van interesse in de wc later worden opgepikt of het trainen van de zindelijkheid uit praktisch oogpunt wordt uitgesteld tot de (zomer)vakantie, als ouders meer tijd hebben om een peuter te begeleiden.