Wat leren kinderen in groep 1?
Hoewel kinderen van vier nog niet leerplichtig zijn, gaan ze meestal al wel naar school. Wanneer een kind precies naar school gaat, verschilt per basisschool. Meestal is dat direct na hun vierde verjaardag.
Elke school in Nederland mag zelf bepalen op welke manier en met welke lesmethodes ze invulling geven aan de kerndoelen van het Ministerie van Onderwijs. Dat is een opsomming van alles wat een kind moet kennen en kunnen als hij overgaat naar het voortgezet onderwijs. Op basis van de kerndoelen zijn er leerlijnen en leerdoelen per groep vastgesteld. Dit is globaal wat een kind spelenderwijs leert in groep 1.
Hier lees je hoe je jouw kind kunt voorbereiden op de basisschool.
De eerste weken in groep 1
Wat is hij groot, en tegelijk, als je het vergelijkt met de andere kinderen op het schoolplein: wat is hij eigenlijk klein! Het is een flinke stap van de peutergroep op de crèche of lekker thuis, naar zo'n grote schoolklas. Sommige kinderen zijn er echt aan toe, anderen hebben even tijd nodig om te wennen. Als het goed is, weet de juf of meester van groep 1/2 daarmee om te gaan.
Wennen op school
De meeste scholen hebben een wentraject, waarbij je kind enkele ochtenden of middagen gaat wennen in de klas voordat hij 4 jaar is. Als hij daarna naar school gaat, merk je misschien dat hij het lastig vindt om te wennen op school. Dan kun je hem ook af en toe thuis houden. Het kan ook zijn dat je kind de eerste paar weken ontzettend moe is van alle indrukken van school. Dan is een dag of middag thuis (bijvoorbeeld woensdagochtend of vrijdagmiddag) een prima rustmoment. De leerplicht geldt immers pas op de eerste schooldag van de maand nadat hij vijf jaar is geworden.
Je kunt je 4- of 5-jarige kind maximaal vijf uur per week thuishouden, zonder dat je hiervoor toestemming hoeft te vragen. Dit is bijvoorbeeld handig als je kind moe is of moeite heeft om aan het schoolritme te wennen. Als je je kind meer dan vijf uur per week wil laten missen, moet je toestemming van de schooldirecteur hebben.
Aan- en uitkleden
Voor hij naar school gaat, moet je kind zichzelf kunnen aan- en uitkleden. Knopen en ritsen dichtmaken hoeft nog niet, maar dat leert hij als hij alles zelf moet doen. Zorg dat je kind makkelijke kleding draagt als hij naar school gaat, die praktisch is bij het naar de wc gaan. Schoenen met klittenband of een rits zijn ook handig.
Regelmaat en rituelen
Groep 1 staat in het teken van wennen aan regelmaat en rituelen op school. Zo begint de dag vaak samen in een kring. De klas is meestal zo ingericht dat de kinderen in verschillende hoeken en aan tafels kunnen werken in kleine groepjes. De nadruk ligt vooral op spelen in de 'huishoek' of 'bouwhoek'.
Leren
Is het wennen gedaan, dan kan het echte leren beginnen. In veel kleuterklassen zitten groep 1 en groep 2 samen. De leerkracht houdt in de gaten welke kinderen werkjes van groep 1 doen en welke van groep 2. Kinderen in groep 2 krijgen bijvoorbeeld al voorbereidend lezen, terwijl kinderen in groep 1 daar nog niet aan toe zijn.
Samenvatting: algemene leerdoelen in groep 1
-
De nadruk ligt op het wennen aan naar school gaan. Er is aandacht voor regelmaat en rituelen.
-
Het leren gebeurt spelenderwijs.
-
Je kind leert en speelt in kleine groepjes, in steeds een andere hoek van de klas.
Meer weten: Welke soorten basisscholen zijn er?
Taalgevoel in groep 1
Kinderen die beginnen in groep 1 kennen 4.000 woorden passief en 2.500 woorden actief. Het streven is dat je kleuter in groep 1 3.000 woorden bijleert. Dat gaat spelenderwijs. Je kind leert nieuwe woorden tijdens het voorlezen, maar ook aan de hand van thema's die ze in de klas bespreken. Denk aan 'ziekenhuis' of 'keuken'.
Verhalen herkennen
Een kind in groep 1 kent de structuur in verhalen en ontdekt de samenhang tussen teksten en illustraties. Ook kan een kind in groep 1 aan de hand van de kaft van een boek al voorspellen wat voor soort verhaal erin staat. Kinderen oefenen verder met het navertellen van een verhaal dat ze hebben gehoord.
Oriëntatie op letters
Kinderen in groep 1 oriënteren zich al een beetje op schrijven en lezen. Ze ontdekken bijvoorbeeld dat lezen iets anders is dan schrijven, ze gaan aan de slag met letters en ontdekken welke letters in hun eigen naam zitten. Kinderen in groep 1 kunnen vaak hun eigen naam schrijven. Dit doen ze vooral door de letters na te tekenen. Ieder kind doet dit in zijn eigen tempo.
Vragen stellen
In groep 1 leren de kinderen ook luisteren naar de juf en instructies op te volgen. Bijvoorbeeld: 'Als de bel gaat, pak je je tas en ga je in de rij staan bij de deur'. Ook leert je kind vragen te stellen zodat hij ergens meer over te weten kankomen. Dat past goed bij de leeftijd: kleuters zijn nog altijd dol op de 'waarom-vraag'.
Samenvatting: taalgevoel in groep 1
-
Je kind leert in twee jaar tijd 3.000 nieuwe woorden.
-
Hij kent de structuur in verhalen.
-
Hij oriënteert zich op letters.
-
Hij leert vragen stellen om meer te weten te komen.
Rekenen in groep 1
Verder tellen
Waarschijnlijk kan je kind al een beetje tellen. Op school leert hij doortellen tot tien en later ook tot twintig. Zonder ze eerst te tellen, kan je kind ook kleine groepjes herkennen van voorwerpen als snoepjes of balletjes. Hij maakt ook kennis met begrippen als 'veel' en 'weinig', en 'meest' en 'het minste'.
Voorwerpen tellen
Verder leert je kind voorwerpen tellen, bijvoorbeeld kralen aan een ketting, of koekjes op een bordje. Zo krijgt hij langzamerhand een idee van hoeveelheden. Ook gaat hij groepjes voorwerpen splitsen en leert zo de basis van rekenen. Je kind maakt ook kennis met cijfers: hoe ze eruitzien en welk aantal ze vertegenwoordigen.
De dagen van de week
Heel belangrijk, en dat valt onder rekenen, is het leren van de dagen van de week en de maanden van het jaar met de seizoenen die erbij horen. Vaak beginnen kleuters de dag met een liedje over de dagen van de week.
Van voor naar achter
Kinderen leren met rekenen ook begrippen aan als 'voor', 'achter' en 'links' en 'rechts'. In groep 1 knutselen ze veel; niet alleen om lekker creatief bezig te zijn, maar het heeft ook te maken met rekenen. Ze leren patronen herkennen en die voortzetten, door bijvoorbeeld kralen te rijgen of een tekening af te maken.
Vol, voller volst
Kinderen leren met rekenen ook structuren kennen, zoals 'groot, groter grootst' of 'zwaar, zwaarder, zwaarst' en 'vol, voller, volst' en oefenen daar ook mee.
Samenvatting: rekenen in groep 1
-
Verder tellen, tot twintig.
-
Spelenderwijs patronen en structuren herkennen.
-
Oriënteren in de ruimte.
Wereldoriëntatie in groep 1
Bouwen
Het lijkt of hij alleen maar aan het spelen is, maar in feite leert je kind van alles als hij aan het bouwen is. In iedere kleuterklas zijn materialen aanwezig om mee te bouwen, zoals Lego, K'Nex en Kapla. Tijdens het knutselen leert hij de kleuren en hoe verschillende materialen aanvoelen.
Nat en droog
Spelenderwijs leert je kind ook wat voor weer het is en leert hij de verschillende elementen kennen. Dat leert je kind bijvoorbeeld door te spelen met klei, zand en water. Bij de begrippen nat en droog leren kleuters ook de verschillende weertypen.
Vandaag en gisteren
Een klein beetje geschiedenis krijgt je kind ook al in groep 1. Zo leren kleuters begrippen als vandaag, gisteren en eergisteren. Maar ook maken ze kennis met: dag, nacht en ochtend en het verband tussen de zon, maan en sterren.
Socialer
Sociaal-emotioneel maakt je kind in groep 1 een enorme ontwikkeling door. Van een soms nog best egocentrische peuter, wordt je kind een sociale(re) kleuter. In de sociale omgeving van de klas leert je kind anderen te helpen als dat wordt gevraagd en ziet hij dat er verschillen zijn tussen kinderen (denk aan afkomst of traditie of karaktereigenschappen). Je kind leert die verschillen ook aanvaarden.
Samenvatting: wereldoriëntatie in groep 1
-
Bouwen en stapelen met allerlei materialen.
-
Begrippen als 'vandaag' en 'gisteren'.
-
Je kind wordt socialer.
Bron: Wijzer op de basisschool