Kind wil niet meer in eigen bed slapen: 7 gouden tips

Rooming-in versus rooming-out

De meeste baby's slapen de eerste weken of maanden bij hun ouders op de slaapkamer. Dat heet rooming-in en dat is heel normaal. Je baby slaapt dan in zijn eigen wieg, ledikant of co-sleeper. De eerste maanden wordt het afgeraden om je kind bij je in bed te laten slapen, de kans op wiegendood is dan veel groter. Met rooming-in heb je goed zicht op je baby, hij hoort jouw ademhaling en het is handig als je borstvoeding geeft. Maar op een gegeven moment gaat je baby in zijn eigen kamer slapen. Dat noem je rooming-out. Hier lees je meer over rooming-in versus rooming-out.

Lees ook: Dit zijn de beste slaaptrainers voor kinderen van dit jaar

Wat als je kind bij jou in bed wil slapen?

Maar wat als je kind al groter is? Soms gebeurt het dat je peuter of kleuter bij jou in bed wil slapen. Bijvoorbeeld als hij net een nachtmerrie heeft gehad of ziek is. Als er niets met je kind aan de hand is, maar wel aan jouw bed staat omdat hij bij je wil slapen, ben je misschien te moe om 's nachts de strijd met hem aan te gaan. Je bent bang dat hij eventuele broers en zusjes wakker maakt en neemt hem daarom maar bij jou in bed. Je kind slaapt snel door, maar begrijpt hij ook dat dit een uitzondering is? Voor je het weet, wordt die snelle oplossing een gewoonte en dan is het lastig om je kind weer in zijn eigen bed te krijgen.

Mogelijke oorzaken

Belangrijk is op zoek te gaan naar de oorzaak. Wat is de reden dat je kind niet (meer) in zijn eigen bed wil slapen, maar in jouw bed? Ga op zoek naar de oorzaak. Is hij ergens bang voor of vindt hij het eng om alleen te zijn in het donker? Als je weet waarom hij niet in zijn eigen bed wil slapen, kun je een oplossing bedenken.

Een nachtlampje kan bijvoorbeeld helpen. Zorg voor een zacht nachtlampje, liefst met een rode gloed zodat het de aanmaak van het slaaphormoon melatonine niet kan onderdrukken.

Let er wel goed op dat je niet je kind woorden in de mond gaat leggen. Als je regelmatig vraagt: 'Waar ben je bang voor?' kan je kind denken: oké, ik moet dus ergens bang voor zijn. Als ik bang ben, mag ik bij papa en mama in bed. En dat is nu juist wat je wilt voorkomen. Stel zoveel mogelijk open vragen. Zoals: 'Waarom wil je niet op je eigen kamer slapen?' Pas natuurlijk wel de vraag aan op de leeftijd van je kind. Als je kind de vraag niet snapt, dan kan hij 'm ook niet beantwoorden.

Hoe leer je je kind in eigen bed slapen?

Als jij en je partner er geen moeite mee hebben om je bed te delen en dit een bewuste keuze is, is er niets aan de hand. Het probleem komt pas als je wil dat je kind wél in zijn eigen bed blijft slapen. Omdat je zelf niet goed slaapt of misschien omdat je zwanger bent van je tweede (of derde) kind. Hoe ga je dat doen? Denk daar van tevoren goed over na. Slapen jullie straks met meerdere kinderen in bed of wisselen broertjes en zusjes elkaar af?

Uiteindelijk is leren slapen in zijn eigen bed een belangrijke fase in de ontwikkeling van je kind. Het draagt voor een groot deel bij aan zijn zelfstandigheid.

Veilig en vertrouwd

Om ervoor te zorgen dat je kind in zijn eigen bed gaat slapen, is het belangrijk dat je hem een veilig en vertrouwd gevoel geeft. Als je kind altijd met een knuffel slaapt, is die natuurlijk onmisbaar. Hangt er in jouw slaapkamer een klok die 'tikt'? Hang er dan ook één op in de slaapkamer van je kind. Hij herkent dat geluid en kan zo rustig in slaap vallen.

Ook een vast bedritueel zoals in bad gaan, een verhaaltje voorlezen of nog even een liedje zingen voor het slapen gaan, helpt. Het is belangrijk dat je je kind wakker in bed legt, zodat hij leert dat het een fijne plek is. In eerste instantie kun je hem gewoon in bed leggen en nadat je hem welterusten hebt gewenst de kamer verlaten. Rommel eventueel nog wat in de buurt van zijn kamer, zodat je kind hoort dat je in de buurt bent.

Protesteert je kind al wanneer je nog maar zijn kamer binnenloopt wanneer het bijna bedtijd is? Dan is het een goed idee om overdag ook af en toe hier te vertoeven. Vouw hier eens de was op of lees eens een boekje voor.

Kies het juiste moment

Als je wil dat je kind in zijn eigen bed gaat slapen, kun je dit het beste op een moment doen dat je kind niet te gespannen is. Dus niet als de sinterklaasdrukte voor de deur staat of rond een verjaardag of verhuizing. Je kind krijgt in deze periodes al genoeg te verwerken en zo'n verandering van bed kan dan erg veel indruk op hem maken. Het is ook heel belangrijk dat je het zelf niet spannender maakt dan het is. Hoe spannender jij het vindt, hoe spannender je kind het vindt. En deze spanning kan er zomaar eens voor zorgen dat het niet goed gaat.

Zeven gouden tips: je kind in eigen bed laten slapen

Wil je dat je kind voortaan in zijn eigen bed slaapt? Deze zeven gouden tips kunnen je stap voor stap helpen.

1. 1

   Creëer een veilige en vertrouwde slaapomgeving
   Maak de kamer gezellig en prettig. Overweeg een nachtlampje, een zacht speelgoed of een vertrouwd dekentje.

2. 2

   Stel een vast slaapritueel in
   Ga eens na hoe jullie bedritueel er nu uitziet. Zijn er dingen die anders kunnen? Als je je kind elke avond een filmpje laat kijken voor het slapen gaan, kun je dat beter achterwege laten. Hierdoor kan hij moeilijker in slaap vallen. Neem de tijd om je kind naar bed te brengen en lees hem een verhaaltje voor. Hier lees je meer over een goed bedritueel.

3. 3

   Blijf niet wachten tot je kind in slaap valt
   Als je kind het een beetje spannend vindt om te gaan slapen, verlaat dan toch zijn kamer en blijf niet bij zijn bed zitten. Ga eventueel in de buurt van zijn kamer de was opvouwen, zodat hij je wel hoort rommelen en weet dat je in de buurt bent. Vaak is dat genoeg en kan je kind rustig in slaap vallen. Het kan ook zijn dat je kind het echt héél erg spannend vindt. Het is dan goed om eerst te kijken of er andere redenen zijn waarom je kind het zo spannend vindt. Denk bijvoorbeeld aan een veel te late bedtijd. Als een kind al heel moe is, dan zal hij dingen sneller spannend vinden. Lukt het je zelf niet om achter de reden te komen, dan kun je daar het beste hulp bij zoeken, bijvoorbeeld bij het consultatiebureau of een kinderslaapcoach.

4. 4

   Blijf positief
   Je kind kan het als een straf ervaren om in zijn eigen bed te moeten slapen en dat is natuurlijk niet de bedoeling. Benoem zijn verdriet als hij mama mist, bijvoorbeeld dat hij het fijn vindt om dicht tegen haar aan te liggen. Erken zijn gevoel, en leg daarna rustig uit dat slapen in je eigen bed ook fijn kan zijn: met alle knuffels om je heen en lekker veel ruimte voor jezelf.

5. 5

   Werk samen met je kind
   Heb je bovengenoemde tips al geprobeerd en helpen die niet? Je kunt ook samen met je kind naar oplossingen zoeken. Misschien helpt een nachtlampje of een nieuwe knuffel. Schaf die dan samen aan. Zo betrek je je kind bij zijn slaapritueel.

6. 6

   Belonen
   Sommige kinderen vinden het fijn om een sticker te krijgen als ze in hun eigen bed slapen. Maar let op: belonen activeert vooral de motivatie om het voor jou te doen, niet omdat je kind het zélf wil. Belangrijker is dat je vertrouwen uitspreekt: je gelooft dat je kind het kan. Soms hebben kinderen gewoon wat langer de veiligheid van dichtbij nodig, en dat is oké. Je kunt het niet forceren, maar door rustig te blijven en je kind te steunen, groeit het vertrouwen van binnenuit. Hier lees je meer over een beloningssysteem.

7. 7

   De aanhouder wint!
   Verwacht niet dat je kind meteen accepteert om in zijn eigen bed te slapen. Reken erop dat je hier waarschijnlijk meerdere nachten mee bezig zult zijn. Als hij 's nachts toch weer naast je bed staat, kan het heel verleidelijk zijn om hem weer bij je te laten slapen. Je bent moe, je hebt geen zin om boos te worden enzovoort. Houd vol en breng hem toch naar zijn eigen bed. Wees geduldig, zelfs na tien keer heen en weer lopen. De aanhouder wint.

Wat als je kind toch uit bed komt?

Je kind zal niet van de ene op de andere dag in zijn eigen bed slapen. Dit kun je doen als hij toch 's nachts naast jouw bed staat:

Als je kind uit bed komt, breng je hem zonder te praten weer terug naar zijn eigen bed. Laat je kind zoveel mogelijk alles zelf doen (let daarbij natuurlijk wel op zijn leeftijd). Laat je kind bijvoorbeeld zelf in bed klimmen, zelf onder de deken liggen, etc. Probeer het eigenlijk allemaal zo saai mogelijk voor hem te maken. Daarna verlaat je meteen weer zijn slaapkamer.

Moet je kind erg huilen of is hij al een paar keer uit bed geweest? Blijf dan even bij hem op de kamer, troost hem even en is hij echt overstuur, dan pak je hem nog even bij je. Blijf daarna kort bij hem op de kamer zitten tot hij slaapt. Ga wel op een stoel of op de grond zitten en ga niet bij hem in bed liggen. Laat hem ook hier weer zo veel mogelijk zijn eigen weg vinden.

Tussenoplossing

Als je bovenstaande tips niet ziet zitten, kun je ook voor een middenweg kiezen: je kind mag op jullie kamer slapen, maar niet in jullie bed. Leg zijn matras aan het voeteneind van jullie bed of zet een kleine speelgoedtent neer waar hij tijdelijk in mag 'kamperen'. Zodra je kind hier aan gewend is, verhuis je het matras of de tent naar zijn eigen kamer. Daar mag hij nog een week op het matras/in de tent slapen. Je kind realiseert zich uiteindelijk dat hij net zo goed in zijn eigen bed kan slapen.

Bronnen: Snuggles & Dreams, Centrum voor Jeugd en Gezin