Wat is sensorisch speelgoed?
Sensorisch of tactiel speelgoed is ontwikkeld om de zintuigen van kinderen te prikkelen en de fijne motoriek te stimuleren. Het speelgoed heeft vaak verschillende kleuren, vormen en texturen.
Florrie Walraven, oprichter van speelgoedwinkel Reiger en de Raaf, ziet de populariteit van dit speelgoed stijgen. 'Sensorisch speelgoed zoals speelzand is een vorm van openeindespeelgoed, speelgoed waarbij de uitkomst niet van tevoren vastligt. Vijf jaar geleden hadden de meeste mensen er nog nooit van gehoord, nu is het een stuk bekender. Klanten komen er speciaal voor naar de winkel.'
Prikkelverwerking
Waar sensorisch speelgoed zijn populariteit aan te danken heeft? Volgens Florrie komt dit onder andere doordat er steeds meer aandacht is voor de drukke maatschappij waarin we leven. 'Als je alle speelafspraakjes, lange schooldagen en sportlessen optelt, kun je je voorstellen hoeveel prikkels kinderen te verwerken hebben. Met sensorisch spel stimuleer je de zintuigen. Dat kan een kind helpen om fysiek en mentaal tot rust te komen.'
Klinkt als mindfulness. Door even stil te staan en aandacht te hebben voor wat er nú is, merk je wat bepaalde ervaringen met je doen. Een houten bak gevuld met zand, rijst of andere materialen is dan voor kinderen ideaal. Florrie: 'Het onderzoeken van al die verschillende materialen, texturen en vormen maakt je bewust van wat je nu eigenlijk voelt.'
Lees ook: Alles over mindfulness voor kinderen (en 5 leuke oefeningen)
Sensorisch spel: voor jong en oud
Waar sensorisch speelgoed vooral in trek is bij ouders van peuters en kleuters, is het ook al interessant voor de allerkleinsten. Bijvoorbeeld in de repetitieve fase, de fase waarin baby's dol zijn op herhaling. 'Met een simpele handeling als rijst in een bekertje doen en weer omgooien kan een kind lang zoet zijn.'
Ook ziet Florrie regelmatig ouders van kinderen met een verstandelijke beperking of bijvoorbeeld een autismespectrumstoornis. Voor kinderen die snel overprikkeld zijn, kan het kalmerend werken om een prikkel toe te voegen. En zelfs voor dementerende ouderen wordt speelzand gebruikt om de zintuigen te prikkelen.
Lees ook: 5 hulpmiddelen waar kinderen met autisme baat bij kunnen hebben
Ideeën en items om met sensorisch spel aan de slag te gaan
Sensory bak
Erg gewild op dit moment is de 'sensorische speelbak'. Dit is een houten of plastic bak die je vult met speelzand, gedroogde bonen, pasta of speelrijst en andere elementen zoals een schep, dieren of (houten) pincet. Je kind kan met al deze materialen zijn eigen wereld creëren en tegelijkertijd nieuwe texturen en vormen ontdekken met zijn handen. Laat je kind volledig vrij in zijn spel, of geef juist wat opdrachten als je kind daar behoefte aan heeft. Op Pinterest vind je de leukste ideeën om de bakken te vullen, passend bij elk seizoen.
Gepersonaliseerde houten speelbak € 36,95 via KidsDeco.nl
Houten speelset (schepjes, pincet en bakje) € 14,49 via bol
Kinetisch zand
Kinetisch zand zit een beetje tussen zand en klei in. Het plakt goed aan elkaar waardoor je er leuke vormen mee kunt bouwen. Ook fijn: het geeft hierdoor minder rommel dan gewoon zand. Op een groot dienblad of in een bak is kinetisch zand geschikt om binnen mee te spelen.
Kinetic Sand € 21,09 voor 2,5 kilo via bol
Speelrijst
Speelrijst vind je in alle denkbare kleurcombinaties en in sommige gevallen zelfs met extra figuurtjes, zoals deze 'mermaid' variant van Grennn.
Grennn speelrijst (leeftijd 3+) € 10,99 voor 750 gram via KidsDeco.nl
Speelparels
Is je kind toe aan variatie? Deze speelparels van Woodplicity zijn dan een leuk alternatief op kinetisch zand of speelrijst. De 'parels' zijn gemaakt van gedroogde kikkererwten, die gekleurd zijn met niet-giftige verf. Maar let op: ze zijn niet geschikt voor consumptie.
Speelparels (leeftijd 3+) vanaf € 5,89 via Etsy
Bekijk ook: Verf, zand en krijt van eetbare producten: zo maak je het simpel zelf
Ortoto puzzelmatten
Bijzondere puzzelmatten voor kind én ouder: ze zijn niet alleen leuk, maar ook nuttig bij vermoeide voeten of als mindfulnesstool. Hoe het werkt? Ieder stukje mat heeft een ander reliëf geïnspireerd op de natuur. Van de natuurlijke golven van een hard zandstrand tot een bossige ondergrond. Het idee is dat je op ieder stukje puzzelmat zeker tien seconden blijft staan. Geschikt voor kinderen vanaf 2 jaar, maar na een lange werkdag of wandeling zijn jouw voeten deze matten ook dankbaar.
Ortoto puzzelmatten vanaf € 20 via bol
Jindl sensorische structuurmatten
Nieuwsgierig geworden, maar weet je niet zeker of je kind het echt wat vindt? Jindl heeft vergelijkbare matten, die je voor een periode van drie, zes of twaalf maanden kunt huren.
Jindl sensorische structuurmatten vanaf € 8,50 per maand via Tiny Library
Sensorische ballen
Knisperboekjes, zachte blokken of een activiteitenkubus: heel veel speelgoed is in feite al 'sensorisch': gemaakt om de zintuigen te stimuleren. Deze vijf balletjes zijn daar ook een mooi voorbeeld van. Ze zijn elk gemaakt van een ander materiaal en gewicht: de zwaarste is van staal, de andere balletjes zijn van katoen, wol, kurk en hout.
Petit Boum sensory balls (leeftijd 1+ ) € 29,99 via bol
Speelzijde Sarahs Silks
Speelzijde is volgens Florrie Walraven hét voorbeeld van openeindespeelgoed: 'Dit zijn doeken van zijde in allerlei kleurtjes. Voor jonge kinderen is het heel interessant om de stof aan te raken, het voelt bijvoorbeeld heel anders dan katoen. Of neem het een keer mee in bad, als de stof nat is geeft het weer een andere sensatie. Met een beetje creativiteit biedt het nog veel meer speelmogelijkheden. Zo kan het dienstdoen als de golven in de zee, een prinsessenjurk of supermancape.'
Sarahs Silks speelzijde vanaf €16,95 via Reiger en de Raaf
