Verstopt in het groen aan de rand van het Beatrixpark in het Utrechtse Lunetten staan twee zeecontainers naast de ingang van speeltuin Fort Luna. Een hoekje van de bestaande speelplaats is afgezet met een houten schapenhek. Wie binnenstapt, ziet meteen waarom dit geen gewone speeltuin is. Dat wordt nog duidelijker door de volgende boodschap: ouders mogen niet verder. Ze worden weggestuurd, naar het kleine terras naast de speeltuin, naar de koffie met gebak.
In de speeltuin is geen glijbaan, klimrek of duikelstang te zien. Tussen de bomen en planten liggen stukken boomstam, pvc-buizen, autobanden, een oude rolstoel, pallets, hangen touwen en onder een blauw zeil staat een uitgeleefde caravan. ,,We krijgen nog een sloopauto", zegt zogenoemd coördinator van de rommelspeeltuin Bart Snijders (32) enthousiast.
Lees ook: Risicovol spelen: dit leert je kind ervan
Liever niet ingrijpen
,,De huidige speeltuinen zijn bedacht door volwassen. Ze zijn veilig, hebben een duidelijk doel en laten weinig ruimte voor creativiteit over. Het idee achter de avontuurlijke rommelspeeltuin is dat kinderen zélf beslissen wat het verhaal of spel van een materiaal is."
Dat is meteen de reden dat ouders niet welkom zijn. ,,Ouders zijn voorzichtig, bang dat er iets met hun kinderen gebeurt en zitten erbovenop. Maar juist door dat te doen, ontneem je kinderen zoveel. Hoe goed bedoeld ook." De speeltuin die het meest in de buurt komt van de rommelspeeltuin, is de bouwspeeltuin, waar kinderen met echt hout, hamers en spijkers samen hutten bouwen.
En het mooiste is dus: het gaat in dit soort speeltuinen dus bijna nooit fout
Bart Snijders
,,In deze speeltuin zijn altijd twee 'speelwerkers' aanwezig. We houden op afstand alles in de gaten. Het concept heet risicovol spelen, kinderen weten goed wanneer iets wel of niet kan, maar wij zijn er om in de gaten te houden wanneer iets wel gevaarlijk is. Maar: we grijpen zo min mogelijk in. Liever niet zelfs."
Lees ook: 10x de leukste gigagrote buitenspeeltuinen in Nederland
Speciale pleisters
Uit zijn zak haalt hij een pakje met pleisters met de tekst: schaafwond of bult? Goed gespeeld! ,,Kinderen leren juist door risico te nemen en zoeken de grenzen zelf op. Ze hebben dan de allermooiste speelervaringen. Ze weten zelf dus goed hoe hoog ze in de boom kunnen klimmen, zonder dat hun ouder zegt: stop, tot hier."
Snijders voegt toe: ,,En het mooiste is dus: het gaat in dit soort speeltuinen dus bijna nooit fout." Want deze rommelspeeltuinen bestaan in Nederland nog niet, maar zijn in Denemarken, Engeland en Amerika zeer populair.
Hun eigen ding doen
De bedenker achter deze speeltuin in Utrecht is pedagoog Martin van Rooijen, onderzoeker aan de Universiteit voor Humanistiek in Utrecht. ,,Ik heb er veel bezocht en ben enorm fan. In Londen heb je er wel twintig. Het zijn prachtige plekken waar kinderen de ruimte krijgen om hun eigen ding te doen.
Wij als volwassenen snappen kinderen niet, het is een andere wereld en wij kunnen ons niet voorstellen wat kinderen willen. Onze aanwezigheid moeten we dus goedmaken door ons niet met hun spelen te bemoeien en te 'vergrotemensen'. Volwassenen zijn voor het spelen van kinderen alleen maar lastig."
Lees ook: Het leukste buitenspeelgoed per leeftijd
Veel te saai
Van Rooijen geeft lezingen en workshops, aan ouders en professionals die met kinderen werken. ,,Dan vraag ik: als je denkt aan je mooiste speelherinnering, was daar dan een volwassene in de buurt? Het antwoord is altijd: nee.
Dit is de eerste rommelspeeltuin in Nederland en ik vind het fantastisch, ben blij dat Utrecht er enthousiast over is en hoop dat we er nog veel meer openen. Want de speeltuinen die we nu hebben zijn véél te saai voor kinderen."
De speeltuin is voor kinderen van 4 tot 12 jaar en open van woensdag tot en met vrijdag (14.00 tot 17.00 uur) en zaterdag (13.00 tot 18.00 uur). De toegang is gratis.
