Tekenen in plaats van praten
Backer van Ommeren werkte jarenlang bij de GGZ in Arnhem en deed daar veel ervaring op met jongeren met autisme. 'Ik merkte toen al dat het vaak makkelijker is om contact te krijgen als je met een cliënt ging tekenen. Mensen voelen zich vaak sowieso vrijer om met je te tekenen dan over gevoelens te praten. Daar komt het idee voor de test uit voort.' Na haar pensioen had ze eindelijk tijd om haar idee verder te ontwikkelen. Ze deed dit in samenwerking met de Vrije Universiteit (VU) Amsterdam en hoopt binnenkort te promoveren op haar onderzoek.
Sociale interactie
Tijdens de test, bedoeld voor kinderen en pubers, maakt de onderzoeker samen met de deelnemer een tekening. Er zit echter een addertje onder het gras: er worden namelijk geen instructies gegeven over wat er getekend moet worden. Tijdens het tekenen let de onderzoeker vooral op de sociale interactie. Volgens Backer van Ommeren komen autistische kenmerken zo al snel aan het licht. 'Het komt neer op het bestuderen van wederkerig gedrag', legt ze uit. 'Hoe vaak is iemand geneigd om de ander de beurt te geven bijvoorbeeld, of om de ander te helpen? Het is een korte test, maar het laat heel veel zien. Ook de lichtere gevallen van autisme komen hierdoor naar voren.'
Hoe herken je autisme bij je kind?
Negeren
Backer van Ommeren deed onderzoek onder bijna zeshonderd kinderen en pubers van zes tot en met achttien jaar. Het blijkt dat jongeren met autisme minder vaak de beurt aan een ander geven en veel minder geneigd zijn om andermans tekening te helpen afmaken. Ze tekenen juist vaker eigen objecten dan de deelnemers zonder autisme. Ook accepteren zij minder vaak de inbreng van de ander in hun eigen objecten door die inbreng gewoon te negeren.
Gevoelig meetinstrument
Een van de belangrijkste kenmerken van autisme is het niet goed op de ander kunnen reageren. Maar deze beperking is moeilijk te meten in sociaal gedrag tussen twee mensen. Er is dan ook al een tijdje behoefte aan een gevoeliger meetinstrument zoals die van Backer van Ommeren. De interactieve test van de klinisch psychologe wordt inmiddels ook gebruikt door wetenschappers in Engeland, Duitsland, Spanje, Australië, de Filipijnen en Taiwan.
Meer lezen over autisme?
Omgaan met een kind met autisme: praktische tips
Indringende video: zo is het voor een kind met autisme
Bron: De Gelderlander – Beeld: Shutterstock
