BabyOpvoeden & ontwikkeling

Ben ik overbezorgd?

Ben ik overbezorgd? Getty Images
Getty Images
Leestijd 6 minuten
(Medisch) beoordeeld door:
Lees verder onder de advertentie

Wat is de functie van bezorgdheid?

Bezorgdheid is eigenlijk een slimme truc van Moeder Natuur. Want juist door dat onderbuikgevoel dat je je kind móét beschermen, behoed je hem voor gevaarlijke situaties. Bezorgdheid beschermt je kind dus. Bovendien houdt bezorgdheid je scherp: terwijl je in de weken na je bevalling misschien doodmoe bent, schrik je door een bezorgd gevoel toch wakker als je denkt dat er iets aan de hand kan zijn met je baby. Bezorgdheid vloeit voort uit liefde: je houdt zoveel van je kind, dat je niet wilt dat hem iets overkomt. Er zitten dus nogal wat voordelen aan voor je kind.

Piek net na de geboorte in overbezorgd zijn

De meeste vrouwen ervaren vooral veel bezorgdheid in de periode na de bevalling. Dat is normaal, want vooral als je net je eerste kind hebt gekregen komt er nogal wat op je af in die periode. Alles is nieuw, je moet vaak veel nieuwe dingen leren, zoals je baby verzorgen, en het is nogal wat: opeens de verantwoordelijkheid hebben voor zo'n klein mensje.

Na verloop van tijd krijg je meer vertrouwen en neemt de ergste overbezorgdheid vaak af. Als na een paar maanden de meeste zwangerschapshormonen je lijf uit zijn, kun je je zorgen steeds beter relativeren. Een jaar na de bevalling ben je als het goed is 'normaal' bezorgd. De bezorgdheid wordt dus geleidelijk minder.

Lees verder onder de advertentie

Wanneer ben je overbezorgd?

Je omgeving merkt waarschijnlijk sneller wanneer je overbezorgd bent om je baby dan jijzelf. Maar hoe merk je dat zelf dan? Goed om bij jezelf te checken: als het enige in je hoofd 'baby' is, is dat een signaal. Als je na een paar maanden weer aan het werk gaat, kunnen de eerste weken flink wennen zijn. Maar na verloop van tijd zul je merken dat je je steeds beter op je werk kunt concentreren.

Ook als je niet werkt, is het belangrijk dat je niet de hele dag piekert over het welzijn van je kind. Gesprekken met vriendinnen moeten ook over andere dingen kunnen gaan. En je moet met een gerust hart boodschappen kunnen doen terwijl je partner of oppas met jullie kind thuisblijft. Als dat niet het geval is, ben je overbezorgd – of in ieder geval overbelast. Heb je het gevoel dat jouw bezorgdheid na die eerste maanden niet afneemt? Praat er dan over, met je partner, familie of de huisarts.

Gevolgen van overbezorgd zijn

Het vervelende van overbezorgd zijn is dat jij het goed bedoelt – je wilt immers je kind beschermen – maar het uiteindelijk juist de ontwikkeling van je kind kan dwarszitten. Want kinderen hebben letterlijk de ruimte nodig om zich fysiek en emotioneel te ontwikkelen. Ze moeten leren vallen en weer opstaan en van zich leren afbijten als iemand onaardig tegen ze is. Zo worden ze weerbaar. Uit onderzoek van de Universiteit van Amsterdam blijkt dat kinderen die 'uitdagend' worden opgevoed door hun ouders later minder bang zijn. Dat geldt met name voor kinderen die angstig zijn aangelegd.

Lees verder onder de advertentie

Lees ook: Hoe kun je de sociaal-emotionele ontwikkeling bij je peuter stimuleren?

Kind omhoog gooien

Uitdagend opvoedgedrag, zowel door vaders als door moeders, voorspelt bij álle kinderen minder angstig gedrag twee jaar later, blijkt uit dit onderzoek. Met uitdagend gedrag bedoelen de onderzoekers bijvoorbeeld je kind even omhoog gooien en weer opvangen, op een spannend klimrek laten spelen of samen een kussengevecht houden. De invloed van uitdagend opvoedingsgedrag door vaders bleek het grootst. Al komt het ook voor dat de moeder juist het 'stoere gedrag' vertoont en de vader voorzichtiger is. Uit het onderzoek bleek dat ouders voor elkaar kunnen compenseren. Als de ene ouder weinig uitdagend gedrag laat zien, loopt het kind toch minder risico op latere angst als de andere ouder wél uitdagend gedrag laat zien.

Laat je kind maar enge dingen proberen

Het zou volgens de onderzoekers goed zijn als consultatiebureaus en hulpverleners ouders zouden voorlichten over de positieve effecten van uitdagend opvoedgedrag. Laat je kind maar 'enge' dingen proberen zoals in hoge klimrekken klimmen, adviseren zij. En rem vooral ook je partner niet af als die het kind uitdaagt.

Lees verder onder de advertentie

Vertrouw je kind

Als je je kinderen constant overal voor waarschuwt, kun je juist angst zaaien. Je kind voelt jouw stress en wordt zo zelf ook angstiger. Bovendien is je kind zo meer met jou bezig – maakt mama zich geen zorgen? – dan met zichzelf. Het beste kun je die waarschuwingen dus af en toe inslikken. Realiseer je dat jouw bezorgdheid jouw 'zorg' is, en leg het niet bij je kind neer. Vertrouw je kind en geef hem eigen verantwoordelijkheid. Natuurlijk in proporties, maar een kind van drie jaar kan best zelf van de glijbaan in de speeltuin. En wanneer een dreumes rent, hoort vallen er ook bij. Daar hoef je niet met je neus bovenop te staan.

Eigen opvoeding

Het kan helpen om te kijken naar hoe je zelf bent opgevoed, of naar hoe je zelf in de wereld staat. Als je altijd al wat angstiger bent, om wat voor reden dan ook, kan dat ervoor zorgen dat je sneller overbezorgd bent om je kind. Of als je bijvoorbeeld als kind een keer heel hard bent gevallen, kan dat ook meespelen in jouw gevoel naar je kind toe. Het kan goed zijn om je hiervan bewust te zijn.

Hoe leer je loslaten?

Opvoeden gaat eigenlijk vooral over loslaten. Als je een baby hebt, is dat natuurlijk nog loslaten in het klein: het is goed als je dat zo nu en dan doet door iemand anders even je kind te laten vasthouden, even boodschappen te gaan doen zonder je kind, enzovoort. Wordt je kind groter? Vraag andere moeders hoe zij over bepaalde zaken denken: waar mag hun kind alleen buiten spelen? Hoe ver mag hun kind van huis?

Lees verder onder de advertentie

Loslaten begint niet pas als je kind achttien is. Het loslaten begint eigenlijk al direct bij de geboorte. Realiseer je dat je niet kunt voorkomen dat je kind valt. Je kunt hem wel helpen opstaan. Bovendien is het goed voor het zelfvertrouwen van je kind als je hem af en toe loslaat en zelfstandig dingen laat doen. Zeker als hij groter wordt. Wil je kind als hij groter is bijvoorbeeld een keer zelf naar school fietsen? Leer hem de verkeersregels, maak samen een oefenrondje en laat het hem dan proberen. Waarschijnlijk zit jij tandenknarsend op de bank, maar is je kind supertrots als het hem lukt.

Wanneer ben je 'goed' bezorgd?

Het gaat er vooral om dat je je steeds weer in je kind verplaatst. Vraag je je af of het goed gaat met je baby? Ga dan in je hoofd een lijstje af: heeft hij honger, een vieze luier, of ergens last van zoals bijvoorbeeld van krampjes? Als dat niet het geval is, heeft het niet zoveel zin om overbezorgd te zijn. Als je kind groter wordt, kijk je naar andere dingen: wordt je kind 's ochtends vrolijk wakker? Is hij blij na een dag op de peuterspeelzaal of na school? Onthoud dat je heus wel signalen krijgt als je kind níet gelukkig is. Dan is er nog tijd genoeg om je zorgen te maken.

Lees verder onder de advertentie

Bron: Universiteit van Amsterdam