Voorkeur voor een ouder, hoe ga je daarmee om?

Leestijd 7 minuten • 3 januari 2025, 17:22

Is je kind verdrietig en wil hij alleen door jou worden getroost? Of mag alleen papa hem in bed leggen? Het komt vaak voor dat een kind sterker naar één van de ouders toetrekt. Waarom heeft je kind een voorkeur voor een ouder en hoe ga je daarmee om?

Lees verder onder de advertentie

Oorzaken van voorkeur voor een ouder

Veel kinderen ontwikkelen op een gegeven moment tijdelijk een voorkeur voor één van de ouders. Het ene kind heeft dit sterker dan het andere kind en hoe lang deze fase duurt verschilt ook per kind. Die voorkeur kan alleen op een bepaald moment van de dag voorkomen, bijvoorbeeld als je kind naar bed moet. Het kan ook zijn dat een kind alleen geholpen wil worden door de ene ouder en dat de andere ouder niets voor hem mag doen.

Er kunnen allerlei redenen zijn waarom een kind een voorkeur heeft voor één ouder. Bijvoorbeeld omdat één van de ouders vaker thuis is dan de andere, maar een kind kan ook juist meer aandacht hebben voor de ouder die minder vaak thuis is. Bovendien verschilt de reden per levensfase.

Voorkeur baby

Als een baby borstvoeding krijgt en daarnaast geen kunstvoeding, kan dit ervoor zorgen dat hij meer naar de moeder toetrekt. Ook laten baby's zich het liefst troosten door de ouder die het meest voor ze zorgt. Vaak nemen moeders die rol vanzelf op zich, maar daar kun je – op het geven van de borst na – bewust keuzes in maken.

Lees verder onder de advertentie

Tips voor kersverse vaders

Een pasgeboren baby is negen maanden lang niet anders gewend geweest dan het leven in de buik van de moeder. Daarom voelt het voor een baby vertrouwd om veel dicht bij de moeder te zijn en door haar te worden getroost en in slaap gewiegd. Voor vaders kan het lastig zijn om hun rol hierin te vinden. Deze tips kunnen daarbij helpen:

01.
Huid-op-huidcontact: dit zorgt bij zowel vader als baby voor de aanmaak van het 'knuffelhormoon' oxytocine, dat de hechting bevordert en zorgt dat jullie je vertrouwt met elkaar (gaan) voelen. Hier meer tips voor een veilige hechting met je baby.
02.
Probeer te verdelen wie de baby oppakt en troost als hij huilt. Ook de stem van de vader voelt vertrouwd voor een baby: die hoorde hij al toen hij nog in de buik zat. Vaders mogen erop vertrouwen dat zij hun kind ook troost en geborgenheid kunnen geven, op hun eigen manier, en moeders mogen dat gerust aan hun partner overlaten.
03.
Het kan ook goed helpen als een vader zijn baby regelmatig draagt in een draagdoek. Dit maakt de baby heel vertrouwd met zijn vaders geur, stem, hartslag en bewegingen.
04.
Verdeel de verzorging: een schone luier, in bad doen, de fles geven, je kunt als vader eigenlijk alles doen, behalve de borst geven.
05.
Of doe een cursus babymassage (dat kan ook als stel of in een groep met alleen vaders). Daar leer je vaak niet alleen hoe je je baby kunt masseren, maar krijg je ook inzicht in de lichaamstaal van je kind en hoe je daarop kunt reageren. Dit versterkt je zelfvertrouwen en dat voelt je baby, waardoor hij zich bijvoorbeeld makkelijker door je laat troosten.
06.
Moeders, doe hier je voordeel mee! Kolf genoeg melk als je borstvoeding geeft en ga lekker de deur uit, naar vriendinnen, of bijslapen. Die twee redden zich wel samen, het versterkt hun band en jij kunt even opladen.

Voorkeur peuter

Een voorkeur voor één van beide ouders kan ook ontstaan in de peuterpuberteit. De peuterpuberteit (of 'nee'-fase) begint als een kind anderhalf jaar à twee jaar is en eindigt rond zijn vierde jaar. Vaak speelt opvoeding nu een rol bij het ontwikkelen van een voorkeur, met name als jij en je partner dit verschillend aanpakken. Misschien mag je kind van jou net iets meer dan van zijn vader. Je kind voelt dat haarfijn aan en kan daardoor meer naar jou toetrekken. Maar ook karakter kan meespelen: misschien lijken je partner en je kind meer op elkaar en begrijpen ze elkaar daardoor beter. Of misschien botst het juist minder tussen jou en je kind omdat jullie zo verschillend zijn.

Lees verder onder de advertentie

Lees meer: Dit zegt de plaats in het gezin over het karakter van je kind

Vat het niet persoonlijk op

'Nee, papa doen!' Het voelt niet leuk als je kind je telkens afwijst als je hem ergens bij wilt helpen. Maar het komt veel voor en het is belangrijk dat je het niet persoonlijk opvat. Het betekent niet dat je kind meer van je partner houdt dan van jou. Het kan voor een peuter een manier zijn om uit te proberen hoe je reageert als hij 'nee' zegt en te ontdekken hoe de verhoudingen in het gezin liggen.

Je kunt het ook zien als iets positiefs: hij voelt zich zo veilig bij jou dat hij je durft af te wijzen. Als je kind in de gaten krijgt dat hij je ermee kan kwetsen, kan hij het ook gaan gebruiken als 'machtsmiddel' om iets bij je gedaan te krijgen. Wil je kind niet door jou voorgelezen worden, zeg dan hooguit dat het jammer is en laat het daarbij. Een volgende keer zal je kind je gerust weer vragen om samen een boekje te lezen.

Lees verder onder de advertentie

Spanning tussen ouders

De voorkeur van een kind kan leiden tot spanningen en ruzie tussen de ouders. Bijvoorbeeld als jullie elkaar verwijten gaan maken dat de ander jullie kind te veel verwent, te veel toegeeft, niet consequent is of juist te streng. Wees er bedacht op dat niet te laten gebeuren, maar probeer van elkaars aanpak te leren en elkaar hierin op te zoeken, zodat je kind jullie niet kan uitspelen. Verwennen is sowieso geen oplossing om je kind voor je te winnen.

Een kind weet onbewust dat hij regels nodig heeft en zal niet automatisch naar de ouder trekken die alles goed vindt. Hij wil weten waar de grenzen liggen en wie die stelt. Trek je er verder niet te veel van aan als je kind je een tijdje links laat liggen. Met forceren en laten merken dat je beledigd of gekwetst bent, maak je het erger. Bijna altijd gaan zulke fasen in het leven van een kind vanzelf weer over.

Tips

Echt afwijzen doet een kind nooit. Misschien (tijdelijk) in bepaald gedrag, maar niet in zijn hart. Kinderen zijn erg loyaal naar hun ouders toe. Om goed door deze fase heen te komen, volgen hier een paar tips.

Lees verder onder de advertentie

Probeer niet krampachtig liefde of aandacht van je kind te krijgen.
Maak er geen wedstrijd van met je partner.
Doe geen dingen die niet bij je passen.
Als je partner sommige dingen beter of anders doet dan jij, kijk dan de kunst af en probeer zijn manier over te nemen. Maar doe dat alleen als je er achter staat.
Trekt je kind meer naar jou toe? Spreek dan met je partner af dat jullie niet in alles met je kind meegaan. Als je kind zich alleen door jou wil laten aankleden, zeg je bijvoorbeeld: 'Nee, ik heb nu geen tijd. Papa doet het.' Dringt hij aan, zeg dan: 'Dan kleedt niemand je nu even aan.'
Laat de voorkeursbehandeling van je kind niet jullie probleem worden, maar sta erboven en zie het in perspectief.
Laat je kind merken dat hij jullie niet voor het blok kan zetten of tegen elkaar kan uitspelen.
Trek als ouders één lijn, zorg dat je het eens wordt over de aanpak.
Merk je dat de voorkeur van je kind niet overgaat en dat het de harmonie in huis in de weg staat? Beïnvloedt het jullie dagelijks leven zo dat het veel stress oplevert? Weet je niet meer hoe je dit in goede banen kunt leiden of leidt het tot relatieproblemen? Dan kan het geen kwaad om hier opvoedhulp bij te zoeken. Vraag hiervoor bijvoorbeeld advies bij het consultatiebureau of de huisarts.

Eenkennigheid

Een voorkeur voor de vader of de moeder is iets anders dan eenkennigheid. Eenkennigheid is een fase die bij de ontwikkeling van een baby hoort. Het ene kind is wel eenkenniger dan het andere. Als je kind eenkennig is, kan hij erg hangen aan jou of aan een ander bij wie hij zich vertrouwd voelt. Hij kan gaan huilen zodra je uit zijn buurt bent, maar ook als er iemand in de buurt komt die hij niet kent. Daarom wordt eenkennigheid ook wel vreemdenangst genoemd.