Instinct
Zeehondenmoeders herkennen de stem van hun pup al wanneer die pas twee dagen oud is. Het nieuwsbericht van de BBC doet me denken aan de eerste dagen met mijn jonkie op de kraamafdeling.
Ik herkende het gehuil van IJsbrand uit duizenden (nou ja, uit een stuk of vijf andere baby's). Volgens de verpleegkundige is dat een instinct dat alleen moeders hebben. Is dat waar? Of herkennen vaders hun huiler net zo goed?
Lees ook: Jeugdarts Nelleke de Kom legt uit: zo weet je waarom je baby huilt
Typisch mama
Mensenbaby's hebben één grote troef om hun behoeftes kenbaar te maken: huilen. Dat hengelen naar aandacht vergroot de overlevingskansen van een baby. Bovendien smeedt het een hechte band als de ouder het kind weet te sussen.
Het is een wijdverbreide overtuiging dat de vrouw erop gebouwd is de behoeften van haar baby te herkennen en daarin te voorzien. Dat lijkt logisch, omdat de moeder hofleverancier is van de basisbehoefte: melk.
Maar is er ook bewijs voor deze moederinstinct-hypothese? Daarvoor moeten we terug naar de tijd waarin ik zelf als baby de boel bij elkaar krijste.
Tip: Dit boek leert je waarom je baby huilt (en hoe je je kind kunt troosten)
Hongerhuiltjes
Begin jaren tachtig namen onderzoekers babyhuiltjes op met een ouderwets cassettedeck. In één studie¹ schuwde ze daarbij middeleeuwse praktijken niet: ze maakten de baby's aan het huilen door een elastiekje tegen hun hiel te schieten of herhaaldelijk hun speentje af te pakken.
Een andere studie² koos voor een mildere aanpak en legde spontane hongerhuiltjes vast. In beide studies bleken de moeders een stuk beter in het herkennen van hun baby aan hun gehuil dan de vaders.
Dat lijkt dus een bevestiging van de moederinstincthypothese, maar is dat wel zo? Alle moeders waren thuis met hun kind, terwijl de meeste vaders fulltime werkten². Komt die huilherkenning dan niet simpelweg door ervaring?
Lees ook: Hoe zit het nu, wel of niet laten huilen?
Kwestie van tijd
Een recentere studie³ onderzocht 29 families waarin alle moeders meer dan vier uur per dag doorbrachten met hun baby; van de vaders deed de helft dit. Gemiddeld genomen was de huilherkenning van ouders uitmuntend: ze herkenden 90% van de tijd het gehuil van hun eigen baby. Bovendien sloegen de ouders meestal niet aan op het gehuil van andere baby's.
Het interessante is: vaders die – net als de moeders – veel tijd besteedden aan hun kind deden niet onder voor hun eega's. De minder aanwezige vaders deden dat wel, al was hun herkenningsscore (75%) verre van dramatisch.
Ervaring
Huilherkenning lijkt dus eerder een kwestie van ervaring dan instinct. Dat is volgens de onderzoekers ook logisch. De mens is immers geen zeehond, waarbij alleen de moeder kort in beeld is. Ook vaders, grootouders, en niet-verwanten helpen mensenkinderen grootbrengen.
Dat is bij ons zeker het geval. Zo stond mijn man bij hongerhuiltjes meteen met IJsbrand naast mijn kraambed. En hoefde ik me dus niet als een zeehond naar hem toe te slepen.
/654daa1f118b4c439381607a2926f7b6/image.jpg)
/7ea72715f6604b839b89a0235f4d09a2/image.jpg)
/82939d996e2c4005a083e43a602bbb9f/image.jpg)
/0495418744de4c39924371d723c7b1c6/image.jpg)
/c6800ae00c0a419b94ea4411d16cb9db/image.jpg)
1 Wiesenfeld, et al. (1981). Differential parental response to familiar and unfamiliar infant distress signals. Infant Behavior and Development.
2 Green & Gustafson (1983). Individual recognition of human infants on the basis of cries alone. Developmental Psychobiology.
3 Gustafsson, et al. (2013). Fathers are just as good as mothers at recognizing the cries of their baby. Nature Communications.
Tekst: Jojanneke Bastiaansen – Beeld: Getty Images
