BabyOpvoeden & ontwikkeling

Objectpermanentie: een grote mentale sprong

Objectpermanentie Getty Images
Getty Images
Leestijd 3 minuten
(Medisch) beoordeeld door:
marielle beckers
Mariëlle Beckers
Orthopedagoog
Lees verder onder de advertentie

Ontwikkelen objectpermanentie

De eerste 7 maanden van zijn leven denkt een baby nog niet bewust na. Zijn acties en reacties zijn reflexen en hij reageert automatisch. Pas na 6 of 7 maanden gaat je baby doelgericht acties ondernemen. Hij kan dan van tevoren bedenken dat hij iets wil gaan doen, en het vervolgens daadwerkelijk doen. Hij schudt bijvoorbeeld doelbewust met een rammelaar om geluid te maken. Dit is het moment dat objectpermanentie zich kan ontwikkelen.

Lees ook: Dit zijn alle mentale sprongen van je baby in het eerste jaar

Wat is objectpermanentie?

Objectpermanentie betekent dat je baby onthoudt dat een ding of persoon bestaat, ook als hij die niet zichtbaar is. Hij begrijpt dat iets ook nog bestaat als hij het niet ziet.

Lees verder onder de advertentie

Een baby die over objectpermanentie beschikt, gaat bijvoorbeeld op zoek naar zijn rammelaar als die onder de bank rolt. Een baby zonder objectpermanentie doet dat niet: wat hij niet ziet, is er gewoonweg niet.

De meeste baby's ontwikkelen objectpermanentie tussen de 6 en 12 maanden. Je baby kan van de ene op de andere dag in deze fase terechtkomen.

Lees ook: Is je baby 12 maanden? Dit kun je rond die tijd verwachten

Lees verder onder de advertentie

Hoe weet je of je baby objectpermanentie heeft ontwikkeld?

Om erachter te komen of je baby al beschikt over objectpermanentie, kun je een speeltje of ander voorwerp onder een doek leggen. Je baby mag zien waar je dit speeltje verstopt. Als hij er vervolgens naar op zoek gaat, beschikt hij over objectpermanentie.

De 'A-niet-B-taak' komt op hetzelfde neer. Psycholoog Jean Piagets ontwikkelde deze test. Hij gaat als volgt:

  1. 01.

    Leg twee dekentjes neer. Onder één ervan leg je speelgoed of zijn knuffel. Laat je kind toekijken terwijl je dat doet.

  2. 02.

    Laat je kind zoeken, spoor hem aan het voorwerp te pakken. Dit herhaal je een paar keer.

  3. 03.

    Verstop het voorwerp nu onder het andere dekentje. Laat je kind opnieuw toekijken.

  4. 04.

    Bezit je kind objectpermanentie, dan zal hij nu onder het andere dekentje kijken.

Lees verder onder de advertentie

Rond 1 jaar gaat je baby ook op zoek naar speeltjes zonder dat hij ze vlak van tevoren heeft gezien. Naar zijn lievelingsknuffel bijvoorbeeld.

Lees ook: Waarom een knuffel zo belangrijk is voor je baby

Wat is de relatie tussen objectpermanentie en verlatingsangst?

Nu je kind beschikt over objectpermanentie, kan hij ook verlatingsangst of scheidingsangst ontwikkelen. Eerder was er niets aan de hand als jij de kamer uitliep. Als hij je niet zag, was je er gewoon niet. Nu weet hij dat jij ergens anders bent dan bij hem. Hij beseft dat je ook weg kunt zijn. Dit kan angstig zijn, omdat hij nog niet weet dat je weer terugkomt. Kiekeboe spelen kan een kind met verlatingsangst helpen. Je leert hem dat je er ook bent als hij je niet ziet.

Lees verder onder de advertentie

Lees ook: Kiekeboe spelen met je baby: leuk én leerzaam

Kiekeboe!

Er zijn spelletjes die objectpermanentie stimuleren. Kiekeboe bijvoorbeeld, of het verstoppen van speelgoed. Boekjes met flapjes waaronder een tekening verborgen zit, kunnen ook helpen.

Er bestaat zelfs zoiets als een 'objectpermanentiedoos'. Dit is een houten doos met aan de bovenkant een gat. Hierin kan je kind een bal doen. Hij ziet de bal verdwijnen. Als hij de doos openmaakt, ziet hij de bal weer. Zo leert hij dat iets wat je even niet ziet, niet per se verdwenen is.

Lees verder onder de advertentie

Lees hier meer over de spelontwikkeling van baby's.

Bron: Kind en Gezin