Meisjes moeten moeders worden


Poppen. Peter heeft er wat tegen. En niet alleen tegen die enge nepglimlach en stramme armen (brrr!). Nee, hij vindt dat hij zijn dochter met het speelgoed de roze-meisjes-worden-moeders-hoek indrijft.

Onze dochter speelt bijna niet met poppen. Gelukkig maar, want ik vind die dingen doodeng. Die stramme plastic armpjes en beentjes, die enge nepglimlach, het mechanische gekerm en de ogen met kunststof wimpers… Brrrr. Stel je voor dat je ’s nachts gaat plassen en dan zo’n ding op de overloop aantreft! Nachtmerrie. Maar goed, dat is mijn issue. Daarnaast heb ik moeite met het idee dat ze per se met poppen zou moeten spelen, omdat ze nou eenmaal een meisje is. Wij zijn geen ‘alles-moet-roze’-types en hebben liever dat ze zelf kiest waarmee ze speelt. Als je meisjes duidelijk maakt dat ze met poppen horen te spelen, duw je ze onbewust namelijk een specifieke richting op…

Geschreven door

Peter Nilsson

Meisjesachtig

Mocht mijn dochter per se een pop willen, prima, maar vooralsnog geeft ze dat niet aan. In plaats daarvan speelt ze met knuffels, muziekinstrumenten, haar Ikea-keukentje, wc-rollen, ballen, boekjes, noem maar op. Ze heeft ook een buggy, waar haar konijnknuffel vaak in wordt geduwd. Soms loopt ze daar even mee en meestal probeert ze dan een ramkraak te plegen op de buffetkast. Sinds ze een broertje heeft, duwt ze zijn buggy ook graag, gelukkig wel met minder ramkraken tot gevolg. Jurkjes wil ze eigenlijk niet aan, want ze vindt broeken fijner om in te rennen en te spelen, en bij de keuze tussen iets meisjesachtig en iets met Spider-Man erop, kiest ze altijd voor de superheld.

Oefenen met poppen

Geen typisch meisje dus… Maar wat is een typisch meisje? Die speelt met poppen en kinderwagens. Waarom? Omdat ze later moeder wordt, want dat is waar vrouwen voor zijn. Lekker kort door de bocht hè? Maar eigenlijk is dat wel waar de hele poppencultuur vandaan komt. Wetenschappers lukt het namelijk maar niet om aan te tonen dat vrouwen een biologisch ingebouwd moederinstinct hebben waar ze van jongs af aan al invulling aan moeten geven. We gaan er – ik tot voor kort ook – van uit dat vrouwen zorgzamer zijn dan mannen en dat er in elke vrouw een moeder schuilt, maar eigenlijk hebben we daar geen reden toe. Vrouwen willen niet automatisch kinderen, puur en alleen omdat ze vrouw zijn.

Geen genen

Maar vrouwen zijn toch gewoon gevoeliger? Vrouwen leven toch om te zorgen voor anderen? Vrouwen zetten zich toch ook makkelijker opzij voor een ander? Nou… Nee. Biologisch gezien dus niet. Er is geen pre-moederschapsgen dat een kernreactie van afwachtende zorgzaamheid veroorzaakt en ook geen kinderwensgen dat sluimert en steeds harder begint te roepen naarmate de vrouw de baarleeftijd bereikt. Al deze aannames zijn voornamelijk cultureel bepaald en worden niet of nauwelijks biologisch ondersteund. Natuurlijk hebben we als soort een ingebouwde voortplantingsdrang, ter overleving, maar die is bij vrouwen niet per se sterker dan bij mannen. Ja, veel vrouwen hebben een kinderwens die almaar sterker wordt (iets met eierstokken die ‘rammelen’), maar dat is dan dus, omdat ze zelf graag kinderen willen en niet omdat iets in hun DNA ze dwingt. Door te denken dat die vrouwen worden bestuurd door hun genen en dus eigenlijk niet naar eigen wil handelen, doe je ze enorm tekort.

Meisjes worden moeders

Als je dit een vreemde claim vindt, begrijp ik dat. Het zit tenslotte diep in onze maatschappij geworteld: meisjes worden later moeders. Op zich is daar niet zo veel mis mee (meisjes mogen, als ze dat willen, natuurlijk gewoon met poppen spelen), maar ik ben geen fan van vanzelfsprekendheden. Als we ergens blind vanuit gaan, houden we namelijk op over datgene na te denken. ‘Het is toch gewoon zo? Dus dat is hoe het is.’ Die houding is gevaarlijk en staat vooruitgang in de weg. In dit geval zijn meisjes en vrouwen daar de dupe van.

Roze en blauwe kant

Kijk eens naar de schappen in de speelgoedwinkel: je hebt de jongenskant met van alles en nog wat en de meisjeskant, die is roze. Daar staan poppen, barbies en buggy’s. Het is duidelijk: het toekomstig ouderschap is toebedeeld aan de meiden en laat ze maar zo snel mogelijk beginnen met oefenen. Als meisjes met andere dingen willen spelen (auto’s, dino’s, piraten), krijgen ze (en hun ouders) vaak te horen: dat is toch meer voor jongens? Voor jongens die met poppen spelen geldt hetzelfde, maar dan omgekeerd.

Kinderloze vrouwen

Wanneer je dit doortrekt tot later, blijkt dat hetzelfde vooroordeel standhoudt. Vrouwen die geen kinderen willen, toch een beetje raar… En mannen die juist heel graag vader willen worden? Hmm, wat apart! Dat hoor je ook niet vaak… Dat terwijl het niet zo heel ingewikkeld meer is tegenwoordig, want laten we eerlijk zijn: over het voortbestaan van onze soort hoeven we ons geen zorgen meer te maken. Het is al lang niet meer noodzakelijk dat we ons allemaal voortplanten, dus tegenwoordig geldt vooral: of je nu man of vrouw bent, je wilt graag kinderen of je wilt ze niet.

Wie is er vreemder?

In onze omgeving zijn er aardig wat mensen die geen kinderen willen. Prima. Het is ook nogal wat, dus als je het niet heel graag wilt, moet je er ook zeker niet aan beginnen. Maar van al die mensen zijn het alleen de vrouwen die vragen krijgen. Een vriendin van me is leidster bij de scouting en houdt geregeld knutselworkshops voor kinderen. Ze is superleuk met ze, maar wil ze zelf niet. ‘Maar waarom dan niet? Je bent er zo goed in. Ze zijn zo gek op je!’ En de onderliggende vraag: ‘Heb je niet het gevoel dat je iets mist in je leven?’ Niet dus. Ze wil haar leven niet aan banden leggen, heeft geen zin in slapeloze nachten, in gejengel, aan handen vol geld uitgeven aan luiers, aan spuugvlekken, autostoeltjes, schoolvakanties, een permanent vies huis… Wij wilden dat wel en zeg nou zelf: wie is er dan vreemder?

Hetzelfde geluk

Serieus: het gaat heel ver. Van een vrouw die actief geen kinderen wil, wordt bijna gedacht dat er iets mis is met haar. Dat er biologisch iets niet helemaal klopt. Voor het gemak denken we dan: het zal wel niet haar eigen keuze zijn geweest om kinderloos te blijven. Zouden we er bij een kinderloze man ook moeite mee hebben? Stiekem hoop ik dat onze kinderen later zelf ook kinderen willen, maar dat is vooral projectie. Wij zijn gelukkig met ons gezin en gunnen hen datzelfde geluk. Het is dan heel makkelijk om te denken dat zij voor datzelfde geluk dezelfde bouwstenen (relatie, huis, kinderen) nodig hebben, maar dat hoeft helemaal niet zo te zijn. We weten nog niet hoe ze worden en welke invulling ze aan hun leven willen geven. Het al dan niet willen van kinderen, moeten we dan ook zien als elke andere persoonlijke voorkeur, die verschilt per individu. Dus net als later, mogen ze ook nu zelf kiezen waarmee ze willen spelen en daarbij mogen ze kiezen uit de gehele speelgoedwinkel.