Hoeveel schermtijd voor kinderen?
Natuurlijk is het prima als (oudere) kinderen zich af en toe vermaken met een beeldscherm. Tijdens het spitsuur voor het eten, als ze ziek zijn of in de vakantie kan tv kijken of wat spelletjestijd op de tablet fijn zijn voor de ontspanning.
Bovendien kan het ook leerzaam zijn. Jonge kinderen leren van herkenning en herhaling van spelletjes spelen, oudere kinderen ontwikkelen tijdens het gamen hun strategisch inzicht, of leren via social media de mening van anderen kennen.
Maar samen een educatieve video kijken, óf urenlang passief staren naar YouTube-filmpjes: daar zit een groot verschil tussen. Net als tussen een online spel doen met je broertje, of onderuitgezakt Netflixen. Je kunt zelf wel invullen wat gezonder is.
Even geen scherm? Wij vergeleken de populairste muziekspelers voor kinderen
Hoeveel schermtijd mag een kind per dag?
Kinderen reageren heel verschillend op veel beeldschermgebruik. Sommige kinderen raken overprikkeld en worden er druk van, anderen worden juist heel sloom. Behalve met de leeftijd heeft dat ook te maken met de aard van het kind, en met wat hij kijkt of doet op het scherm.
De ideale hoeveelheid schermtijd voor kinderen verschilt dan ook per leeftijd en per kind. Ga uit van jouw kind en hoe hij reageert op het scherm, als je wilt bepalen hoeveel beeldschermtijd gezond is.
Wat is het advies qua schermtijd voor kinderen?
Er gelden geen harde regels voor schermtijd, maar er zijn wel algemene tips. Volgens onderzoek kunnen kinderen tot twee jaar beter helemaal niet naar een scherm kijken. Voor hun ontwikkeling is bewegen, spelen en genoeg slapen het beste, en daar heeft een scherm geen goede invloed op.
Vanaf twee jaar kunnen kinderen steeds meer schermtijd aan. Maar dit betekent natuurlijk niet dat zoveel schermtijd ook het beste is voor jouw kind. Deze richtlijnen kun je als uitgangspunt nemen als je op zoek bent naar een advies qua schermtijd voor je kind:
0 tot 2 jaar: geen scherm
2 – 4 jaar: maximaal 30 minuten per dag
4 – 6 jaar: maximaal 1 uur per dag (liefst 4 x 15 minuten)
6 – 8 jaar: maximaal 1 uur per dag (liefst 2 x 30 minuten)
8 – 10 jaar: maximaal 1 à 1,5 uur per dag
10 – 12 jaar: maximaal 2 uur per dag
12 jaar en ouder: maximaal 3 uur per dag
Lees meer: Onderzoeker: 'Kinderen weghouden van beeldschermen is kindermishandeling'
Wat is de gemiddelde schermtijd van kinderen?
De schermtijd van kinderen neemt toe. Gemiddeld brengt een kind tot 6 jaar 100 minuten per dag achter een scherm door, blijkt uit onderzoek. Kinderen zitten overigens op jonge leeftijd al achter een scherm: een op de vier ouders met een baby van 9 maanden tot 1 jaar geeft aan dat hun baby minstens twee uur schermtijd per dag krijgt – terwijl het advies toch echt is om kinderen tot 2 jaar geen schermtijd te geven.
Schermtijd verbieden of loslaten?
Kinderen van nu groeien op met schermen binnen handbereik. Je kind helemaal verbieden om met een scherm bezig te zijn, werkt dan ook averechts. Dan wordt het beeldscherm een verboden vrucht en alleen maar aantrekkelijker. Gaat je kind zonder jouw toezicht toch op de tablet, dan kun je hem er ook niet meer bij begeleiden.
De schermtijd helemaal loslaten is ook weer niet verstandig. Voor een kind is het moeilijk om zelf te bepalen wanneer hij moet stoppen. Stel daarom grenzen: in de vorm van een tijdslimiet én voor wat hij op het scherm mag kijken en doen. Hoe eerder je daarmee begint, hoe beter. Een gewoonte die eenmaal is ontstaan, is lastig terug te draaien.
Zorg ook voor een goede balans met andere activiteiten. Als je eerst met je kind naar buiten gaat om anderhalf uur actief te spelen, ben je al een heel eind én dan blijft er minder tijd over om naar de tablet te verlangen.
Ook interessant: Zo zorg je dat je kind zich aan de regels houdt
Afspraken over schermtijd
Maak met je kind afspraken over schermgedrag. Leef ze na én toon interesse in wat je kind op het scherm doet. Met jonge kinderen (tot zes jaar) kun je vooral samen kijken en praten over wat hij ziet en doet op het scherm. Zo geef je hem ook emotionele ondersteuning. Oudere kinderen zullen vaker zonder ouders op het scherm bezig zijn. Ook dan is het belangrijk om afspraken te maken over wat hij op het scherm kijkt en doet, en hoe lang.
Vraag je kind, voordat je regels gaat bepalen, eerst wat hij graag zou doen op het scherm en op welke momenten. Kijk of dat past bij jouw opvatting erover. Kinderen hebben vaak verrassende en verstandige ideeën, zonde als je dat over het hoofd ziet. En als je je kind betrekt bij het maken van afspraken, is de kans groter dat hij zich eraan houdt.
Lees ook: Eén op de vier baby's zit minstens twee uur per dag achter een scherm
3 tips om zonder gedoe een scherm uit te krijgen
Het kan best een opgave zijn voor een kind om zich te houden aan de afspraken rond schermgebruik. Het is niet leuk om steeds een strijd te moeten voeren om het scherm uit te krijgen. Met deze tips wordt het voor je kind makkelijker om te accepteren dat de schermtijd voorbij is en blijft het gezellig thuis.
Een kookwekker of timer kan helpen om de tijd bij te houden. Zo kan je kind zien wanneer de tijd er bijna op zit.
Word niet meteen boos als je kind niet meteen zijn scherm uitzet als de schermtijd voorbij is. Laat hem ook niet abrupt en à la minute het scherm uitzetten, maar kondig aan: 'Over vijf minuten is je schermtijd voorbij.'
Help hem vervolgens de overgang naar de 'echte wereld' te maken, door even mee te kijken met wat hij aan het doen is en daar vragen over te stellen. Door het gesprek dat zo ontstaat, komt je kind alvast een beetje los van het spel of een filmpje. Het is dan makkelijker om te zeggen dat het tijd is om te stoppen en zo lukt het waarschijnlijk zonder drama.
Hou er rekening mee dat het na een game of tv-kijken moeilijk voor je kind kan zijn om te stoppen. Dat heeft te maken met het stofje dopamine dat vrijkomt in de hersenen tijdens het gamen of kijken naar video's.
Dopamine geeft je het gevoel dat je een beloning krijgt, waardoor je het steeds weer wilt ervaren. Als je kind stopt met gamen of kijken – en hij dat fijne gevoel dus niet meer krijgt – kan hij kwaad worden of misschien wel een woedeaanval krijgen.
Tip: Gamen: goed of slecht voor je kind?
Waarom is schermtijd slecht voor kinderen?
Mediagebruik slecht voor de (mentale) gezondheid van je kind. Denk daarbij aan mentale klachten, overgewicht, een slechte houding, slaapproblemen en gehoorschade. Ook bijziendheid komt veel voor.
Lang naar een scherm turen is slecht voor de ogen. Behalve dat de ogen moe en geïrriteerd kunnen worden, kan het tot ernstige bijziendheid leiden. Het Oogfonds spreekt zelfs van een epidemie van bijziende kinderen en adviseert om kinderen regelmatig een korte pauze te laten nemen tijdens het 'beeldschermen'.
Schermtijd en slechte ogen, de 20:20:2-methode
Voor kinderen vanaf zes jaar is de 20:20:2-methode bedacht. Het werkt zo: na 20 minuten neemt je kind een korte pauze en kijkt hij 20 seconden in de verte om de ogen te ontspannen. Daarna kan hij weer 20 minuten naar een beeldscherm kijken. De 2 staat voor twee uur buitenspelen per dag, omdat daglicht bijziendheid helpt voorkomen. Verder is het belangrijk om minstens dertig centimeter afstand tot het scherm te houden.
Lees meer: Wanneer heeft je kind een bril nodig?
Schermtijd en slapen
Het blauwe licht van schermen verstoort de aanmaak van het slaaphormoon melatonine. Hierdoor valt je kind moeilijker in slaap en slaapt hij onrustiger. Ook is bekend dat de drukte in tv-programma's of games de slaap en concentratie van kinderen kan verslechteren. Laat je kind daarom minimaal een uur voordat hij gaat slapen niet meer naar een scherm kijken.
Tips: omgaan met schermtijd van kinderen
Het kan best een uitdaging zijn om de schermtijd van je kind binnen de perken te houden. Daarom tot slot alle tips op een rij:
Maak duidelijke afspraken
Tot je kind een jaar of zes/zeven is, bepaal jij hoeveel minuten schermtijd bij hem past. Is hij ouder, maak dan samen afspraken. Maak hierbij onderscheid tussen recreatieve schermtijd en tijd die hij nodig heeft om bijvoorbeeld iets op te zoeken voor school. Schrijf de afspraken op en wijs erop als je kind er onderuit probeert te komen.Wees consequent
Of je de tijd nu bijhoudt via de spelcomputer, op je telefoon of met een kookwekker, zorg dat je weet hoe lang je kind met een beeldscherm bezig is. Houd hem aan de afspraak als de tijd om is.Pas de regels aan als ze niet werken
Evalueer de regels zo nu en dan en stel ze bij zodat ze bij de leeftijd van je kind passen. Zo blijven jullie er ook over in gesprek.Waar en wanneer
Naast een tijdslimiet kun je ook met je kind afspreken wanneer hij op een beeldscherm mag, bijvoorbeeld net na school of voor het eten. Zorg dat hij tot een jaar of twaalf bij jou in de buurt op een scherm zit, zodat je een beetje in de gaten kunt houden wat hij doet. Ziet hij iets engs? Praat erover. Wordt hij moe? Stimuleer hem om iets anders te gaan doen.Zorg voor nuttige schermtijd
Geef hem educatieve apps en spelletjes die passen bij zijn leeftijd. Ook zijn er genoeg leerzame kinderprogramma's op de tablet of tv. Verliest je kind zijn aandacht, zet het dan uit. Laat het beeldscherm geen behang worden.Kijk samen
Kijk tot je kind een jaar of acht is regelmatig mee of doe samen een online spelletje. Zo kun je met hem praten over wat hij ziet en dingen uitleggen als het nodig is. Het is ook leuk om te zien hoe handig je kind al is met een tablet, smartphone of computer.Let op je houding
Toon oprechte interesse in het online gedrag van je kind, net zoals je vraagt naar zijn dag op school. Hoe was het gamen, wat zag hij op Tik Tok? Vindt hij een youtuber heel grappig, maar snap jij de lol niet? Probeer niet negatief te reageren. Dan vertelt hij je straks misschien niet meer wat hij online meemaakt, of gaat hij dingen stiekem kijken.Geef het goede voorbeeld
Kinderen nemen het gedrag van hun ouders over. Leg je telefoon dus weg als je kind in de buurt is of tijdens het eten. En moet je er niet aan denken dat jouw kind straks zit te appen op de fiets? Doe het dan zelf ook niet.
Lees ook: Met dit simpele trucje krijg je je kind achter een beeldscherm vandaan (zonder drama!)
Bron: Mediawijsheid, NJI, NOS
