PeuterOpvoeden & ontwikkeling

Grenzen stellen: hoe zorg je dat je kind zich aan de regels houdt?

Grenzen stellen voor kinderen Getty Images
Getty Images
Leestijd 5 minuten
(Medisch) beoordeeld door:
tischa neve
Tischa Neve
Kinderpsycholoog
Lees verder onder de advertentie

Hoe leer je een kind zich aan regels te houden?

Je kind moet zijn jas aan de kapstok hangen. Hij mag één koekje. Hij mag zijn broertje niet slaan. En zo zijn er allerlei regels die je belangrijk vindt. Hoe logisch die regels ook zijn voor jou, voor een klein kind is het allemaal nieuw. Hij heeft soms heel andere behoeftes en het nut van een regel is hem lang niet altijd duidelijk. Waarom mag hij niet nog zo'n lekker koekje?

Hoe leer je je kind dan toch om zich aan jullie regels te houden? Vertel wat je wél wilt en leg steeds kort uit wát maakt dat je iets wel of niet wilt. 'We eten één koekje, nu is het genoeg. We gaan zo een broodje eten.' Je helpt je kind ook door hem aan de regel te herinneren. 'Wat doen we ook alweer als we langs de babykamer lopen? Ja, zachtjes praten.'

Ook interessant: 14x onverwachte lessen die ouders leerden over het opvoeden van een kind

Lees verder onder de advertentie

Wees consequent met regels en grenzen

Consequent zijn is ook belangrijk als je wilt dat je peuter een regel onder de knie krijgt. Als iets de ene keer wel mag en de andere keer niet, ben je onduidelijk. Realiseer je ook dat het een hele tijd kan duren voordat een peuter iets heeft geleerd. Hij moet iets nieuws soms heel vaak oefenen voordat het vanzelf gaat. Herhalen, herhalen, herhalen dus. Stel je grenzen rustig en duidelijk en geef niet op.

Lees ook: Zo werkt een beloningssysteem

Peuter zoekt grenzen op: wat kun je doen?

'Nee, nee, nee! Niet doen! Blijf af!' Veel ouders van een peuter hebben het gevoel dat ze de hele dag 'nee' aan het roepen zijn. Waarom houdt je kind zich nou niet gewoon aan de regel? Misschien is hij de regel vergeten, of is de regel niet duidelijk voor hem, of hij weet niet wat hij dan wél moet doen.

Lees verder onder de advertentie

Als je 'nee' roept, is het voor je kind niet altijd duidelijk waarom. En wat precies mag er niet? Zeg je ook nee als hij het nog een keer doet? Om daar achter te komen herhaalt hij zijn gedrag en gaat soms nog een stapje verder. Dit doet hij niet om je te pesten, maar hij is aan het oefenen met het leren van een grens.

Het helpt om zo min mogelijk in 'nee' en 'niet' te vervallen. Vaak lokt dit vooral weerstand uit bij je kind én hij leert niet wat dan wel de bedoeling is. Vertel je kind duidelijk wat je wilt. Niet als een politieagent die alleen maar verbiedt, maar als een verkeersregelaar die met rustige aanwijzingen het verkeer in goede banen leidt.

Lees ook: Zo stop je met schreeuwen tegen je kind

Lees verder onder de advertentie

Structuur en duidelijkheid

Bespreek geregeld de regels in huis. Wat mag ons kind wel en wat niet? Waarom is die regel er eigenlijk? Past de regel nog bij zijn leeftijd en de situatie? En wat doen we als we iets niet goed vinden? Passen we de regel wel duidelijk toe? Dat zorgt voor structuur en duidelijkheid.

Geef je peuter complimenten voor goed gedrag

Het helpt om erop te letten dat je je peuter complimenteert voor goed, handig, fijn en prettig gedrag. Peuters zijn vaak op zoek naar contact en vertonen dan snel het gedrag waarmee ze de meeste aandacht krijgen. Vaak is dit negatief gedrag, omdat ouders daar last van hebben en er dus snel een reactie op geven. Je gaat mopperen, uitleggen of je wordt boos. Terwijl aandacht geven op de momenten dat je kind wél doet wat je wilt, of gezellig aan het spelen is, vaak veel beter helpt. Dat zorgt voor een positieve sfeer en verbinding.

Merk je dat je in de mopper- en corrigeer-modus zit? Probeer dan eens bewust te letten op wat er wel lukt en goed gaat en geef daar aandacht aan. Belonen hoeft niet, omschrijf gewoon wat er fijn is en het positieve effect daarvan. 'Hé, je hebt zelf je laarzen in de gang gezet, wat fijn. Dat is de plek waar ze horen'. Of: 'Jullie hadden even ruzie, maar hebben het samen opgelost, nu kunnen jullie weer lekker spelen.'

Lees verder onder de advertentie

Lees ook: Werkt straffen en belonen in de opvoeding?

Hoe blijf je zelf rustig als peuter grenzen opzoekt?

Terwijl je peuter oefent met het leren van grenzen, oefen jij… je geduld. Je legt voor de zoveelste keer uit dat hij de kat zachtjes moet aaien en herhaalt voor jezelf nog maar eens: het is een fase. Voor veel ouders is de peutertijd intensief, onder meer vanwege het consequent grenzen moeten aangeven. Om dit met geduld te kunnen doen, ga je soms over je eigen innerlijke grenzen heen. De ene dag zal het je makkelijker afgaan dan de andere, afhankelijk van wat er verder nog op je bord ligt en hoe goed je hebt geslapen, bijvoorbeeld.

Merk je dat je lange adem opraakt? Kijk of je je aandacht even op jezelf kunt richten. Ontspan je schouders, adem rustig in en uit. Hoe kun je het jezelf makkelijker maken? Samen naar buiten gaan geeft vaak al lucht. Of afspreken met vrienden die ook een peuter hebben, en bij voorkeur veel humor. Of regel een oppas om er even alleen of met je partner op uit te kunnen. Sporten, een vriendin bellen, een massage. Ben je weer ontspannen en opgeladen, dan is liefdevol en rustig grenzen stellen een stuk makkelijker.

Lees verder onder de advertentie

Lees meer: Help, ik ontplof! Zo voorkom je dat de spanning te hoog oploopt bij het opvoeden van je kind