Kind veilig internetten
De eerste stap naar veiligheid is bewustzijn. Als je weet welke gevaren er zijn, en hoe je je kind kunt beschermen, loopt hij minder risico. Daarom is het belangrijk dat je eerst samen online op verkenning gaat. Zo kun je je kind stap voor stap wegwijs maken. Daarnaast kun je gebruikmaken van technische oplossingen, zoals digitaal ouderlijk toezicht via de instellingen op je computer of in een app.
Helaas heb je nooit honderd procent garantie dat je kind online veilig is en geen dingen ziet die niet voor zijn ogen geschikt zijn. Daarom kun je het beste, zolang je kind nog op de basisschool zit, hem binnen jouw zicht online laten gaan om veilig internetten te garanderen. Zo hou je een oogje in het zeil en kun je meteen hulp bieden wanneer er online iets gebeurt waarvan hij schrikt of als hij wordt gepest.
Veilig internetten: online gevaren
Uit onderzoek onder Nederlandse ouders met kinderen tussen 4 en 12 jaar blijkt dat 91 procent van de ouders zich zorgen maakt over de gevaren van het internet. Circa 15 procent van de ouders geeft aan dat hun kind een vervelende internetervaring heeft gehad. Het meest genoemd: in aanraking komen met porno, benadering door een volwassene en pesten. Hier de meest voorkomende online gevaren en risico's, hoe je ermee kunt omgaan en wat je kunt doen om veilig te internetten:
- 01.
Ongeschikte beelden
Wist je dat ruim de helft van de basisschoolkinderen weleens online porno heeft gezien? Zonder het instellen van ouderlijk toezicht, of andere technische vormen van bescherming, kunnen kinderen vrijuit internet ontdekken. Terwijl de meeste content niet geschikt is voor (jonge) kinderen. Als ze deze beelden toch zien, kunnen ze angstig worden. Lees ook: Sexting en tieners, wat je als ouder moet weten - 02.
Grooming: digitaal kinderlokken
Bij grooming legt een volwassene online contact met kinderen, met seksueel contact als doel. Vaak doet de volwassene zich jonger voor dan hij is, om zo het vertrouwen te winnen van het kind. Groomers zoeken contact via websites waar vooral kinderen actief zijn, zoals TikTok, spelletjesplatforms als Minecraft en sociale media zoals Instagram.
Via de chatfunctie probeert de groomer kinderen te verleiden om seksuele handelingen te doen voor de camera. Of er wordt gevraagd om naaktfoto's te delen. Soms gaan groomers zelfs zover dat ze proberen het kind in het echt te ontmoeten. De gesprekken in chatrooms en op sociale media zijn niet openbaar en dus moeilijk te controleren (behalve via sommige versies van digitaal ouderlijk toezicht). Waarschuw je kind voor dit soort praktijken. Spreek af dat hij nooit reageert op berichten of volgverzoeken van onbekenden en nooit zijn adresgegevens deelt of een afspraak met iemand maakt. Houd je kind verder binnen jouw zicht als hij online gaat, zodat je zijn gezichtsuitdrukking en reacties kunt volgen.
Lees ook: Wat is grooming, en hoe ga je hier als ouder mee om? - 03.
Cyberpesten: digitaal pesten
Er wordt online heel wat geruzied en gepest. Bijvoorbeeld door ongevraagd foto's te verspreiden, nepaccounts aan te maken, te hacken of elkaars computers te infecteren met een virus. Online is het veel makkelijker pesten, schelden en roddelen. Er is niemand die direct verhaal kan komen halen en er zijn geen volwassenen die ingrijpen.
Digitaal pesten is bovendien heftiger dan op het schoolplein, omdat het altijd en overal doorgaat. Ook thuis, waar je kind zich veilig hoort te voelen. Praat met je kind over cyberpesten en leer hem wat wel en niet oké is om te doen of zeggen. Dit moet vaak keer op keer worden uitgelegd, want kinderen kunnen de grens gauw vergeten en een gemeen 'grapje' is zo gemaakt. Kijk dus ook mee bij wat je kind op internet en in sociale apps doet en meemaakt.
Lees ook: Cyberpesten, wat is het en hoe ga je ermee om? - 04.
Online challenges
De meeste online challenges zijn vrij onschuldig, zoals de planking challenge van een paar jaar geleden. Helaas komen er soms ook challenges voorbij die levensgevaarlijk zijn. Hierbij zijn kinderen gewond geraakt of liep het zelfs fataal af. Denk bijvoorbeeld aan de one chip challenge (het eten van een extreem pittig chipje) en de tide pot challenge (een vaatwastablet eten). Grijp nieuwsberichten over challenges aan om het gevaar ervan met je kind te bespreken. Vaak gaat dit ook over groepsdruk. Tip: sta hier even bij stil als je (kind) mee wil doen met een challenge. - 05.
Misbruik van beeldmateriaal van je kind
Je kind kan foto's of filmpjes op social media zetten of delen via apps, die beter niet online kunnen verschijnen. Ook kunnen andere kinderen zonder toestemming minder leuke foto's of video's van jouw kind delen. Het is bijna onmogelijk om beeldmateriaal voorgoed weer offline te krijgen. Maak je kind hier bewust van als hij foto's of video's van zichzelf of anderen online wil zetten, of bijvoorbeeld van privacygevoelige informatie zoals zijn school. Leer hem om zich altijd even af te vragen: wil ik dat iedereen dit voor altijd kan zien? Lees ook: Foto's van je kind op social media, dit moet je weten - 06.
Desinformatie
Nepnieuws, hoaxes: er gaat heel veel onbetrouwbare informatie rond. Vaak is nep ook erg moeilijk van echt te onderscheiden. Technologie om beelden te bewerken wordt steeds geavanceerder en informatie kan uit de context zijn gehaald. Vertel je kind hierover en maak hem duidelijk dat je er niet van uit kunt gaan dat alles op internet echt waar is. Zelfs niet als een vriend het bericht deelt. Lees ook: Zo maak je kinderen mediawijs - 07.
Ongewenste of onverwachte aankopen
Een online aankoop in de App Store is zo gedaan. Ook door je kind. Zeker als hij spelletjes speelt waarbij je extra credits of uitbreidingen kunt kopen. Dit worden in-app aankopen genoemd. De makkelijkste manier om dit te voorkomen is via ouderlijk toezicht of door via de instellingen van je tablet of smartphone in-app aankopen onmogelijk te maken. Je kunt in-app aankopen ook beveiligen met een wachtwoord. Zo heeft je kind altijd jouw toestemming nodig voor een aankoop. - 08.
Extreme reacties of scheldpartijen
In openbare discussies op sociale media en onder YouTube-filmpjes wordt soms flink gescholden. Ook kunnen er lelijke reacties onder een foto of filmpje staan, veel extremer dan je kind in het dagelijks leven hoort. Leer hem dat dit soort scheldberichten of extreme reacties jammer genoeg gebruikelijk zijn geworden op internet, maar dat het nog steeds niet oké is. Vertel hem dat hij er vooral niet op moet reageren, en het zich maar beter niet persoonlijk kan aantrekken. - 09.
Spam en virussen
Een ander risico zijn virussen en ongewenste reclames of mailtjes (malware of spyware). Een actueel antivirusprogramma op de computer of laptop is dan ook onmisbaar. Maak ook afspraken met je kind: laat hem nooit klikken op linkjes in berichten of in de comments onder een foto of video. Heeft hij een e-mailadres, laat hem dit dan niet noemen op sociale media. Er zijn speciale programma's die internet scannen op alles met een @ erin en zo miljoenen mailadressen verzamelen om spam aan te versturen.
Tips: veilig internetten
Omdat je je kind natuurlijk niet de hele dag op de vingers kunt (en wilt) kijken – zeker niet als hij wat ouder is – volgen hier tips om de online veiligheid van je kind te vergroten.
- 01.
Praat met je kind
Voor de online veiligheid is het belangrijk om regelmatig en op een positieve manier te praten over het online leven van je kind. Over de leuke dingen en de gevaren, en wat je ertegen kunt doen. Maak het onderdeel van jullie dagelijkse praatje: hoe was het op school, met wie heb je gespeeld, heb je lekker getraind en heb je nog wat leuks gedaan op de tablet? Als je kind ouder wordt, heb je steeds minder zicht op wat hij online doet en meemaakt. Maar als dit normale gespreksstof is, zal hij er makkelijker over blijven praten of jouw hulp erbij vragen.
Tip: Praten met je peuter: zo voer je een goed gesprek - 02.
Ga zelf bewust om met internet
Uit onderzoek blijkt dat 72% van de ouders wel eens informatie van hun kind deelt op internet, zoals foto's (57%) of de verjaardag en daarmee dus de geboortedatum (31,8%). Je kind kan deze informatie later over zichzelf tegenkomen, ook als jij het zelf weer hebt verwijderd. Wil je iets over je kind posten, dan is het goed om erbij stil te staan welke risico's dit kan geven én welk voorbeeld je je kind hiermee geeft. - 03.
Ouderlijk toezicht instellen
Met digitaal ouderlijk toezicht kun je je kind beschermen tegen bepaalde content, volgen wat hij online doet en schermtijd instellen. Je kunt ouderlijk toezicht regelen via je internetprovider of je besturingssysteem, vaak is dit gratis. Ook zijn er betaalde apps voor, die meestal completer zijn. Bijvoorbeeld Qustodio, Norton Family Premier of Kliksafe. Je kunt ze op verschillende apparaten installeren, dus één versie van ouderlijk toezicht is voldoende om alle apparaten te beveiligen. Welke het meest geschikt is hangt af van wat jij belangrijk vindt bij ouderlijk toezicht. Het is de moeite waard om je daar even in te verdiepen, want het vergroot de online veiligheid echt. - 04.
Plak de camera af
Vertel je kind hoe hij moet omgaan met de camera op zijn tablet, telefoon of computer en wat de risico's ervan zijn. Beveilig de camera tegen hackers die je kind ongemerkt filmen. De gemakkelijkste oplossing is om iets over de camera te plakken, bijvoorbeeld een stukje ducttape of een pleister. - 05.
Gebruik een kinderzoekmachine
Er zijn een aantal zoekmachines speciaal voor kinderen, zoals Jeugdbieb.nl, Meestersipke.nl en Koekeltjes.nl. Deze zoekmachines laten alleen zoekresultaten zien die geschikt voor kinderen zijn. - 06.
Kindervariant van YouTubeKijkt je kind graag filmpjes? Laat hem dan kijken via YouTube Kids. Hier vind je categorieën voor verschillende leeftijden. Ook kun je de schermtijd beperken of bepaalde video's blokkeren om veilig internetten te garanderen. Zo voorkom je dat je kind via het doorklikken bij ongeschikte video's terechtkomt.
Lees ook: Zo herken je geschikte apps voor kinderen
Diploma veilig internetten
Ook school speelt een rol in de digitale opvoeding van kinderen. Kinderen uit groep 5 tot en met 8 krijgen op school het lespakket Diploma Veilig Internet aangeboden. Je kind leert hierin alles over de risico's van internet en hoe hij daar bewust mee omgaat. Er komen vijf thema's aan bod:
- 01.
Wie ben jij? Over wat persoonlijke informatie is en wat je kind (onbewust) vrijgeeft op het internet.
- 02.
Ik surf veilig! Over privacy-instellingen, wachtwoorden, phishing en hacking.
- 03.
Is alles waar? Over beïnvloeding, clickbait, reclame (te mooi om waar te zijn).
- 04.
Speurneuzen! Over het opzetten en toepassen van een goede zoekstrategie.
- 05.
Meedoen! Over vloggen, selfies en persoonlijke informatie weggeven.
Bekijk hier wat het lespakket inhoudt:
Bron: VPNgids.nl
