Wat is dyslexie?
Dyslexie komt uit het Grieks en betekent zoveel als: 'niet kunnen lezen'. Het wordt ook wel woordblindheid genoemd, maar eigenlijk dekken beide termen de lading niet volledig. Dyslectisch zijn omvat over het algemeen moeite hebben met lezen, spellen en/of schrijven. Al doet een kind nog zo z'n best, wordt hij extra geholpen en gestimuleerd: lezen, spellen en schrijven gaat veel moeizamer dan bij de meeste kinderen van zijn leeftijd en zijn niveau. Een kind met dyslexie is niet minder intelligent dan een kind dat er geen last van heeft. Alleen het leren gaat moeilijker. Een ander kenmerk is dat het probleem hardnekkig is, want extra oefening, inspanning en begeleiding helpen niet veel.
Zie ook: leren lezen op de basisschool
Dyslexie bij kinderen
Van alle kinderen in groep 3 is ongeveer tien procent wat betreft ontwikkeling nog niet 'klaar' voor het leren lezen en schrijven. Dit kan verschillende oorzaken hebben en hoeft dus niet per se te betekenen dat je kind dyslectisch is. Het kan voorkomen dat er aan het eind van groep 3 nog weinig tot niets veranderd is: je kind heeft extra hulp gehad maar met de leesontwikkeling wil het niet vlotten. In dat geval is er misschien sprake van dyslexie.
Hoe weet je of je kind klaar is voor groep 3? Check hier het advies van een onderwijsdeskundige.
Tip: Lees samen met je kind het boekje 'Nu weet ik eindelijk wat dyslexie is.'
Hoe herken je dyslexie?
Hoewel het op jonge leeftijd lastig is vast te stellen, kunnen er wel een aantal signalen zijn, zoals:
een algemeen zwak taalniveau
slecht versjes onthouden
slecht rijmen
moeite met de begrippen links en rechts
moeite met de namen van kleuren
Deze signalen hoeven niet per se te duiden op dyslexie, maar kunnen je wel al in een vroeg stadium alert maken op de mogelijkheid. Vanaf een jaar of zeven worden de verschijnselen wat duidelijker. Een kind met dyslexie kan dan moeite hebben:
om het verschil te horen tussen klanken als m en n; p, t en k; s, f en g; eu, u en ui
om de klanken in de goede volgorde te zetten, zoals bij 'dorp' en 'drop' of 12 en 21
om aandacht te houden bij 'klankinformatie' (gesproken woord)
met het inprenten van reeksen, zoals tafels of spellingsregels
met het onthouden van vaste woordcombinaties, uitdrukkingen of gezegdes
met het onthouden van losse gegevens, zoals rijtjes, woordjes en jaartallen
Andere signalen kunnen zijn:
spiegelen van de letters d en b
een hekel hebben aan hardop lezen
lang spellend lezen
veel radend lezen
vaak struikelen bij het lezen
vaak een woord overslaan
delen van woorden weglaten
woorden die hetzelfde klinken door elkaar halen
een groeiend verschil tussen het leesvermogen en het vermogen een verhaal te begrijpen
Lees ook: AVI lezen op de basisschool, zo werkt dat
Mooie (voor)leesboeken voor kinderen met dyslexie
/3ab7d180385d428697f987c513c24cce/image.jpg)
/c88f047e76c749d4aa7433179b9e1855/image.jpg)
/577b9e5d9028474fb76c07e1c811ca16/image.jpg)
/b1a6bd5a1c314252b59f7088c827ba40/image.jpg)
/9613a753d2be4badae6917ca719de98a/image.jpg)
Oorzaak van dyslexie
Het is niet helemaal duidelijk hoe dyslexie ontstaat. Het kan te maken hebben met het gebied in de hersenen waar klanken aan letters gekoppeld worden. Dit zou bij een kind met dyslexie te zwak of moeilijk bereikbaar zijn, waardoor klanken niet goed bij woorden of letters passen. Het heeft ook een erfelijke factor. Ben jij of je partner dyslectisch, dan is er zo'n vijftig procent kans dat jullie kind het ook is. Zijn jullie allebei dyslectisch, dan is die kans zelfs tachtig procent.
Onderzoek en diagnose
Het is belangrijk dat het snel wordt ontdekt. Want hoe eerder het aangepakt wordt, hoe beter. Vermoed jij of de leerkracht dat je kind dyslectisch is? Dan zal je kind bij het leren lezen en schrijven in groep drie extra in de gaten gehouden worden. Blijft hij moeite houden met lezen en schrijven, dan kan je kind getest worden op dyslexie. Dit kan op zijn vroegst eind groep drie of begin groep vier.
Een psycholoog of orthopedagoog kan een officiële diagnose stellen. Dit is een lang proces omdat eerst moet worden aangetoond dat een kind geen baat heeft bij remedial teaching. Dit is extra hulp bij het leren. Wanneer dit niet tot voldoende groei leidt, kan er een onderzoek plaatsvinden.
In bepaalde gevallen krijgt je kind een dyslexieverklaring, bijvoorbeeld wanneer je kind ernstige dyslexie (ED) heeft. Dan wordt het vervolgtraject vergoed. Het is dan van belang dat een specialist meekijkt.
Met de verklaring kun je extra begeleiding op school krijgen. Bij kinderen die thuis geen Nederlands spreken, is het herkennen van dyslexie op de basisschool extra moeilijk. Problemen met lezen en spellen kunnen dan namelijk ook te maken hebben met een taalachterstand.
Dit zijn meer oorzaken van onderpresteren op school.
Ondersteuning
Heeft je kind dyslexie, dan kijkt de school samen met jullie naar de mogelijkheden om hem thuis en op school te ondersteunen. Zo kan hij op zijn eigen niveau blijven presteren, en kan bijvoorbeeld faalangst of onzekerheid worden voorkomen. Extra begeleiding op school wordt meestal gegeven door een remedial teacher die aan de school verbonden is. Daarnaast zal de leerkracht extra aandacht en ondersteuning geven. Ook bestaan er speciale computerprogramma's voor scholen, die je kind helpen met lezen en spellen. Heeft je kind ernstige enkelvoudige dyslexie, dan krijgt hij hulp van een specialist. Dit kan op school of op een praktijk.
Blijven stimuleren
Zelf kun je je kind helpen door hem waar mogelijk te stimuleren te lezen. Bijvoorbeeld door veel voor te lezen. Maar omdat veel kinderen met dyslexie lezen moeilijk vinden, zullen ze dit vermijden. Zet dan vooral in op leesplezier. Denk aan luisterboeken, informatieve boeken en stripboeken. Dyslexie verdwijnt er niet door, maar als je kind goed begeleid wordt, kan hij prima meekomen in de klas.
Bron: RID
