Wat is slim speelgoed?
Connected toys is de Engelse term voor speelgoed dat verbonden is met internet. Het wordt ook wel slim speelgoed of smart toys genoemd, omdat het kan reageren op jouw kind. Het gaat om interactief speelgoed dat je via wifi, bluetooth of een app kunt besturen, of waarmee je kind kan communiceren.
Er zijn allerlei varianten van connected toys. Denk aan interactieve huisdieren, pratende poppen, minidrones, kindertablets, kinderhorloges met gps of speelgoed dat is verbonden met spelcomputers. Een van de eerste vormen van slim speelgoed was een Barbie die terugpraatte. Inmiddels komt er continu meer, nieuw, nog slimmer speelgoed op de markt.
Kinderen zijn er dol op
Veel kinderen vinden connected toys leuk, omdat het een extra dimensie geeft aan het spelen. Normaal gesproken praat je pop niet terug, slim speelgoed kan dat wel. En een robot die je via een app kunt besturen, is een stuk interessanter dan een robot die alleen reageert als je op een knopje drukt. Slim speelgoed dat je moppen vertelt of je verjaardag onthoudt: logisch dat dat goed scoort bij veel kinderen.
Lees ook: Welk speeltype is jouw kind?
Risico's van connected toys
Hoe leuk dat slimme speelgoed ook is, er zit een aantal grote risico's aan. In veel connected toys zitten gadgets als een camera, microfoon of een gps-tracker. Ook wordt het speelgoed aangestuurd via software en kun je er alleen mee spelen als het verbonden is met internet. Hierdoor is er een risico dat slim speelgoed wordt gehackt. Onbekenden kunnen op het speelgoed inbreken, privacygevoelige gegevens verkrijgen of je kind afluisteren of bekijken via de camera. Soms kunnen vreemden zelfs een gesprek met je kind voeren via het speelgoed.
In het verleden is dit al eens flink misgegaan. Zo blijken pratende poppen als Hello Barbie, Cayla en i-Que heel makkelijk af te luisteren of te hacken als je in de buurt bent en een smartphone met bluetooth hebt. Ook zijn connected toys gevoelig voor het lekken van privacy. In 2015 werd speelgoedbedrijf VTech gehackt. De gegevens van ruim 100.000 Nederlandse kinderen en hun ouders werden daarbij gestolen.
Niet zo pedagogisch verantwoord
Volgens opvoedcoach en psycholoog Valerie Ritchie is het goed om naast de veiligheid van connected toys ook te kijken naar de pedagogische en educatieve waarde van het speelgoed. Want hoewel kinderen het geweldig vinden, zitten er ook nadelen aan. Slim speelgoed bevordert de creativiteit bijvoorbeeld veel minder.
Lees ook: Veilig op internet: hoe bescherm je je kind online?
Gevaren op een rijtje
Hoe onschuldig het slimme speelgoed er ook uit mag zien, er kunnen dus nare dingen mee gebeuren. Een overzicht van mogelijke gevaren en valkuilen:
Pratende poppen zijn vaak makkelijk te hacken, waardoor je kind afgeluisterd kan worden. Ook kan een onbekende via de pop met je kind praten.
Camera's in smart toys zijn te hacken, net als in laptops en babyfoons.
Veel connected toys verzamelen gegevens zoals namen, woonplaatsen, geboortedata, gebruikersnamen en wachtwoorden. Die privacygevoelige gegevens kunnen gehackt worden en er kan identiteitsfraude mee gepleegd worden. Zo kunnen onbekenden met de gegevens van jouw kind bijvoorbeeld een lening afsluiten, waardoor jouw kind schulden op zijn naam krijgt.
Lees ook: Wat is grooming, en hoe ga je hier als ouder mee om?
Hoe controleer ik of slim speelgoed veilig is?
Dat is lastig. Lees in elk geval altijd de gebruikersvoorwaarden van de connected toys en het privacystatement van de fabrikant. Heeft het speelgoed een microfoon of een camera? Check dan wat deze precies doet en wat er met de beelden en geluidsopnames gebeurt. Waar worden die opgeslagen en wie heeft toegang tot die gegevens? Vertrouw je het niet, koop het dan niet en laat je kind er niet mee spelen.
Montessori-speelgoed
Het tegenovergestelde van slim speelgoed is Montessori-speelgoed. Dat is speelgoed dat leren en experimenteren stimuleert. Het is vaak eenvoudig speelgoed, gemaakt van natuurlijke materialen als hout. Houten blokken zijn een typisch voorbeeld van Montessori-speelgoed. Je kunt er van alles mee (ze hebben een zogenaamd 'open einde'), wat de creativiteit van de kinderen prikkelt. Ze zijn bovendien goed voor de motoriek en het ruimtelijk inzicht.
Tips voor veilig gebruik
Speelt jouw kind graag met connected toys, wees je dan bewust van de gevaren. Het is ook belangrijk om je kind mediawijsheid bij te brengen en hem te vertellen over de risico's. Een aantal tips om het slimme speelgoed zo veilig mogelijk te gebruiken:
Gebruik een nepprofiel voor het connected speelgoed. Dus geen echte gegevens als naam, adres en geboortedatum. Verzin een gebruikersnaam en wachtwoord die jij en je kind nergens anders voor gebruiken, alleen voor dit speelgoed.
Moet je kind een profielfoto uploaden? Gebruik dan een grappig plaatje van z'n favoriete tekenfilmfiguur, of een foto van jullie huisdier.
Moet je een wachtwoord of pincode invoeren voordat je met het speelgoed kan spelen? Kies dan voor een sterk wachtwoord. Zonder wachtwoord of pincode kun je het speelgoed beter niet gebruiken.
Verander na aankoop de gebruikersnaam en het wachtwoord van het speelgoed dat standaard door de fabrikant aangeleverd is.
Maakt het speelgoed verbinding via wifi? Gebruik dan een beveiligde internetverbinding: wifi met wachtwoord of een VPN-verbinding.
Maakt het speelgoed gebruik van een app? Controleer dan welke gegevens deze app allemaal verzamelt.
Blijf in de buurt als je kind met z'n slimme speelgoed speelt. Houd in de gaten wat je kind allemaal tegen z'n pop zegt, of wat de pop terugzegt.
Als je kind klaar is met spelen, laat het speelgoed dan niet aanstaan, ook niet op stand-by. Zet het speelgoed altijd echt helemaal uit.
Bron: Netwerk Mediawijsheid
