Psycholoog Cosima Nimphy onderzocht hoe deze invloed precies werkt en wat je als ouder kunt doen. 'Inschatten of een nieuwe situatie veilig is, doen we voor een groot deel via onze ouders. We kijken hoe zij zich gedragen, of luisteren naar hun waarschuwingen. Dat heet in de literatuur social fear learning,' vertelt ze in het persbericht van de Universiteit Leiden.
Fysieke angstreacties meten
Nimphy en haar collega's onderzochten hoe sociale angst van ouders op kinderen wordt doorgegeven. Eerder onderzoek richtte zich vooral op angst voor nieuwe situaties of onbekend speelgoed, maar sociale situaties bleven onderbelicht. En dat terwijl sociale angst een groot probleem is bij zowel kinderen als ouders. Bovendien blijkt dat deze angst deels door ouders wordt overgedragen op hun kind.
Kinderen van gemiddeld elf jaar kwamen samen met een ouder naar het lab. Tijdens het onderzoek maakten ze kennis met twee onbekende personen. De ouders kregen vooraf de opdracht om over de ene persoon iets positiefs te zeggen en over de andere juist iets negatiefs. Vervolgens bleef het kind even alleen achter met beide vreemden, één voor één. Ondertussen werden hun fysieke angstreacties, zoals een versnelde hartslag, gemeten.
Lees ook: Mijn kind is bang voor water (bad, douche en zwemles)
Geen fysieke angst
Daarna vertelden de kinderen zelf hoe bang of op hun gemak ze zich voelden. Nimphy: 'De kinderen rapporteerden gemiddeld meer angst over de persoon over wie hun ouders een negatieve opmerking had gemaakt, dan degene over wie ze iets positiefs hadden gezegd.' Opvallend genoeg was die angstreactie niet terug te zien in de metingen. De kinderen gedroegen zich ook niet angstiger tegenover de onbekende persoon—ze keken niet weg en probeerden de situatie niet te vermijden.
Waarom dit zo werkt, is niet precies onderzocht, maar volgens Nimphy kan het komen doordat angst zich pas echt fysiek uit wanneer je herhaaldelijk wordt gewaarschuwd. Een andere verklaring zou kunnen zijn dat onbekende mensen minder direct als bedreigend worden ervaren dan bijvoorbeeld vreemde dieren. De onderzoekers keken ook of kinderen van ouders met sociale angstklachten gevoeliger waren voor het overnemen van die angst. Maar verrassend genoeg bleek dat niet per se het geval.
Lees ook: Angst voor de tandarts: hoe voorkom je dit bij je kind?
Woorden doen ertoe
Voor haar proefschrift deed Nimphy ook verschillende meta-analyses van eerdere onderzoeken naar hoe angst van ouder op kind wordt overgedragen. Daaruit bleek dat de woorden die je als ouder zegt echt een verschil maken. Dit geldt voor kinderen van alle leeftijden, van 6 maanden tot 18 jaar. 'Negatieve opmerkingen van ouders hadden al na een paar keer een groot effect op de angst van hun kind.'
Bewust van je eigen lichaamstaal en woorden
Als ouder is het dus belangrijk om bewust om te gaan met je lichaamstaal en woorden, vooral in nieuwe of onbekende situaties. Dit geldt zeker als je zelf snel angstig bent of geneigd bent om ongemakkelijke situaties te vermijden.
Nimphy adviseert: 'Als je weet dat je zelf angstiger bent, probeer dan eerst zelf een nieuwe situatie aan te gaan, of doe dit met iemand bij wie je je vertrouwd voelt.' Een voorbeeld is om eerst zelf een ritje in de achtbaan te maken voordat je met je kind gaat, of neem alvast een kijkje in de nieuwe klas van je kleuter voordat de eerste schooldag begint. Zo ga je waarschijnlijk veel ontspannener samen de uitdaging aan.'
/69230a7d7955491985e0751bcf5866a3/image.jpg)
/4543b238b11f4947a97296f66235c17e/image.jpg)
/709f01fa6c334a3baa281ac1671d7c7b/image.jpg)
/27c3a0970a6545a5bf1ee2d1f068060f/image.jpg)
/df1aad37c6614cd18167ab1562ac1292/image.jpg)
/d58e9998b3724082ba8cd11ee0bf3674/image.jpg)
Bron: Universiteit Leiden
