Goor spul
Heel eerlijk? Vroeger vond ik gember vreselijk goor. Ik snapte dan ook niets van die nieuwe theerage. Wie wil er nou het nat van een gesneden gemberwortel drinken? Nou, ik dus. Dat wil zeggen: de zwangere, misselijke ik. Toen ik hoorde dat gember zou helpen, verhief ik gemberthee tijdens mijn zwangerschap direct tot godendrank (met droge crackers als godenspijs). Niks geen gefactcheck. Nood breekt immers wet. Pas nu durf ik de vraag te stellen: maakt gember echt minder misselijk?
Lees ook: Alles wat je wil weten over zwangerschapsmisselijkheid
Zoet en pittig
Gember is een vrolijk bloeiend plantje, waarvan de wortelstok veel in de keuken wordt gebruikt. De wortel geeft een zoete en pittige smaak aan bijvoorbeeld stoofpotjes, gemberbier en taaitaai. Ook wordt de specerij van oudsher allerlei geneeskrachtige effecten toegedicht. Zo zou-ie het geheugen verbeteren, pijn stillen, het libido opkrikken, en ook nog misselijkheid verhelpen. Dat laatste zou zeer welkom zijn in het eerste, soms taaie, trimester. Zou dit kruid daar echt tegen gewassen zijn?
Nepgember
Er zijn verschillende interventiestudies die keken naar de uitwerking van gember op zwangerschapsmisselijkheid. In zo'n onderzoek krijgt één groep zwangere vrouwen een paar keer per dag een gemberproduct voor de kiezen (een capsule met gemberpoeder, gemberlimonade of een gemberkoekje). En een andere groep krijgt een placebo-variant zonder gember. Dat gebeurt 'blind': vrouwen weten niet of ze in de goede of in de nepgroep zitten, want dat zou kunnen beïnvloeden hoe ze hun misselijkheid scoren. Chinese onderzoekers¹ bundelden onlangs de scores van zo'n elfhonderd deelnemers aan acht van dit soort studies. Het resultaat van hun rekenwerk: gember hielp een stuk beter tegen misselijkheid dan de placebo!
Bijsmaakje
Ook huisartsen raden gember aan bij milde misselijkheid: viermaal daags een gember-capsule, staat er in de richtlijn over zwangerschap. Maar thee van gemberstukjes kan ook. Stiekem was dit kruidenvrouwtje dus best wel evidence based bezig. Of zit hier toch nog een bijsmaakje aan?
Meer lezen? Alle zwangerschapskwaaltjes waar je last van kunt krijgen
Scherp kritiek
Het vooraanstaande Cochrane onderzoeksnetwerk² denkt van wel. Zij vinden de bestaande onderzoeken te verschillend om samen te prakken: veertien dagen gemberlimonade lurken is niet hetzelfde als vier dagen capsules slikken. Bovendien schieten ze met scherp op de kwaliteit van ieder afzonderlijk onderzoek. Zo missen er vaak gegevens en is het meestal niet duidelijk of deelnemers wel echt blind waren. Het verschil tussen gember- en citroenlimonade is immers zo geproefd.
Overtuig jezelf
Het blijft dus te betwisten of gember helpt. Gelukkig is er ook nog altijd zoiets als het placebo-effect: iets helpt als je verwacht dat het helpt. Niet omdat er een werkzaam stofje in zit. Misschien is dat wel wat het theeritueel voor mij deed. Bij elke slok overtuigde ik mezelf dat het wel moest helpen. Want laten we wel wezen: een andere reden om dat vieze gembernat te drinken had ik niet.
Bronnen: Tandfonline, cochranelibrary
Dit artikel is eerder verschenen in Ouders van Nu Magazine – Tekst: Jojanneke Bastiaansen – Beeld: Unsplash – Jocelyn Morales
1 Hu et al. (2020). Effect of ginger in the treatment of nausea and vomiting compared with vitamin B6 and placebo during pregnancy: a meta-analysis. The Journal of Maternal-Fetal & Neonatal Medicine.
2 Matthews et al. (2015). Interventions for nausea and vomiting in early pregnancy. Cochrane Database of Systematic Reviews.
