'Ik las ooit dat baby's expres op hun vader lijken, zodat die zich meer betrokken voelt. En kijk nou, hij líjkt toch ook precies?' Mijn vriendin presenteert haar pasgeborene Leeuwenkoningstijl, met het hummeltje hoog in de lucht. Ik knik verbluft. Haar baby lijkt inderdaad een kopie van haar vriend. 'Dat doet de natuur slim,' beaam ik. Maar na de visite vraag ik me af wat ik zojuist heb uitgekraamd. Klopt het wel dat baby's het meest op hun vader lijken? Of is de wens de vader van de gedachte?
Lookalike
Een vrouw weet na de bevalling vrij zeker dat het kind van haar is, ongeacht hoe het eruitziet. Voor de vader is dat wat onzekerder (naar schatting is 1 op de 25 vaders toch niet de biologische ouder). Volgens een evolutionaire theorie¹ zou het daarom in het voordeel van baby's zijn om op de vader te lijken. Een lookalike neemt twijfels weg, bindt de vader aan zich, en krijgt meer zorg en aandacht. Als baby's daadwerkelijk kenmerken hebben ontwikkeld die biologische vaders verzekeren van hun ouderschap, dan zou het eenvoudig moeten zijn mini's te matchen met de juiste man. Is dat ook zo?
Lees ook: Dit gebeurt er met het brein van een man als hij vader wordt
Raad je plaatje
Psychologen ontwierpen een experiment om dat te testen. Dat gaat ongeveer zo: maak een fotoalbum met op elke pagina een babyfoto en daarnaast foto's van drie mogelijke vaders of moeders. Trommel een groep vrijwilligers op. Laat ze telkens aangeven wie van de drie ze het meest op de baby vinden lijken. Kijk vervolgens naar hun gemiddelde score.
Lijkt nergens op
Als de vader-kindtheorie klopt, dan zou het succespercentage vooral voor vaders hoog moeten zijn. In elk geval een stuk hoger dan de gokkans van één op drie, oftewel 33 procent. In het eerste experiment uit 1995 werden inderdaad alleen vaders vaker herkend dan je op basis van toeval zou verwachten. Maar nieuwe experimenten² konden dat niet repliceren: moeders en vaders werden telkens even vaak correct herkend. Bovendien ging het nooit om superhoge scores, maar om slechts 50 procent. Bij baby's is de gelijkenis met hun ouders dus überhaupt niet zo uitgesproken.
Ook lezen: 'Kinderen die op hun vader lijken, zijn gezonder'
Ingebeeld evenbeeld
Toch zeggen veel moeders wél een gelijkenis met de vader te zien. En dan vooral als die in dezelfde ruimte aanwezig is. Dan zegt meer dan 80 procent van de moeders dat hun pasgeborene op de vader lijkt³. De vrijwilligers bij de test haalden de vader er echter vaak niet uit.
Slim bekeken
Het lijkt er dus op dat moeders bewust of onbewust hun partner verzekeren van het vaderschap. Dat doet de vrouw slim. Want vaders die meer gelijkenissen denken te zien, zijn meer betrokken bij de opvoeding. Dus ga je op kraamvisite en zie je niet wat de moeder ziet? Kopieer dan toch maar wat zij zegt.
1 Christenfeld & Hill (1995). Whose baby are you? Nature.
2 Bressan & Grassi (2004). Parental resemblance in 1-year-olds and the Gaussian curve. Evolution and Human Behavior.
3 McLain et al. (2000). Ascription of resemblance of newborns by parents and nonrelatives. Evolution and Human Behavior.
Dit artikel is eerder verschenen in Ouders van Nu Magazine – Tekst: Jojanneke Bastiaansen, Beeld: Getty Images. Bronnen: Nature, ScienceDirect, ScienceDirect
Artikelen van Ouders van Nu ontvangen in je mailbox?
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief.
