Vaderliefde: 'Ik werd geleefd door mijn kinderen'

Van journalist-met-weinig-verplichtingen in Leiden naar fulltime huisvader van twee jonge kinderen in een dorp in de VS. In anderhalf jaar tijd maakte het leven van Anton een radicale draai. Hij schreef er een boek over: Ons soort Amerika. Aan Ouders van Nu vertelt hij hoe hij op het idee kwam.

Al jaren wilden Anton en Annemarie kinderen, maar dat lukte niet. Ze kregen een aantal miskramen en werden bang dat het misschien nooit zou lukken. Maar verrassend en geweldig: ze kregen Nathan. Hij werd geboren met een spleet in zijn gehemelte en onderging in z’n eerste jaar twee zware operaties, kon geen borstvoeding krijgen en had veel extra zorg nodig. Dat was al intensief en daar bovenop diende zich een tweede kind aan: Liza. ‘Volslagen bizar en een gekkenhuis,’ lacht Anton.

Maar het bleek nóg gekker te kunnen

‘Annemarie heeft een goede baan aan de Universiteit van Leiden als onderzoeker naar aids. Na de geboorte van Liza haalde ze een grote beurs binnen, waardoor ze twee jaar aan onderzoek mocht wijden. Harvard University, een van de beste universiteiten ter wereld, nodigde haar uit om één van die twee jaar bij hen aan de Amerikaanse oostkust te doen. Zo’n kans krijg je nooit meer, dus die hebben we gegrepen. Het magazine waar ik al jaren als redacteur werkte, was kort daarvoor failliet gegaan dus ik was nergens aan gebonden. We vertrokken vrij impulsief naar Amerika, zonder dat ik goed had vastgesteld wat dat inhield.’

Wanneer kwam de realitycheck?

‘Een paar dagen nadat we in ons huis in Cambridge – een klein plaatsje aan de oostkust – waren getrokken. Het sneeuwde keihard en ik besefte ineens: ik ben huisman en zit hier vast. In Nederland hadden we ouders en vrienden en kinderopvang. Ik werkte, schreef boeken en was gesteld op lekker rustig m’n eigen dingen doen. Alleen. Hier had ik niks, want ik kende niemand en de kinderopvang bleek duizenden dollars per maand te kosten. Dat kwam hard aan, want daar zat ik dan, met twee kinderen die nog niet konden lopen. De eerste paar maanden sliepen ze slecht en kwamen we amper buiten, omdat dat te veel gedoe was. Maar het lastigste vond ik misschien wel het continue gevoel dat ik nodig was. Er was geen moment voor mezelf en geen tijd om na te denken over wat dan ook. Ik werd geleefd door mijn kinderen.’

Hoe keek je omgeving tegen je nieuwe leven aan?

‘Mijn Nederlandse vrienden konden zich er niet echt een voorstelling van maken. Sommigen zijn zelf een of twee dagen per week thuis bij de kinderen, maar ik ken niemand die fulltime huisman is. De meeste reacties waren wel positief. Alleen Annemarie voelde zich soms schuldig dat ze er alleen in de weekenden en ’s avonds voor de kinderen was. Zij heeft ons jaar in Amerika heel anders beleefd dan ik. Het was voor haar ook intensief en vermoeiend, maar ondertussen ontmoette ze interessante mensen en deed ze geweldig werk. Dat klinkt alsof ik jaloers op haar ben, dat is niet zo. Het was heel logisch dat het in onze relatie zo zou gaan. Ik ben altijd al huiselijker geweest, zij is meer op haar carrière gericht. Als zij fulltime huismoeder was geworden, had ze zich opgesloten gevoeld.’

Altijd blijven lachen!

Maar had jij dat ook niet?

‘Ik vind het zwaar en ik klaag er graag over, maar ik vind het ook hartstikke mooi. We zijn nu bijna een jaar terug en de voornaamste reden om niet weer een vaste baan te zoeken, is omdat ik het leuk vind om zo veel bij de kinderen te zijn. Het past bij me en ik ben er volgens mij ook best goed in. Dat neemt niet weg dat ik me in Amerika best  eenzaam heb gevoeld. Ik kon van alles doen, hoor: voetbal, ouderclubjes, filmavonden. Maar als je de hele dag met jonge kinderen bent, wordt je wereld klein. Ik werd minder geïnteresseerd in de wereld om me heen. Ik had er meestal de puf niet voor of geen zin in om eropuit te trekken. Ik was gewoon te moe.’

Wat hield je op de been in Amerika?

‘Op een gegeven moment dacht ik: als ik nu niet iets voor mezelf ga doen, word ik gek. Vanaf dat moment ben ik in mijn vrije uurtjes gaan werken aan een boek over ons  leven in de Verenigde Staten. Dat was heel fijn én goed te combineren met de kinderen: ik kon zelf mijn  tijden indelen en had geen krappe deadline. Het boek is een beetje mijn redding geweest, omdat ik voor mijn gevoel bezig was met een groot project waar ik altijd over kon nadenken of mee bezig kon zijn als de kinderen sliepen. Ik had echt iets voor mezelf nodig. Overall heb ik geen spijt dat we naar Amerika zijn gegaan. Het was goed voor de carrière van mijn vrouw en ik ben er trots op dat het allemaal is gelukt en we blij en gezond zijn teruggekomen.’

Kijken we hier anders tegen ouderschap aan dan in de VS?

‘Zeker. In het rijke, liberale oostelijk kustgebied waar wij zaten, passen de ouders zich nog veel meer aan hun kinderen aan dan wij gewend zijn. Bij ons is het gebruikelijk dat de kinderen zich voegen naar ons ritme, in Amerika hoorde ik ouders voortdurend aan hun peuters vragen: wil je dit of toch liever dat? Er heerst ook de opvatting dat je de hele tijd van  alles moet doen met je kinderen. We waren nog maar net aangekomen toen we van onze huisbazin een lijst met activiteiten kregen: dan is de baby-yoga, dan is de  muziekles, dan is de voorleesmiddag. Mijn eerste  reactie: jemig, ik ben al blij als ik de dag thuis heelhuids doorkom, moet ik ze ook nog ergens mee naartoe  nemen? Dat is toch hartstikke stressvol?’

Ode aan al die geweldige papa's.

Heb je het wel geprobeerd?

‘Ja, een paar keer. Maar het viel me op dat de kinderen dat helemaal niet willen. Die willen rustig met hun speeltjes rommelen.  Of in de speeltuin hun eigen gang gaan zonder dat hun moeder er de hele tijd achteraan rent. En dan heel hard tegen ze praat. Vrij verschrikkelijk eigenlijk, haha. Het voelde niet alsof de Amerikaanse ouders mijn type mens waren. Steeds iets moeten, overal een  mening over hebben. Ik ben meer het slag vader dat z’n kinderen zelf dingen laat ontdekken. Ga maar  spelen, maak een foutje, val een keer ergens af. Het is volgens mij helemaal niet goed om als ouder overal bovenop te zitten.’

Ben je een andere vader geworden doordat je zo veel bij ze bent?

‘Ja, ik denk dat ik ze goed aanvoel. Als er een huilt of er is iets, weet ik meteen wat er aan de hand is. Ik krijg ze snel stil en tevreden, maar ik kan ook goed lol met ze maken. In Amerika was het nog regelmatig zwaar en moeilijk, in Nederland geniet ik er echt van om bij ze te zijn. Even op de fiets ergens koffie- drinken, naar het zwembad of de speeltuin, op bezoek bij anderen. Het scheelt dat ik niet de hele tijd verantwoordelijk voor ze ben: mijn dochter gaat twee dagen naar de crèche, mijn zoon twee ochtenden naar de peuterspeelzaal. Dan kan ik even wat voor mezelf doen, maar ik ben altijd blij als ik ze weer kan ophalen. Ik merk dat ik ze lastig kan loslaten. Dat komt ook wel door dat jaar dat we samen zijn geweest. Ik heb het idee dat ik, naast hun moeder, het beste weet wat goed voor ze is.’

Zie je jezelf de rest van je leven huisvader zijn?

‘Voorlopig is de situatie vrij perfect. Mijn vrouw heeft een goede fulltimebaan, waar ze veel plezier in heeft. Ik heb naast de zorg voor de kinderen tijd om aan een nieuw boek te werken en m’n eigen dingen te doen: voetballen met mijn vrienden, een avondje uit met mijn vrouw. De kinderen doen het ook goed, dus we staan er al met al rooskleurig voor. Zolang mijn boeken  worden uitgeven, kan ik me niks mooiers voorstellen dan de manier waarop we nu leven.’

Tekst: Fleur Baxmeier, beeld: Cees Rutten jr.