'Ik kraam meerdere keren per jaar bij sterrenkindjes, baby's die voor of kort na de bevalling overlijden. Dat is natuurlijk bijzondere zorg, verdriet en blijdschap ligt soms dicht bij elkaar. Als je binnenkomt, is het even aftasten: hoe is de situatie, hoe zijn de mensen er zelf onder? Zijn er nog broertjes en zusjes? Het maakt natuurlijk ook een verschil of het kind zelf thuis is of niet.
Lees ook: Je baby verliezen tijdens de geboorte: hoe ga je om met dit verdriet?
Herinneringen maken
Als de baby thuis is, ligt hij op een koelplaat in een bedje, mand of kistje. Maar ze kunnen ook in water opgebaard zijn, in een kom of bak. Premature kinderen zijn natuurlijk nog heel klein, en in water blijven ze mooi van kleur.
Dat je kind niet levend wordt geboren, gebeurt in de meeste gevallen abrupt, van de een op de andere dag. Ouders weten vaak niet wat hen te wachten staat, wat ze mogen doen. Mogen we het kind uit het bedje of uit het water halen, of moet hij blijven liggen? Het is dan heel waardevol om ze daarin te kunnen ondersteunen en advies te geven. In een paar dagen tijd moeten ze samen herinneringen maken én afscheid nemen.
Lees ook: Kraamwerk: 'Ik condoleerde en feliciteerde haar'
Herinneringen maken
Ik adviseer de ouders om veel foto's te maken. Je kind op te pakken en zo veel mogelijk bij je te nemen. Als ouders dat willen, kunnen ze nog een keer andere kleding bij het kind aandoen. Soms help ik daarbij, want het is echt anders om dit te doen bij een overleden kind. Als er een begrafenisondernemer bij betrokken is, pakt diegene dit soort taken op. Maar zij vinden het vaak ook fijn dat er een kraamverzorgende is om te helpen.
Het zijn heel intense weken. Wij als kraamverzorgenden hebben geen hart van steen, dus op sommige momenten doet het ook pijn. Maar je zit in de werkmodus: als je dit soort zorg doet, moet je het ook gescheiden kunnen houden. Lukt dat niet, dan moet je kijken of dit wel bij je past. Je moet er met een goed gevoel weer kunnen weggaan, dat je het juiste hebt kunnen doen en een steun hebt kunnen zijn.
Trakteren en verstoppertje spelen
Het is altijd een groot verdriet, maar daarnaast kan blijdschap er ook dichtbij liggen. Oudere kinderen in het gezin zijn blij dat ze er een broer of zus bij hebben. Kinderen leven vaak van het ene uiterste naar het andere uiterste: van heel verdrietig naar heel blij.
We maken er ook weleens een feestje van. Beschuit met muisjes eten, vlaggetjes maken. Sommige kinderen willen beschuit muisjes trakteren op school. Ouders weten vaak niet wat ze daarmee moeten, maar ik adviseer dan: laat ze het maar doen, ze zijn blij. De baby bestaat voor ze, en ze hebben er al die maanden naartoe geleefd.
Ik heb ook weleens verstoppertje gedaan met de kinderen, en dan wilden ze dat het sterrenkindje meedeed. Of dat de baby mee naar buiten moest, om te kijken hoe de andere kinderen op de trampoline sprongen. Dus hup, de baby in een doek wikkelen en mee naar buiten nemen. Ze zijn gewoon blij dat ze een broer of zus hebben, de baby hoort er gewoon bij en moet gewoon meedoen.
Lees ook: Regenboogbaby, wat betekent om een kind te krijgen na eerder verlies?
Beetje warmer
Elke kraamweek is uniek, en in elke situatie moeten we inschatten waar de zorgbehoefte ligt. Deze zorg vraagt nog meer inlevingsvermogen. Als je dat kunt geven als kraamverzorgende, kun je daar zoveel kracht uit halen.
Dan is het fijn als we van gezinnen terugkrijgen hoe dankbaar ze zijn voor de zorg, bijvoorbeeld in een kaart of brief achteraf. Een moeder schreef: 'Dat jij er was voor ons in deze tijd, maakte mijn koude moederhart een beetje warmer'. Dat vond ik zo fijn om te horen.'
Liefhebber van onze rubriek Kraamwerk? We publiceren iedere zaterdag een nieuwe aflevering, eerder gepubliceerde Kraamwerken vind je ons dossier. Liever op papier? Dat kan! De bijzonderste afleveringen zijn gebundeld in een boek.
